درمان سینوزیت حاد و مزمن؛ معرفی روش‌های درمان دارویی و درمان خانگی سینوزیت

متخصص گوش، پس از تشخیص نوع عفونت سینوسی، برای درمان سینوزیت اقدام می‌کند. او برای درمان سینوزیت حاد چرکی، درمان سینوزیت مزمن و درمان سینوزیت قارچی، رویکردهای درمانی متفاوتی را به‌کار می‌گیرد. تجویز انواع دارو مانند آنتی‌بیوتیک، اسپری بینی و جراحی به نوع عفونت سینوسی بستگی دارد. چنانچه سینوزیت شما، ناشی از عفونت‌های باکتریایی باشد، تجویز آنتی‌بیوتیک، یک رویکرد درمانی موثر برای درمان قطعی سینوزیت به‌حساب می‌آید.

در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر، به انواع روش‌های درمان سینوزیت پرداخته‌ایم. با مطالعه این مطلب که تنها 6 دقیقه به زمان نیاز دارد، با انواع راه‌های درمان خانگی سینوزیت، درمان سینوزیت کودکان و درمان سینوزیت با داروهای گیاهی آشنا می‌شوید.

در نهایت، اگر سوال و ابهامی درباره درمان فوری سینوزیت و قوی‌ترین داروی سینوزیت دارید، آن را در قسمت نظرات بنویسید. پزشک ما به سوال‌های شما پاسخ خواهد داد.

درمان پزشکی سینوزیت

درمان فوری سینوزیت، به تشخیص متخصص گوش نیاز دارد. متخصص گوش و حلق و بینی، با روش‌های تشخیصی دقیق خود، می‌تواند نوع عفونت سینوسی را تشخیص دهد و درمان سینوزیت را متناسب با علت بیماری تجویز کند. دکتر گوش، برای درمان سینوزیت، موارد زیر را در نظر می‌گیرد:

• سن بیمار
• سلامت عمومی و سابقه پزشکی
• علت و شدت بیماری
• نحوه عملکرد بدن در برابر داروها و شیوه‌های درمان
• ترجیحات بیمار
• طول دوره بیماری

70 درصد افراد مبتلا به سینوزیت حاد بدون هیچ‌گونه دارویی، بهبود پیدا می‌کنند. اما گزینه‌های درمانی متفاوتی وجود دارد که می‌توانند دوره بهبودی را کوتاه‌تر کنند. در ادامه به این راهکارهای درمانی، مفصل‌تر می‌پردازیم.

 درمان دارویی سینوزیت

سینوزیت یا عفونت سینوسی، به کمک درمان دارویی، می‌تواند بهبود پیدا کند. پزشک متخصص، با ارزیابی علائم، معاینه فیزیکی، آندوسکوپی بینی و گاهی تصویربرداری، نوع درمان را مشخص می‌کند. همچنین انتخاب گزینه‌های درمان سینوزیت، به مدت‌زمان ظهور علائم و شدت آن‌ها بستگی دارد. برای مثال، اگر علائم شدید سینوزیت باکتریایی، پس از 10 روز بهبود نیافت، ممکن است دکتر متخصص، آنتی‌بیوتیک را تجویز کند. این علائم، شامل تب، احساس درد یا حساسیت صورت و تورم اطراف چشم‌ها هستند.

هدف از درمان سینوزیت، تسکین درد، احساس ناراحتی و کسالت، کاهش التهاب و کاهش تولید مخاط است. در جدول زیر، به انواع راه‌های درمان سینوزیت، به کمک دارو، اشاره کرده‌ایم:

سینوزیت ویروسی، ممکن است خودبه‌خود برطرف شود. متخصص، در مرحله اول درمان سینوزیت، داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک را تجویز نمی‌کند. در صورت ابتلا به سینوزیت مزمن، پزشک متخصص با تمرکز بر بیماری‌ زمینه‌ای، گزینه‌های درمانی را انتخاب می‌کند.

جراحی

هنگامی که درمان با دارو‌ها با شکست مواجه شد، جراحی آندوسکوپی سینوس، یکی از گزینه‌های درمان سینوزیت است. اگر قصد انجام عمل جراحی سینوس دارید، حتما عوامل مرتبط با شرایط پزشکی خود را در نظر بگیرید. این تصمیم، می‌تواند تصمیم سخت و پیچیده‌ای باشد؛ حتما با دکتر گوش خود مشورت کنید.

این جراحی، تحت بیهوشی عمومی، انجام می‌شود. جراحی سینوس، درمان فوری سینوزیت نیست. چراکه اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی سینوس قرار می‌گیرند، همچنان به درمان‌های پزشکی برای جلوگیری از بازگشت سینوزیت نیاز دارند.

درمان سینوزیت مزمن

سینوزیت مزمن، التهاب طولانی‌مدت سینوس‌ها است. این عارضه ممکن است بیش از 12 هفته طول بکشد. پولیپ بینی، تومورهای بینی، انحراف تیغه و شکستگی‌های بینی، با ممانعت از تخلیه عفونت‌های سینوسی، منجر به سینوزیت مزمن می‌شوند. همچنین افرادی با مجاری بینی باریک، مبتلا به آسم، آلرژی، فیبروز کیستیک و اختلالات سیستم ایمنی، بیش از دیگران در معرض ابتلا به سینوزیت مزمن قرار دارند.

درمان سینوزیت مزمن، بر کنترل یا کاهش التهاب تمرکز دارد. چراکه، بیشتر سینوزیت‌های مزمن، زمانی اتفاق می‌افتد که عاملی، سینوس‌های فرد را تحریک کند. این درمان‌ها، بسته به شرایط فرد متفاوت هستند. دکتر متخصص، گزینه‌های درمانی زیر را پیش روی بیمار قرار می‌دهد:

• اسپری کورتیکواستروئیدهای بینی؛ مانند فلوتیکازون، بودزونید، مومتازون و بکلومتازون
• واکسن یا قرص‌های کورتیکواستروئیدی؛ مانند پردنیزون، با هدف بهبود سینوزیت شدید در کوتاه‌مدت، به‌ویژه برای مبتلایان به پولیپ بینی
• داروهای آلرژی؛ مانند آنتی‌هیستامین‌ها برای کاهش علائم سینوزیت‌های ناشی از آلرژی
• قرص‌های خوراکی برای مدیریت درد؛ مانند استامینوفن (تاینالون) و ایبوپروفن (ادویل)
• درمان حساسیت‌زدایی به آسپرین؛ افزایش دوز مصرفی آسپرین (تحت نظر پزشک) با هدف افزایش توانایی مصرف، ویژه افراد حساس به آسپرین
• درمان پولیپ بینی؛ کاهش اندازه پولیپ بینی و کاهش گرفتگی بینی با تزریق دوپیلوماب، اومالیزوماب و مپولیزوماب
• آنتی‌بیوتیک‌ها؛ برای درمان سینوزیت باکتریایی
• ایمونوتراپی؛ تزریق واکسن آلرژی برای درمان سینوزیت ناشی از آلرژی
• درمان با آنتی‌بادی‌های مونوکلونال؛ برای درمان سینوزیت مزمن ناشی از پولیپ بینی، درصورت عدم پاسخ به سایر درمان‌ها
• جراحی آندوسکوپی سینوس؛ برداشتن بافت یا پولیپ از داخل بینی با یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر، دوربین متصل به آندوسکوپ و ابزارهای برش کوچک
• جراحی آندوسکوپی؛ با هدف اصلاح انحراف تیغه بینی
• سینوپلاستی با بالن؛ با هدف باز کردن حفره‌های سینوس

جراحی آندوسکوپی سینوس، منجر به بهبود علائم سینوزیت مزمن می‌شود؛ اما بیمار، پس از جراحی، با هدف اثربخشی درمان سینوزیت و جلوگیری از بازگشت بیماری، به ادامه درمان دارویی نیاز دارد.

درمان سینوزیت حاد

سینوزیت حاد، یک التهاب رایج ویروسی است که اغلب در اثر سرماخوردگی ایجاد می‌شود. این عارضه، التهاب کوتاه‌مدت غشاهایی است که بینی و سینوس‌های اطراف آن را پوشانده است. این اتفاق، توانایی فرد برای تخلیه مخاط از بینی و سینوس‌ها را مختل می‌کند. گرفتگی بینی و احساس فشار در نواحی استخوان گونه، پیشانی و نزدیک چشم، شایع‌ترین علائم سینوزیت حاد هستند. این علائم، پس از 10 روز از بین می‌روند؛ اما گاهی می‌تواند تا 4 هفته طول بکشد.

در بیشتر موارد، سینوزیت حاد، خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اما به کمک روش‌های مختلف پزشکی، می‌توان فرایند کنترل و درمان سینوزیت حاد را سرعت بخشید. در این بخش، به معرفی روش‌های پزشکی درمان سینوزیت حاد پرداخته‌ایم:

• اسپری کورتیکواستروئیدهای بینی؛ مانند فلوتیکازون، بودزوناید، مومتازون و بکلومتازون برای کاهش التهاب سینوس‌ها
• ضداحتقان‌ها؛ به شکل قرص، محلول و اسپری‌های بینی (این داروها فقط برای چندروز باید مصرف شوند؛ درغیراین‌صورت، فرد به احتقان برگشتی دچار می‌شود.)
• داروهای درمان آلرژی؛ مانند آنتی‌هیستامین‌ها، برای کاهش علائم آلرژی در سینوزیت‌های حاد ناشی از آلرژی
• داروهای مسکن؛ مانند استامینوفن، ایبوپروفن و آسپرین
• ایمونوتراپی؛ برای درمان سینوزیت حاد ناشی از آلرژی

سینوزیت حاد، از ویروس‌ها نشات می‌گیرد؛ به‌همین‌خاطر، آنتی‌بیوتیک‌ها قادر به درمان این نوع سینوزیت نیستند. درصورتی‌که، علائم شدیدتر و دوران بیماری، طولانی‌تر شد، پزشک با توجه به شرایط بیمار، باید آنتی‌بیوتیک را تجویز کند. با آگاهی از اینکه تخصص گوش و حلق و بینی چیست برای درمان قطعی سینوزیت، باید به متخصص گوش مراجعه کنید.

درمان خانگی سینوزیت

برای درمان سینوزیت یا عفونت سینوسی، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. اما با درمان خانگی سینوزیت می‌توانید تاحدودی علائم این عارضه را بهبود دهید. در این بخش، به معرفی روش‌های طبیعی و خانگی درمان سینوزیت پرداخته‌ایم:

• نوشیدن زیاد مایعات؛ آبرسانی، به بدن کمک می‌کند با عفونت‌ها مبارزه کند. همچنین استحکام پوست و غشاهای مخاطی داخل سینوس‌ها به کمک آبرسانی، باعث بهبود علائم و جلوگیری از عفونت بیشتر می‌شود.
• استراحت کافی؛ بیشتر عفونت‌های سینوسی در عرض 2 تا 3 هفته برطرف می‌شوند. مهم است که در این مدت، فرصت کافی برای مبارزه با عفونت، به بدن داده شود. استراحت کافی و اجتناب از فعالیت‌های سنگین، روند بهبود را سرعت می‌بخشد.
• شستشوی بینی با آب‌نمک؛ شستشوی بینی با آب‌نمک، به‌عنوان یکی از موثرترین روش‌های درمان خانگی سینوزیت، باعث رفع موقت احتقان بینی، کاهش التهاب و تخلیه مخاط از سینوس‌ها می‌شود.

برای این کار، محلول آب‌نمک را به کمک یک ظرف نتی، بطری فشاری یا سرنگ، درون حفره بینی ریخته تا از حفره دیگر بینی خارج شود. این عمل را برای حفره دیگر بینی تکرار کنید. مرطوب نگه داشتن مجرای بینی با آب‌نمک، باعث کاهش فشار سینوس می‌شود.

• استنشاق بخار؛ یک ظرف را با آب داغ پر کنید و صورت خود را بالای آن قرار دهید. با یک حوله، سر خود را بپوشانید و عمیق نفس بکشید. تنفس بخار، مرطوب شدن مجرای بینی، رفع احتقان و کاهش فشار سینوسی را به دنبال دارد.

استفاده از چند قطره روغن اکالیپتوس یا اسطوخودوس در آب داغ، باعث افزایش فواید تسکین‌دهنده درمان سینوزیت با بخور می‌شود.

• کمپرس گرم؛ استفاده از این روش درمان سینوزیت، به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. یک حوله تمیز را در آب گرم قرار دهید. آب اضافی را از حوله‌ها خارج کرده و کمپرس گرم را در نواحی سینوسی صورت خود بگذارید. این روش درمان خانگی سینوزیت، باعث تخلیه سینوس و تسکین درد می‌شود.
• حفظ رطوبت سینوس‌ها؛ استفاده از دستگاه بخور آب سرد، در طول شب می‌تواند به رفع گرفتگی بینی منجر شود. مرطوب نگه داشتن سینوس‌ها، برای کاهش فشار و تسکین درد بسیار موثر است.

درمان خانگی سینوزیت، گاهی به صورت موقت، علائم این بیماری را بهبود می‌بخشد. برای دریافت درمان و مراقبت‌های جامع و قطعی، باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. او با تشخیص علت زمینه‌ای عفونت سینوس، راهکارهایی با اثربخشی بلندمدت برای درمان سینوزیت ارائه می‌دهد. درمان خانگی سینوزیت، مکمل درمان پزشکی این بیماری است.

درمان سینوزیت در طب سنتی

هیچ درمان جایگزینی برای درمان قطعی سینوزیت، به اثبات نرسیده است. اما در طب سنتی، روش‌های مکملی برای کاهش علائم سینوزیت وجود دارد. در ادامه، به معرفی برخی از روش‌های درمان سینوزیت در طب سنتی پرداخته‌ایم:

• بخور گیاهی؛ بخور قطره اکالیپتوس یا منتول در آب گرم، باعث نرم شدن ترشحات سینوسی، تخلیه راحت‌تر آن‌ها و بازشدن انسداد سینوس‌ها می‌شود.
• ماساژ با روغن‌های گیاهی؛ ماساژ با روغن سیاه‌دانه در نواحی سینوسی، تسکین درد و تخلیه آسان‌تر ترشحات سینوسی را به دنبال دارد.
• بوییدن گیاه کندش؛ بیمار با بوییدن این گیاه، دچار عطسه‌های مکرر می‌شود و این عطسه‌ها به باز شدن مجاری بینی و خروج ترشحات سینوسی کمک می‌کند.
• مصرف داروهای گیاهی؛ گیاهانی مانند زنجبیل، آویشن، پونه کوهی، زردچوبه و بابونه در درمان سینوزیت و بهبود علائم آن نقش دارند.
• طب سوزنی؛ درمان سینوزیت با طب سوزنی، می‌تواند برای کاهش التهابات و عفونت‌های سینوسی تاحدودی کمک‌کننده باشد.

احتمالا شما هم با پیشنهادهایی همچون درمان سینوزیت با پیاز، درمان سینوزیت با سیر و درمان سینوزیت با عنبرنسا به‌عنوان قوی‌ترین داروی سینوزیت مواجه شده‌اید. هیچ‌کدام از این روش‌های درمان‌ سینوزیت در خانه، روشی برای درمان قطعی سینوزیت نیستند. شما در کنار درمان‌های پزشکی، می‌توانید به‌عنوان درمان مکمل از این روش‌ها استفاده کنید.

درمان سینوزیت کودکان

انسداد سینوس‌ها با ترشح در کودکان، باعث رشد باکتری‌ها می‌شود. رشد باکتری‌ها، عفونت سینوسی یا سینوزیت در کودکان را به دنبال دارد. شایع‌ترین این باکتری‌ها در کودکان، استرپتوکوک پنومونی است.

طبق بررسی‌های منتشرشده در کتابخانه ملی پزشکی آمریکا (NIH)، از بین 100 کودک مبتلا به سینوزیت، استرپتوکوک پنومونیه (6/45 درصد) و هموفیلیس آنفلوانزا (6/24 درصد) بیشترین پاتوژن های جدا شده را تشکیل دادند.

درمان سینوزیت کودکان، به سن کودک، سلامت عمومی و سابقه پزشکی، نحوه واکنش کودک به داروها و روندهای درمان بستگی دارد. در ادامه، به رایج‌ترین روش‌های درمان سینوزیت کودکان پرداخته‌ایم:

• آنتی‌بیوتیک‌ها؛ برای سینوزیت‌های باکتریایی، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. اگر بعد از 3 تا 5 روز، علائم کودک بهبود نیافت، پزشک آنتی‌بیوتیک دیگری تجویز می‌کند.
• اسپرس‌های ضداحتقان؛ اسپری‌هایی مانند سودوافدرین برای رفع گرفتگی بینی کودکان کارآمد است.
• داروهای آلرژی؛ برای سینوزیت‌های ناشی از آلرژی، آنتی‌هیستامین‌ها باعث کاهش التهاب و تورم می‌شوند.
• داروهای کورتیکواستروئید؛ به شکل قطره یا اسپری برای توقف التهاب تجویز می‌شود.
• داروهای تسکین درد؛ مسکن‌هایی مانند استامینوفن، پاراستامول یا ایبوپروفن در دوزهای توصیه‌شده، برای کاهش درد در کودکان موثر هستند.

درصورتی‌که کودک، به سینوزیت مزمن یا مکرر مبتلا شد یا پس از جراحی بهبود نیافت، حتما باید توسط یک متخصص آلرژی، معاینه شود.

درمان سردرد سینوسی

سردرد سینوسی، یکی از علائم سینوزیت است. در سردرد سینوسی، در نواحی مختلف صورت مانند پشت چشم‌ها، استخوان‌های گونه، پیشانی و پل بینی، احساس درد مداوم و مبهم وجود دارد. فرد مبتلا به سینوزیت، با حرکت ناگهانی سر و خم شدن به سمت پایین، درد بیشتر و بدتری را تجربه می‌کند. معمولا، سردردهای سینوسی، پس از پایان عفونت سینوس‌ها، از بین می‌روند.

روش‌های درمان سردردهای سینوسی، غالبا شامل همان راهکارهای درمان سینوزیت می‌شوند. در ادامه، به اثربخش‌ترین روش‌های درمان سردردهای سینوسی اشاره کرده‌ایم:

• داروهای تسکین‌دهنده درد؛ همچون استامینوفن، تایلانول، ناپروکسن و ایبوپروفن (ادویل)
• تریپتان‌ها؛ تاثیرگذاری با مسدود کردن مسیرهای درد در مغز
• ارگوتامین‌ها؛ مناسب برای سردردهای مقاوم به درمان بیش از 72 ساعت
• داروهای ضداحتقان؛ کاهش فشار و درد در نواحی سینوس‌ها
• کورتیکواستروئیدها؛ برای کاهش التهاب

برای درمان سردردهای سینوسی، ابتدا باید سینوزیت درمان شود. اما با استفاده از این روش‌ها، می‌توانید فشار و درد سینوسی را کاهش دهید. اگر سردرهای سینوسی، شدیدتر یا ادامه‌دار شد، ممکن است به آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن نیاز داشته باشید. پس در اولین فرصت باید به دکتر مراجعه کنید.

آیا برای درمان سینوزیت، باید به دکتر مراجعه کرد؟

تشخیص نوع عفونت‌های سینوسی، در اثربخشی روند درمان سینوزیت بسیار اهمیت دارد. متخصص گوش و حلق و بینی، با آگاهی از تفاوت سینوزیت حاد و مزمن، برای درمان سینوزیت حاد، روش درمانی متفاوتی نسبت به درمان سینوزیت مزمن توصیه خواهد کرد. به‌همین‌خاطر، مراجعه به دکتر گوش می‌تواند به درمان فوری سینوزیت شما کمک کند.

درمان خانگی سینوزیت، تنها می‌تواند به عنوان درمان مکمل در کنار انواع دارو مانند آنتی‌بیوتیک، اسپری بینی و جراحی، در بهبود علائم سینوزیت تاثیرگذار باشد.

اگر درباره درمان سینوزیت به‌ویژه درمان سینوزیت کودکان، به مشاوره نیاز دارید، می‌توانید از مشاوره‌های آنلاین، تلفنی و حضوری دکتر گوش در سایت دکتردکتر استفاده کنید. وارد سایت دکتردکتر شوید و متخصص گوش و حلق و بینی شهر خود را جستجو کنید. با فعال کردن فیلتر بیشترین امتیاز، بهترین دکترهای شهر برای شما به نمایش درمی‌آیند. با ورود به پروفایل متخصص گوش مورد نظر خود، می‌توانید نوبت خود را ثبت کنید.

منابع:

nhs.uk

health.harvard.edu

detroitsinuscenter.com

سوالات متداول درمان سینوزیت