یکی از حساس‌ترین انواع جراحی‌ها، جراحی‌های ستون فقرات است. فیوژن نخاع کمری، یکی از جراحی‌های مهم ستون فقرات است که موضوع این مطلب از دکتردکتر را خودش اختصاص داده است. یک روش جراحی، که برای اصلاح مشکلات استخوان‌های کوچک ستون فقرات مورد استفاده قرار می‌گیرد و اساساً مثل فرآیند جوشکاری است.
افرادی که در ناحیه ستون فقرات دچار مشکل هستند، احساس درد دارند یا ناهنجاری در ستون فقرات خود دارند، با مراجعه به متخصص ارتوپد و درصورت تشخیص، می‌توانند با استفاده از این عمل جراحی مشکل خود را درمان کنند. برای آشنایی بیشتر با ماهیت فیوژن نخاع کمری، نحوه انجام عمل و دوران نقاهت آن با ما همراه باشید.
فیوژن نخاع کمری چیست؟
فیوژن نخاع کمری (lumbar spinal fusion)، درواقع به‌نوعی به قراردادن پیچ‌ها و کیج‌ها برای نگه‌داشتن ستون فقرات گفته میشود. وقتی مهره‌های ستون فقرات به دلایل مختلف دچار آسیب شده یا به زبان عامیانه لق می‌شوند، لازم است با استفاده از این پیچ‌ها و کیج‌ها در جای خودشان فیکس شوند. به این عمل، فیوژن نخاع کمری گفته میشود.
فیوژن نخاع کمری را می‌توان نوعی جوشکاری درنظر گرفت که در آن، دو یا چند مهره باهم ادغام می‌شوند تا به مرور زمان، به هم جوش خورده و محکم شوند و یک استخوان واحد را تشکیل بدهند. روش انجام این عمل، که در ادامه به‌صورت کامل توضیح داده میشود، به این‌صورت است که جراح، استخوان یا ماده‌ای شبیه استخوان را در فضای بین دو مهره نخاعی قرار داده و با استفاده از یک‌سری صفحات فلزی، پیچ‌ها و میله‌ها، مهره‌های موردنظر در ستون فقرات را به هم می‌چسباند، تا در کنار هم فیکس شده و بدون حرکت باقی بمانند.
علت فیوژن نخاع کمری؛ چرا باید این عمل را انجام داد؟
مهم‌ترین سوالی که پیش می‌آید این است که چه بیمارانی این عمل را انجام می‌دهند؟
در حالت کلی، جراحی فیوژن نخاع کمری، به منظور بهبود ثبات ستون فقرات، اصلاح ناهنجاری‌های ستون فقرات یا کاهش درد در این ناحیه در بیماران صورت می‌گیرد که عمدتاً ناشی از عدم ثبات مهره‌ها است.
در این جراحی، با متصل کردن دائمی دو یا چند مهره به هم، با گذشت زمان مهره‌ها به یک استخوان واحد تبدیل می‌شوند و درنتیجه حرکت بین مهره‌ها از بین می‌رود. حاصل این عمل آن است که در نهایت، از کشیدگی اعصاب و رباط‌ها و عضلات اطراف این مهره‌ها جلوگیری به عمل می‌آید و دردهای ناشی از عدم ثبات مهره‌ها در فرد نیز درمان میشود.
پزشک جراح ارتوپدی، معمولاً درصورت تشخیص موارد زیر توصیه به انجام عمل فیوژن نخاع کمری می‌کند:
- تغییرشکل در ستون فقرات
ناهنجاری‌های ستون فقرات، مثل انحنای جانبی ستون فقرات (اسکولیوز) یا قوز کمر (کیفوز)، از جمله مواردی هستند که می‌تواند با کمک فیوژن نخاع کمری درمان شود.
- عدم ثبات یا ضعف در ستون فقرات
زمانی‌که میان دو مهره از ستون فقرات، حرکت غیرطبیعی یا بیش‌از‌حد وجود داشته باشد، باعث ضعف یا عدم ثبات در ستون فقرات میشود. این حرکت‌ها می‌توانند عارضه ناشی از آرتروز شدید در ستون فقرات باشند که علاوه بر آسیب به ستون فقرات، درد زیادی نیز برای بیمار به دنبال دارند.
- شکستگی مهره
با وجود این‌که شکستگی مهره ممکن است به خودیِ‌خود نیز درمان شود؛ اما اگر منجر به ناپایداری ستون فقرات در بیمار شود، می‌توان با کمک فیوژن نخاع کمری آن را درمان کرد.
- فتق دیسک کمری
فتق دیسک، بیماری رایجی است که در آن، ماده ژله‌ای دیسک از بخش سخت آن خارج شده و منجر به ایجاد درد، بیحسی یا اختلالات حرکتی در فرد میشود. این احتمال وجود دارد که پس از برداشتن دیسک آسیب‌دیده، با استفاده از فیوژن نخاع کمری، ستون فقرات بیمار را ثابت کنند.
- بیماری دژنراتیو دیسک
بیماری دژنراتیو ستون فقرات (degenerative spine)، به معنی از دست رفتن تدریجی ساختار و عملکرد طبیعی ستون فقرات در طول زمان است که می‌تواند با استفاده از دو روش لامینکتومی و فیوژن نخاع کمری (در شرایط حاد دژنراتیو کمری) درمان شود.
- سُرخوردن مهره‌ها یا اسپوندیلولیستزی
در این ناهنجاری ستون فقرات، یک مهره لغزیده یا سر خورده، و تراز آن نسبت به مهره پایینی از بین می‌رود. در صورتی که ابتلا به این عارضه باعث کمردرد شدید یا انسداد عصبی شود، پاها دچار درد و بیحسی می‌شوند. فیوژن نخاع کمری می‌تواند با فیکس کردن مهره لغزیده در جای خودش، به بهبود این بیماری کمک کند.
- تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی (spinal stenosis)، عارضه‌ای است که باعث میشود کانال نخاعی تنگ‌تر از حد نرمال خود شود. باریک شدن کانال نخاعی باعث میشود طناب نخاعی و حرکت عصب‌ها با محدودیت مواجه شده و عصب‌های موجود در آن تحت فشار قرار گیرند.
- تومور نخاعی
تومور نخاعی، یک توده بافتی غیرعادی در داخل یا اطراف طناب نخاعی یا ستون فقرات است که رشد و تکثیر آن غیرقابل کنترل است و می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم (سرطانی) باشد.
این‌که شما به‌عنوان یک بیمار نیاز به عمل فیوژن نخاع کمری دارید یا نه، به‌عهده پزشک متخصص است. پزشک موردنظر، وضعیت بدنی و ستون فقرات شما را بررسی کرده، تست‌ها و آزمایش‌های شما را بررسی می‌کند و درمورد عمل نیز اطلاعات، عوارض احتمالی و گزینه‌های پیشنهادی را مطرح می‌کند تا با اطلاعات کافی انتخاب کنید.
آماده‌شدن برای جراحی فیوژن نخاع کمری
پس از این‌که تصمیم بر انجام عمل فیوژن نخاع کمری گرفته شد، زمان دقیق عمل مشخص میشود. این جراحی، توسط متخصص مغز و اعصاب یا متخصص ارتوپدی انجام میشود.
لازم است که اگر مورد شما پیچیده است یا قبلاً روی ستون فقرات خود عمل جراحی دیگری انجام داده‌اید، از یک پزشک متخصص حرفه‌ای وقت بگیرید تا خیال‌تان از بابت جراحی راحت بوده و عوارض کمتری را پس از فیوژن نخاع کمری تجربه کنید.
برای آمادگی قبل عمل، لازم است آزمایش‌های لازم را چند روز قبل از جراحی تهیه کنید:
- آزمایش خون
- عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس از سینه
- الکتروکاردیوگرام
- یا هر آزمایش دیگری که توسط پزشک توصیه میشود…
برای انجام عمل فیوژن نخاع کمری نیز همانند دیگر عمل‌های جراحی، لازم است یک‌سری فرم‌های اطلاعات را پر کرده و نسبت به انجام جراحی رضایت‌نامه پرکنید. مجموعه اطلاعاتی که باید در اختیار پزشک متخصص‌تان بگذارید تا عمل موفقیت‌آمیزی داشته باشید معمولاً شامل موارد زیر هستند:
- آلرژی‌ها
- داروهایی که مصرف می‌کنید
- ویتامین‌هایی که مصرف می‌کنید
- سوابق خونریزی
- واکنش به بیهوشی
- عمل‌های جراحی که قبلاً انجام داده‌اید
- و مواردی از این دست که در فرم‌ها ارائه می‌شوند…
لازم است هر دارویی که مصرف می‌کنید، چه دارویی‌هایی که توسط پزشک تجویز شده، چه داروهای کم‌اهمیتی که خودسرانه مصرف می‌کنید و چه مکمل‌های گیاهی و ویتامین‌ها را به‌طور کامل و دقیق به پزشک اطلاع دهید. پزشک متخصص‌تان مشخص می‌کند که کدام داروها را می‌توانید تا روز جراحی نیز ادامه دهید و مصرف کدام داروها را باید متوقف کنید.
برخی از داروها هستند که مصرف آنها لزوماً حداقل دو هفته قبل از عمل باید قطع شود. داروهایی مثل:
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند ناپروکسن، آدویل، موترین، نئوپرین، آلیو و غیره)
- داروهای رقیق‌کننده خون (مانند کومادین، پلاویکس و غیره)
استعمال دخانیات (سیگار، سیگارت، پیپ، تنباکو و غیره) و صدالبته مصرف مواد مخدر، حتماً باید قبل از عمل قطع شوند. نیکوتین موجود در دخانیات، از رشد استخوان‌ها جلوگیری کرده و احتمال جوش خوردن مهره‌ها را کاهش می‌دهد. این مورد را جدی بگیرید، چون احتمال شکستن فیوژن پس از عمل در افراد سیگاری، 32 درصد بیشتر از افراد عادی است.
ضمن این‌که استعمال دخانیات، گردش خون را نیز کندتر کرده است و باعث میشود زخم‌ها دیرتر التیام پیدا کنند و از این‌رو، خطر عفونت نیز افزایش پیدا می‌کند.
نکته دیگر برای آمادگی قبل عمل، اصلاح کردن موهای قسمت موردنظر و ضدعفونی کردن آن است.
روش جراحی فیوژن نخاع کمری
جراحی فیوژن نخاع کمری، در حالی روی شما انجام میشود که تحت بیهوشی عمومی قرار دارید. تکنیک‌های مختلفی برای انجام این جراحی وجود دارد که بسته به محل مهره‌های درگیر، علت نیاز به فیوژن نخاع کمری و در برخی موارد سلامت عمومی و شکل بدن شما توسط پزشک جراح انتخاب میشود.
در حالت کلی، جدا از بحث نوع جراحی ارتوپدی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، فرایند جراحی فیوژن نخاع کمری شامل سه مرحله زیر میشود:
- برش جراحی
بسته به این‌که مهره‌های موردنظر در چه قسمتی هستند، جراح برای دسترسی به مهره‌ها در یکی از سه محل زیر ممکن است برش ایجاد کند:
- در قسمت پشتی گردن یا کمر، مستقیماً روی ستون فقرات
- در دو طرف ستون فقرات
- از طریق شکم یا گلو، طوری که بتواند از بخش جلوی بدن به ستون فقرات دسترسی پیدا کند
- آماده‌سازی پیوند استخوان
مهم‌ترین وظیفه‌ای که پیوند استخوان در فیوژن نخاع کمری بر عهده دارد، تحریک ترمیم استخوان است. درواقع، استفاده از پیوند استخوان در فیوژن باعث میشود تا مهره‌ها، به استخوان‌سازی تحریک شده و خیلی سریع‌تر و بیشتر به‌صورت یک استخوان جامد رشد کنند و ترمیم یابند.
این پیوندهای استخوانی، که درواقع در فضای بین مهره‌ها قرار می‌گیرند تا ذوب شده و دو مهره را به هم جوش بدهند، ممکن است از یک بانک استخوان تامین شده و یا از استخوان‌های بدن خود شما (معمولاً از لگن) گرفته شوند. امروزه برخی از انواع مواد پیوند استخوانی مصنوعی نیز تولید شدهاند که می‌توانند در میان مهره‌ها قرار گرفته و به یکپارچه شدن آنها کمک کنند. این‌که از کدام نوع پیوند استخوانی در ستون فقرات شما استفاده میشود، توسط پزشک متخصص و بسته به شرایط و وضعیت شما و صدالبته با مشورت و آگاهی کامل خودتان انتخاب میشود.
- فیوژن
برای جوش خوردن مهره‌ها به‌هم برای همیشه، پزشک جراح مواد پیوند استخوان را بین مهره‌ها قرار داده و درنهایت، از صفحات فلزی، پیچ‌ها یا میله‌ها استفاده می‌کند تا مهره‌ها را در کنار هم نگه دارد. فیکس‌شدن مهره‌ها در کنار هم تا زمان تکمیل شدن پیوند استخوان و تبدیل شدن مهره‌ها به یک استخوان واحد، سرعت بهبودی موفقیت‌آمیز را افزایش می‌دهد.
انواع پیوند استخوانی در فیوژن نخاع کمری
پیوند استخوانی مورداستفاده در مرحله دوم عمل فیوژن نخاع کمری، می‌تواند به‌صورت استخوان طبیعی یا مصنوعی و سنتزی باشد که بر اساس ماهیت و مزیت، به سه دسته کلی تقسیم‌بندی میشود:
پیوند استخوانی از بدن بیمار (اتوگرفت)
بیشتر اتوگرفت‌ها از ناحیه‌ای در لگن به نام ستیغ خاصره‌ای گرفته می‌شوند. در این روش، جراح از لگن شما اتوگرفت را برداشته و در میان مهره‌ها کار می‌گذارد. جای نگرانی نیست چون استخوان‌ها خود را بازیافت می‌کنند. مهم‌ترین نکته در مورد این پیوند استخوانی، شانس موفقیت بسیار بالای آن است، چرا که مغز استخوان بدن خود بیمار، حاوی سلول‌های زنده‌ای است که به رشد مستمر استخوان و تسریع فرایند التیام کمک می‌کنند.
اما ایرادی که این روش دارد، نیاز به یک جراحی دیگر در کنار فیوژن نخاع کمری است.
پیوند استخوانی از بدن فردی دیگر (آلوگرفت)
یک گزینه دیگر برای برداشت پیوند استخوانی آلوگرفت است، که استخوان فرد دیگر در میان مهره‌ها کار گذاشته میشود. آلوگرفت معمولاً از بانک استخوان تامین میشود. این گزینه، بیشتر به افرادی توصیه میشود که تمایلی به استفاده از استخوان خودشان ندارند، وضعیت بدنی‌شان به نحوی است که نمی‌توانند عمل برداشت نمونه را انجام بدهند یا به استخوان‌های خود نیاز مبرم دارند.
آلوگرافت نسبت به اتوگرافت عملکرد ضعیف‌تری در بازسازی استخوان دارد، به همین دلیل نیز دوره درمان آن طولانی‌تر است. با این‌حال، در دسترس بودن این گزینه و فراوانی آن، و درعین‌حال عدم نیاز به جراحی دوم در بیماران فیوژن نخاع کمری، باعث میشود برخی آن را انتخاب کنند.
مواد پیوند استخوانی مصنوعی
پیوندهای استخوانی مصنوعی یا سنتزی، دارای انواع متنوعی هستند که به‌ویژه طی سال‌های اخیر وارد بازار شدهاند. برخی از رایج‌ترین پیوندهای استخوانی مصنوعی عبارتند از:
- ماتریس‌های استخوانی معدنی‌زدایی شده
در این پیوندها، مواد معدنی از جمله کلسیم از ماده حذف شده و به‌همین دلیل نیز ماتریس، حالت یک بتونه ژله‌ای محکم را دارد. وجود موادی مثل پروتئین در این ماتریس‌ها باعث میشود تا بهبود پیوند استخوان بهتر و سریع‌تر صورت بگیرد.
- پروتئین‌های مورفوژنتیک استخوان
این پروتئین‌های بسیار قوی، تشکیل‌دهنده استخوان هستند و استفاده از آنها در پیوند استخوان ممکن است نیاز به اتوگرفت هم نداشته باشد.
- استخوان‌های مصنوعی
این پیوندها که سرامیک نامیده می‌شوند، پیوندهای استخوانی مصنوعی تشکیل شده از مواد کلسیم یا فسفات هستند که از لحاظ کارایی و شکل ظاهری، کاملاً شبیه اتوگرفت‌های طبیعی هستند.
انواع جراحی‌های فیوژن نخاع کمری
جراحی فیوژن نخاع کمری ممکن است بسته به ناهنجاری پیش آمده در ستون فقرات و علت بروز ناهنجاری، یا به صلاحدید پزشک جراح بسته به شرایط بدنی بیمار و عوامل دیگر، انواع مختلفی داشته باشد. انواع جراحی‌های فیوژن نخاع کمری در زیر معرفی شدهاند:
- فیوژن بین مهره‌ای جانبی با حداقل تهاجم (XLIF) و (DLIF)
- فیوژن بین مهره‌ای خلفی کمری با حداقل تهاجم (PLIF)
- فیوژن بین مهره‌ای ترنسفورمیشنال کمری با حداقل تهاجم (TLIF)
- فیوژن خلفی قفسه سینه با حداقل تهاجم
- فیوژن بین مهره‌ای جانبی با حداقل تهاجم
- فیوژن بین مهره‌ای جانبی دو انتها (XLIF)
- فیوژن بین مهره‌ای جانبی مستقیم (DLIF)
بعد از فیوژن نخاع کمری تا چه زمانی باید در بیمارستان باشید؟
بیماران جراحی فیوژن نخاع کمری، معمولاً باید دو الی سه روز در بیمارستان باشند.
بسیاری از بیمارانی که پس از عمل فیوژن نخاع کمری به هوش می‌آیند، احساس درد، خستگی و رخوت می‌کنند. درد شدید ناشی از جراحی، معمولاً تا چند روز پس از عمل ادامه دارد و به همین دلیل نیز بیمار در بیمارستان تحت مراقبت بوده و مرتب، داروهای مسکن دریافت می‌کند. این داروهای مسکن ممکن است به‌صورت وریدی یا تزریق در عضله بازو و پا به بیمار تجویز شوند.
درصورت شدید بودن درد، استفاده از پمپ درد نیز در مورد برخی بیماران توصیه میشود که با استفاده از آن، بیمار این امکان را پیدا می‌کند تا با شدیدتر شدن احساس درد، داروی بیحسی و مسکن دریافت کند. هرچه روند درمان جلوتر می‌رود و درد کمتر میشود، دوز مسکن‌ها هم کاهش یافته و مسکن‌های خوراکی تجویز می‌شوند.
ممکن است پس از جراحی، یک دوره آزمایش خون برای بیمار درخواست شود. با توجه به این‌که در طول جراحی بیماران معمولاً خون زیادی را از دست می‌دهند، ممکن است پزشک متخصص بخواهد از روی آزمایش خون، سطح هموگلوبین خون بیمار را بررسی کند تا از افت اکسیژن خون در وی جلوگیری کند.
مانیتورینگ قلب و استفاده از اکسیژن برای بهبود تنفس در بیمار نیز می‌تواند در دوران بستری پس از جراحی در بیمارستان، توصیه‌های خوبی باشند.
در حالت کلی، بیمار قبل از مرخص شدن از بیمارستان باید بتواند کارهای زیر را انجام دهد:
- مصرف داروهای ضد درد خوراکی طبق دستورالعمل پزشک
- توانایی ایستادن و راه رفتن بدون کمک گرفتن از دیگران
- خالی کردن مثانه
البته ترخیص بیمار، علاوه بر توانایی انجام کارهای بالا، به وضعیت بیمار و عدم بروز علائم هشدار دهنده نیز مربوط است. برخی از این علائم هشدار دهنده که می‌توانند باعث طولانی‌تر شدن بستری بیمار در بیمارستان شود عبارتند از:
- تورم در ساق پا، مچ پا و یا خود پا
- حساسیت و یا قرمز شدن پاها، که ممکن است در قسمت‌های بالا یا پایین زانو گسترش پیدا کند
- احساس درد در ساق پا
- احساس درد در قفسه سینه و تنگی نفس یا سرفه شوید
- حساسیت، قرمز شدن یا تورم در اطراف لبه‌های زخم
- ترشحات چرکی از زخم
- تب بیش از ۳۸ درجه سانتی‌گراد و لرز
این علائم هشدار دهنده، ممکن است حتی چند روز پس از مرخص شدن از بیمارستان نیز بروز کنند که در این‌صورت، در اولین فرصت باید با پزشک متخصص خود ارتباط گرفته یا به اورژانس مراجعه کنید.
محدودیت‌های فیوژن نخاع کمری؛ بعد از عمل بیمار باید از چه فعالیت‌هایی دوری کند؟
عمل فیوژن نخاع کمری، یکی از حساس‌ترین عمل‌های جراحی ستون فقرات است که برای بهبودی کامل، نیاز است دوره درمان آن را کامل کنید. برای این منظور، برخی محدودیت‌ها وجود دارند که لازم است با رعایت کردن آنها، به بهبودی کامل خود کمک کنید:
- حتما لازم است حداقل دو الی سه روز در بیمارستان بستری شوید
- به‌طور مداوم نباید خم و راست شوید
- نباید اجسام سنگین‌تر از دو یا سه کیلوگرم را بردارید
- اگر می‌خواهید چیزی را بلند کنید یا حمل کنید، از زانوها به جای کمرتان کمک بگیرید
- حداقل دو هفته پس از جراحی رانندگی نکنید
- بعد از دو هفته نیز اگر هنوز مسکن و داروهای ضدالتهاب مصرف می‌کنید نباید رانندگی کنید
- به هیچ‌وجه سراغ ورزش‌هایی مثل دویدن، کوهنوردی و وزنه‌برداری نروید (تا بهبودی کامل)
- تا بهبودی کامل سعی کنید رابطه جنسی نداشته باشید
- از یک‌جا ماندن و استراحت طولانی و بیش از حد بپرهیزید
- از مصرف مسکن‌های ضد التهابی مثل آدویل و آلیو بدون تجویز و تأیید پزشک پرهیز کنید، زیرا از رشد استخوان جدید جلوگیری می‌کند و ممکن است عمل فیوژن نخاع کمری‌تان بی‌نتیجه باشد.
نکته: کلیه این محدودیت‌ها یک ماه الی یک ماه و نیم هستند و پس از آن، درصورتی‌که احساس کردید بهبودی کامل حاصل شده، می‌توانید فعالیت‌های روزمره خود را طبق روال عادی در پیش بگیرید.
نحوه خوابیدن بعد از جراحی فیوژن نخاع کمری
کسانی‌که عمل جراحی فیوژن نخاع کمری را انجام داده‌اند، برای این‌که به بهبودی کامل برسند، حتماً باید یک‌سری نکات را در مورد نحوه خوابیدن رعایت کنند. نحوه خوابیدن پس از عمل فیوژن نخاع کمری به شکل زیر است:
- کمر خود را کاملاً صاف نگه دارید تا هیچ فشاری به ستون فقرات‌تان وارد نشود
- زانوهای خود را به هم نزدیک کرده و به هم بچسبانید
- در همین وضعیت، به آرامی گوشه تخت‌خواب بنشینید
- همزمان با پایین آوردن سر به سمت بالشت، زانوها را به بالا آورده و روی یک سمت بدن، روی تخت دراز بکشید
- بعد از این که پاها و و بدن کاملاً، در روی تخت قرار گرفت، به حالت طاق‌باز بخوابید؛ یعنی روی کمر بخوابید ولی سعی کنید هیچ فشاری به آن وارد نشود.
مراقبت‌های در خانه برای بیماران فیوژن نخاع کمری
برای این‌که بهبودی کامل پیدا کنید، لازم است صبر داشته باشید، به بدن‌تان فرصت بدهید و مهم‌تر از همه، به آن فشار نیاورید. چند توصیه برای مراقبت خانگی بعد از جراحی فیوژن نخاع کمری:
- سعی کنید پس از بیدار شدن از خواب، روزانه یک الی دو ساعت پیاده‌روی داشته باشید
- فعالیت برای شما خوب است و خون‌رسانی را تقویت می‌کند پس بیش از اندازه در تخت نمانید
- روزهای اول با راه‌رفتن آرام شروع کنید و به مرور زمان، سرعت راه‌رفتن خود را بیشتر کنید
- از خوابیدن، نشستن یا ایستادن به‌صورت طولانی‌مدت پرهیز کنید
- سعی کنید پوزیشن خود را هر چند دقیقه یک‌بار عوض کنید
- حین انجام هر فعالیتی احساس درد کردید سریع آن را متوقف کنید
مراقبت از زخم‌ها برای بیماران فیوژن نخاع کمری
زخم‌ها، به مرور زمان التیام پیدا می‌کنند. اما باید مراقب باشید که دچار عفونت نشوند و التیام پیدا کردن‌شان هم با انجام برخی کارها به تعویق نیافتد. بهترین توصیه‌ها برای مراقبت از زخم‌ها، توصیه‌های زیر هستند:
یخ‌درمانی
سعی کنید در ابتدای دوران نقاهت که زخم‌ها هنوز تازه هستند، از یخ‌درمانی استفاده کنید. برای این‌منظور لازم است:
- روی محل زخم یک حوله نازک قرار دهید تا از پوست‌تان محافظت کند
- چهار بار و هر بار به مدت پانزده الی سی دقیقه، از بسته یخ روی زخم استفاده کنید تا تورم و التهاب زخم کاهش پیدا کند
- سعی کنید بیشتر از سی دقیقه طول نکشد چون دردتان را بیشتر می‌کند
شست‌وشوی زخم
برای این‌منظور، کافی است محل زخم را روزی یک‌بار با استفاده از آب و صابون شست‌وشو داده و با یک دستمال تمیز خشک کنید. یک دوش کوتاه نیز می‌تواند علاوه بر بهتر کردن حال‌تان، در بهبودی زخم‌ها و تمیز نگه‌داشتن آنها تاثیرگذار باشد.
چند نکته را در شست‌وشوی زخم‌ها رعایت کنید:
- قبل و بعد از تمیز کردن زخم‌ها، دست‌های خود را کاملاً بشورید تا از بروز عفونت جلوگیری شود
- روز پس از جراحی اگر خواستید دوش بگیرید از از درمابوند (چسب پوست) برای پوشیدن زخم‌ها استفاده کنید
- زخم‌های خود را به طور کامل در آب غوطه‌ور نکنید (مثل استفاده از وان حمام یا استخر)
- هنگام دوش گرفتن پانسمان‌ها را برداشته، دوش بگیرید و مجدداً از پانسمان جدید استفاده کنید
مواردی که لازم است در مورد زخم جراحی خود به آنها توجه داشته باشید و درصورت مشاهده، سریعاً به پزشک مراجعه کنید، عبارتند از:
- باز شدن زخم جراحی
- التهاب شدید و تورم در محل زخم‌ها
- ترشح مایعات زرد رنگ یا سبز رنگ از محل جراحی
- بوی بد از محل جراحی
- افزایش درد در زخم‌ها به‌طوری‌که غیرقابل تحمل باشد
دوره نقاهت و بهبودی یا روند درمان فیوژن نخاع کمری
دوره نقاهت و بهبودی عمل فیوژن نخاع کمری، اگر اتفاق خاصی پیش نیامده و مشکلی وجود نداشته باشد، معمولاً به‌صورت زیر است:
- معمولاً به مدت دو الی سه روز در بیمارستان بستری خواهید بود. کلیه کنترل‌ها و مراقبت‌های لازم در بیمارستان صورت می‌گیرند.
- پس از مرخص شدن از بیمارستان، باید بتوانید راه‌رفتن، بلند شدن و خوابیدن و فعالیت‌های روزمره‌تان را خودتان به تنهایی انجام دهید.
- بسته به محل و وسعت جراحی، احتمالاً پس از مرخصی از بیمارستان نیز درد خواهید داشت. برای کنترل این درد، داروهای مختلفی هستند، از جمله داروهای مخدر، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) و بیحس‌کننده‌های موضعی، که می‌توانید با تجویز و صلاحدید پزشک برای تسکین درد خود استفاده کنید.
- برای جلوگیری از عفونت زخم‌ها و بهبودی کامل آنها، لازم است روزانه شست‌وشو شوند.
- رابطه زناشویی، رانندگی و در کل محدودیت‌های ذکر شده در بالا را جدی بگیرید تا روند درمان کامل شود.
- ممکن است چندین ماه طول بکشد تا به زندگی عادی برگردید، پس لازم است توصیه‌ها را جدی گرفته و صبور باشید.
- ممکن است نیاز باشد به توصیه پزشک از کمربندهای مخصوص استفاده کنید.
- استرس برای شما سم است. سعی کنید انرژی داشته باشید و امیدوار به آینده.
- سعی کنید رژیم‌غذایی سالم داشته باشید و با وجود فعالیت کمتر نسبت به قبل از جراحی، اضافه‌وزن پیدا نکنید.
- استعمال دخانیات برای شما حکم سم را دارد و از التیام زخم‌ها جلوگیری می‌کند.
معمولاً شش هفته پس از عمل دوران نقاهت شما تمام میشود و می‌توانید به روال عادی برگردید. بااین‌حال، این نکته را در نظر داشته باشید که شما، یک عمل جراحی سنگین و بسیار حساس را پشت سر گذاشته‌اید و بدن‌تان هنوز نیاز به مراقبت دارد.
مشکلاتی که بعد از عمل فیوژن نخاع کمری ممکن است پیش بیاید
برخی مشکلات هستند که می‌توانند بعد از عمل فیوژن نخاع کمری آزاردهنده باشند. اگرچه این مشکلات دردساز هستند، اما لازم است با آنها کنار بیایید تا بهبودی‌تان را به دست آورید. مطمئن باشید که سلامتی بعد از بهبودی کامل، ارزشش را خواهد داشت.
- پوشیدن لباس‌های گشاد
- پوشیدن جوراب‌های مخصوص (برای جلوگیری از لخته شدن خون در پاها)
- دوری از رابطه جنسی
- استفاده از از کفش‌هایی که پشت آنها بسته است و کف تخت دارند
عوارض فیوژن نخاع کمری
پس از انجام عمل جراحی فیوژن نخاع کمری، با توجه به این‌که این جراحی تهاجمی است، عوارضی خواهد داشت که لازم است آنها را بشناسید و نسبت به آنها از خودتان مراقبت کنید:
- درد در نواحی جراحی‌شده؛ استفاده از قرص‌های مسکن زیرنظر پزشک می‌تواند کارساز باشد
- داشتن حالت تهوع؛ حالت تهوع به دلیل داروهای بیهوشی طبیعی است و به مرور زمان برطرف میشود
- کاهش توانایی‌های حرکتی؛ کم شدن توانایی‌های حرکتی پس از جراحی طبیعی است. بااین‌حال بهتر است سعی کنید آرام‌آرام از تخت پایین آمده و راه بروید.
خطرات فیوژن نخاع کمری
باوجود این‌که جراحی فیوژن نخاع کمتری در حالت کلی یک جراحی ایمن و کم‌خطر است، اما مانند هر جراحی دیگری ممکن است خطراتی هم داشته باشد. برخی از این خطرات، که درصورت وجودشان در شما لازم است سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید عبارتند از:
- عفونت زخم‌ها
- خونریزی از محل زخم‌ها
- لخته‌شدن خون در پاها
- آسیب به رگ‌های خونی یا اعصاب داخل و اطراف ستون فقرات
- ایجاد آرتروز کاذب
ورزش کردن بعد از جراحی فیوژن نخاع کمری
ورزش کردن و در کل داشتن فعالیت بدنی مناسب بهترین کاری است که می‌توانید پس از عمل فیوژن نخاع کمری انجام بدهید. ورزش کردن علاوه بر این‌که روی روحیه شما تاثیر مستقیم دارد، مزیت‌های زیر را هم دربردارد:
- حفظ عملکرد عضلات پس از عمل، به دلیل کشش آنها
- افزایش خون‌رسانی به پاها و قسمت‌های مختلف بدن
- فیکس شدن ستون فقرات به دلیل تحلیل نرفتن عضله‌های اطراف آن
جراحی فیوژن نخاع کمری ترس ندارد
فیوژن نخاع کمری با وجود این‌که یکی از حساس‌ترین جراحی‌های ستون فقرات است، ولی معمولاً نتیجه‌بخش است و بیمارانی که از درد در ستون فقرات یا ناهنجاری در آن رنج می‌برند، با این جراحی پس از چندین ماه به حالت عادی برگشته و می‌توانند از زندگی لذت ببرند. به‌ویژه اگر قرار باشد بهترین متخصصین ارتوپد تهران ویزیت و جراحی بیمار را برعهده داشته باشند.
درصورتی‌که احساس می‌کنید دچار ناهنجاری در ستون فقرات هستید یا درد دارید، می‌توانید برای نوبت‌دهی آنلاین از سایت دکتردکتر اقدام نمایید.
درنهایت، اگر تجربه‌ای درخصوص فیوژن نخاع کمری دارید، یا سوالی برایتان پیش آمده که مطلب بالا نتوانسته جوابگوی آن باشد، می‌توانید با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.
من شکستگی داشتم فیوژن انجام دادم .ایا دائمی هست یا میشه ابزهر هایی که در بدنم هست رو بعد خارج کرد؟