شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که نتوانید زانوی خود را خم و راست کنید و احساس کنید که گیر کرده است. این حالت، که اصطلاحاً به آن قفل شدن زانو گفته میشود، ممکن است دردناک باشد و کاملاً حرکت شما را دچار اختلال کند، یا بدون درد بوده و باعث شود نتوانید درست راه بروید.
اگر قادر به حرکت زانوی خود نیستید، بهترین کار مراجعه به یک متخصص ارتوپدی است تا خیال‌تان از بابت این‌که مشکل حادی وجود ندارد راحت باشد. برای این‌که با علت‌های این اتفاق بیشتر آشنا شوید، این مطلب از دکتردکتر را از دست ندهید.
قفل شدن زانو چیست؟
مفصل زانوی ما به‌گونه‌ای طراحی شده است که می‌تواند خم و راست شده و حتی تاحدودی بچرخد. وقتی زانو قفل میشود یا قفل می‌کند، درست مثل این است که چیزی در میان مفصل آن گیر کرده است و زانو دیگر نمی‌تواند خم و راست شده یا بچرخد.
واقعاً افتاده هم همین است. درواقع، وقتی زانو قفل میشود، به احتمال زیاد یک مانع مکانیکی مثل مینیسک پاره‌شده، غضروف یا استخوان در میان مفصل آن گیر کرده و از حرکت آن جلوگیری می‌کند. البته، این مربوط به قفل شدن واقعی زانو (Locked Knee) است. بله! یک قفل شدن کاذب زانو هم داریم که در ادامه نوبت به معرفی آن هم می‌رسد.
انواع قفل شدن زانو
قفل کردن زانو می‌تواند در دو نوع اتفاق بیافتد:
قفل شدن واقعی زانو
وقتی زانو واقعاً قفل شده است، درواقع یک مانع مکانیکی مثل استخوان یا غضروف از حرکت مفصل جلوگیری می‌کند. این نوع از قفل شدن زانو می‌تواند دردناک بوده یا کاملاً بدون درد باشد. مشکل حرکتی به‌وجود آمده در نوع واقعی قفل کردن زانو، اغلب صاف شدن زانو است که فرد نمی‌تواند پای خود را صاف کند.
قفل شدن کاذب زانو
در قفل شدن کاذب زانو (Pseudo Locked Knee)، خبری از مانع مکانیکی در مفصل زانو نیست. معمولاً قرار گرفتن در یک وضعیت خاص باعث بروز قفل کردن کاذب زانو در افراد میشود.
به‌عنوان مثال، قفل شدن زانو هنگام نشستن می‌تواند نوعی از قفل شدن کاذب باشد که علت آن ربطی به مانع مکانیکی ندارد. نشستن‌های طولانی مدت بخصوص به حالت چهار زانو، حرکت مفصل را مختل کرده و باعث قفل شدن آن میشود که معمولاً هم پس از مدت کوتاهی از بین می‌رود.
علائم قفل شدن زانو
اگر نمی‌توانید زانوی خود را حرکت داده یا خم و راست کنید، یا در آن احساس درد شدید می‌کنید ولی نمی‌دانید زانویتان قفل کرده است یا مشکل چیز دیگری است، علائم قفل شدن زانو را در خود چک کنید. رایج‌ترین نشانه‌های قفل کردن زانو عبارتند از:
- ناتوانی در حرکت دادن زانو
- درد و تورم در ناحیه زانو
- احساس سفتی مزمن در زانو
- محدود شدن دامنه حرکتی مفصل
- شنیده شدن صدای تق‌تق یا کلیک از مفصل زانو
- قرار گرفتن زانو در یک زاویه خاص (که معمولاً ۴۵ درجه است)
- ناتوانی در راه رفتن
- بی‌ثباتی در مفصل زانو
- حساس شدن به لمس مفصل زانو و دردناک بودن آن
- درد شدید هنگام خم و راست کردن زانو
- تب، عفونت و آبسه مفصل زانو
- کشیدن غضروف زانو
- ناتوانی در ایستادن به دلیل دردناک بودن و ساییده شدن زانو
دلایل قفل شدن زانو
برای بررسی علت‌های قفل کردن زانو، بهتر است دلایل قفل شدن واقعی و کاذب را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم.
علت‌های قفل شدن واقعی زانو
قفل شدن واقعی زانو، ناشی از گیر کردن یک مانع مکانیکی در میان مفصل زانو است. بااین‌حساب، برای بررسی علت‌های این نوع از قفل کردن زانو، باید به دنبال دلایل ایجاد مانع مکانیکی موردنظر باشیم. شایع‌ترین علت‌هایی که منجر به ایجاد مانع در میان مفصل زانو شده و به قفل شدن آن می‌انجامند عبارتند از:
پارگی مینیسک زانو
مینیسک زانو، یک لایه ضخیم ساخته‌شده از غضروف است که سطح درونی مفصل را به‌صورت کامل پوشش داده است. مینیسک زانو، علاوه بر این‌که به عنوان یک ضربه‌گیر عمل می‌کند، در روان‌سازی حرکت مفصل نیز تاثیر بسزایی دارد.
درصورت پارگی مینیسک زانو، ممکن است تکه‌ای از آن در مفصل زانو گیر کرده و باعث قفل شدن زانو شود. این مورد، یکی از اصلی‌ترین علت‌های بروز قفل شدن زانو است که باعث ایجاد دردهای شدید در زانو نیز میشود. درواقع، علت صاف نشدن زانو و حتی درد زانو هنگام خم شدن، در اغلب موارد همین پارگی مینیسک است.
دلایل بروز پارگی مینیسک نیز می‌تواند عوامل زیر باشد:
- چرخش ناگهانی زانو
- وارد شدن فشار مستقیم به زانو
- آرتروز زانو
- و برخی ورزش‌های سنگین
وجود استخوان ضعیف و شکننده در ساختار زانو
در برخی موارد، ممکن است تکه‌ای از استخوان مفصل زانو، که ضعیف و شکننده بوده است شکسته شده و پس از جدا شدن، در وارد محیط مفصل زانو شود. در‌این‌‌حالت نیز درست مثل مورد پاره شدن منیسک زانو، اگر این استخوان شکسته شده وارد قسمت میانی مفصل زانو شود، در آن‌جا گیر کرده و باعث قفل شدن زانو در یک موقعیت خاص میشود.
شکسته شدن استخوان زانو، اغلب به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
- ابتلا به آرتروز زانو
- استئوکندریت دیسکان
- وارد شدن ضربه به زانو
با تصویربرداری از مفصل زانو، به راحتی می‌توان وجود موانع فیزیکی مثل استخوان را در مفصل شناسایی کرده و برای درمان آن اقدام کرد.
آرتروز زانو
با افزایش سن، اغلب افراد دچار آرتروز زانو می‌شوند؛ یکی از مهم‌ترین علت‌های بروز قفل شدن زانو، که عامل اغلبِ دردهای زانو در این دوران و خشکی و دشواری خم شدن زانوها نیز هست. درواقع، با افزایش سن، غضروف پوششی استخوان‌های زانو فرسوده شده و به مرور زمان از بین می‌رود. این فرایند باعث میشود تا غضروف، به مرور زمان تکه‌تکه شده و در محیط مفصل شناور شود و آرتروز زانو را به وجود بیاورد.
از طرفی، ممکن است غضروف زانو کاملاً از بین برود که در چنین حالتی نیز تراشه‌های استخوانی در مکانیسم مفصل زانو اختلال ایجاد خواهند کرد. همان‌چیزی که از آن، تحت عنوان قفل شدن زانو یاد میشود. به این شرایط در اصطلاح پزشکی استئوکندریت دیسکان (Osteochondritis Dissecan) گفته میشود.
ورزش‌های سنگین
ورزش‌های شدید و سنگین، باعث کشیده شدن ماهیچه ران در افراد می‌شوند که خود یکی دیگر از علت‌های قفل شدن زانو است. درواقع، اگر در ماهیچه‌های خارجی ران ضعف یا گرفتگی ایجاد شود، در تعادل کشکک زانو نیز اختلال ایجاد خواهد شد و در‌این‌‌صورت، تا زمانی که ماهیچه به حالت عادی خود باز نگردد، کشکک زانو نیز در همان حالت باقی می‌ماند.
در چنین شرایطی، حتی اگر کشکک زانو هم مجدداً تعادل خود را به دست آورد، طول می‌کشد تا دامنه حرکتی طبیعی زانو به روال عادی خود برگردد.
دررفتگی کشکک زانو
ضربه و آسیب‌های شدید می‌توانند کشکک زانو را از محل خود خارج کرده، و باعث قفل شدن زانوها شوند.
التهاب مفصل زانو
با بالاتر رفتن سن، غضروف‌ها بیشتر تحلیل رفته و به مرور زمان فرسوده می‌شوند. با فرسودگی غضروف‌ها و تکه‌تکه شدن آن‌ها، مفصل زانو دچار التهاب میشود. در این حالت تکه‌های غضروف آسیب‌دیده در مفصل گیر کرده و باعث قفل کردن زانوها می‌شوند. یکی از مهم‌ترین علت‌های قفل شدن زانو در خواب، همین التهاب زانو است که بیماری‌های زیر زمینه‌ساز بروز آن هستند:
- استئوآرتریت
- آرتروز
جراحی رباط صلیبی زانو
رباط‌ها، نوارهای الاستیکی هستند که استخوان‌های زانو را به یکدیگر متصل کرده‌اند. گاهی ممکن است به دلایل مختلف، این رباط‌ها پاره شوند. مواردی مثل:
- تغییر جهت ناگهانی
- پرش‌های بلند
- و یا فرود ناگهانی و بافشار
گاهی این آسیب‌ها به قدری شدید و جدی هستند که نیاز به جراحی رباط صلیبی وجود دارد. یکی از عوارض شایع جراحی رباط صلیبی، قفل شدن زانو است.
علت‌های قفل شدن کاذب زانو
در قفل شدن کاذب زانو، خبری از بیماری و وجود مانع مکانیکی در میان مفصل زانو نیست. عمده‌ترین علت‌های بروز قفل شدن کاذب زانو، موارد زیر هستند:
تورم مفصل زانو
گاهی مایع درون کپسول مفصل زانو، متروم شده و باعث میشود به مفصل فشار وارد شود. این فشار، مانع حرکت و خم و راست شدن زانو میشود و درنتیجه، فرد احساس می‌کند زانوی او قفل کرده است.
التهابات مفصلی
در این نوع التهاب، خبری از کنده‌شدن غضروف و ورود آن به داخل مفصل نیست. بااین‌حال، التهاب مفصل باعث میشود تا حرکت مفصل دچار اختلال شود و فرد نتواند آن‌طور که باید، زانوی خود را حرکت داده و خم و راست کند.
مهم‌ترین دلایل بروز این نوع التهابات در مفاصل زانو، بیماری‌هایی مثل آرتروز روماتوئید یا نقرس هستند.
سندرم پلیکا
اگر در پلیکای میانی یا همان شکاف روی بافت سنوویال پوشاننده مفصل زانو تنش ایجاد شود، سندرم پلیکا به‌وجود می‌آید. این سندرم، باعث ایجاد محدودیت در حرکات و چرخش‌های مفصل زانو شده و درواقع، باعث قفل شدن زانو میشود.
مهم‌ترین عواملی که باعث ایجاد سندرم پلیکا در افراد می‌شوند عبارتند از:
- آسیب دیدگی مستقیم
- حرکات سریع و مکرر زانو
- خمیدگی طولانی مدت
- بیماری‌هایی مثل آرتروز یا سینوزیت
- و ضعف عضلانی
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
قفل شدن زانو، به‌ویژه اگر بار اولی نیست که اتفاق می‌افتد و چندین بار نیز تکرار شده است، به احتمال زیاد ناشی از وجود یک مانع در مفصل زانوی شما است یا ممکن است نشانه ابتلا به بیماری‌هایی مثل آرتروز باشد. به همین دلیل، اگر دچار این عارضه می‌شوید و درد در زانوها هم دارید، لازم است در اولین فرصت به یک دکتر ارتوپدی مراجعه کنید.
تشخیص قفل شدن زانو
برای تشخیص این‌که قفل شدن زانو به‌صورت واقعی و به دلیل مانع مکانیکی است یا علت دیگری دارد و کاذب است، انجام یک‌سری تست‌ها توصیه میشود:
معاینه فیزیکی
همیشه اولین روش تشخیصی برای انواع بیماری‌ها و عارضه‌ها، روش معاینه فیزیکی است. در گام اول، پزشک ارتوپدی از شما درمورد علائمی که دارید سوال کرده، با توجه به شرح حال شما، بیماری‌های زمینه‌ای که دارید و آسیب‌های احتمالی که ممکن است به زانوی شما وارد شده باشد، وضعیت مفصل زانو را بررسی می‌کند.
به‌عنوان مثال، ممکن است با لمس کردن مفصل زانو یا بااستفاده از ضربه زدن به‌وسیله یک چکش کوچک، میزان حساسیت به درد را در شما ارزیابی کند. پس از آن، برای ارزیابی دقیق مشکل مفصل، به سراغ تست‌های تکمیلی خواهد رفت.
تصویربرداری اشعه ایکس (X-Ray)
تصویربرداری اشعه ایکس از زانو، موانع فیزیکی و مکانیکی استخوانی موجود در آن را نشان خواهد داد. این روش، یکی از بهترین و کارآمدترین روش‌ها برای تشخیص بیماری‌ها و عارضه‌های مفصل و استخوان است.
تصویربرداری پرتو مغناطیسی (MRI)
از آن‌جا که بااستفاده از این مدل تصویربرداری، تصاویری دقیق‌تر از بافت‌های نرم مفصل زانو تهیه میشود، مشکلات و آسیب‌های مربوط به تاندون‌ها، غضروف و مینیسک نیز کاملاً قابل شناسایی و تشخیص هستند.
سی‌تی اسکن (CT)
بااستفاده از سی‌تی اسکن، که کلیه بافت‌های مفصل را به‌صورت برش‌های افقی نشان می‌دهد، می‌توان مشکلات موجود در هر نقطه از مفصل زانو را بررسی کرده و علت بروز قفل زانو را تشخیص داد.
آزمایش خون
درصورتی که پزشک، بر اساس علائم موجود در بیمار، به بیماری‌های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید مشکوک شود، آزمایش‌های RF و CRP را تجویز می‌کند تا بااستفاده از این تست‌ها، التهاب احتمالی در بدن را تشخیص دهد.
درمان قفل شدن زانو
درمان‌های قفل شدن زانو باتوجه به این‌که قفل شدن در چه حدی باشد و علت بروز آن چه باشد، متفاوت هستند. قطعاً وقتی علت بروز مشکل، بیماری‌های عفونی و التهابی حاد است، نیاز به درمان‌های پیشرفته و تحت نظر پزشک متخصص خواهد بود، اما اگر صرفاً به خاطر بد چرخیدن روی مفصل، زانوی شما قفل کرده باشد، می‌توان با برخی اقدامات ساده درمانی در خانه هم آن را بهبود بخشید.
درمان خانگی قفل شدن زانو
برای درمان خانگی قفل شدن زانو، بهترین و رایج‌ترین روش که بیشتر در مورد قفل کردن‌های ناشی از پارگی مینیسک هم توصیه میشود، روش درمانی رایس (RICE) است. این کلمه، درواقع مخفف حروف اول چهار کاری است که باید انجام بدهید:
استراحت کردن
تا می‌توانید استراحت کنید. قفل شدن زانو، حتی اگر مانع و علت آن هم برطرف شود، مدتی زمان می‌برد تا کاملاً بهبود یافته و مفصل بتواند حرکات روان خود را از سر بگیرد. به همین دلیل، اولین و بهترین کاری که می‌توانید بکنید این است که حسابی به آن استراحت بدهید.
کمپرس سرد یا یخ
کمپرس سرد یا استفاده از یخ می‌تواند به بهبود تروم و التهابات کمک کرده و درد مفصل را نیز تا حد زیادی تسکین دهد. برای این منظور، کافی است چند دفعه به مدت 15 الی 20 دقیقه کمپرس سرد یا یخ روی زانوی خود قرار دهید.
فشرده‌سازی
می‌توانید بااستفاده از زانوبندهای مخصوص یا بانداژ، مفصل زانوی خود را محکم و فشرده ببندید تا ثابت بماند. حرکت دادن و خم و راست کردن مفصل، وقتی دچار قفل شدگی شده است، بیشتر به آن آسیب رسانده، باعث درد، تورم و التهاب بیشتر در آن میشود.
بالا نگه‌داشتن پا
سعی کنید وقتی می‌نشینید یا دراز کشیده‌اید، یک یا چند بالشت زیر پای خود قرار دهید تا سطح زانو، بالاتر از سطح قلب‌تان قرار بگیرد.
البته، علاوه بر روش رایس، برخی راه‌کارهای درمانی دیگر نیز می‌توانند کارساز باشند. از جمله:
- استفاده از کمپرس گرم یا پدهای گرمایی
- انجام برخی ورزش‌های مخصوص
- ماساژ دادن مفصل زانو
- و مواردی از این دست…
معرفی چند ورزش برای درمان قفل شدن زانو
ورزش کردن می‌تواند هم در جلوگیری از بروز مشکلات زانو مورداستفاده قرار گیرد، و هم پس از بروز مشکل برای درمان آن کاربرد دارد. حتی پس از انجام بسیاری از جراحی‌های زانو و مفصل نیز انجام یک‌سری ورزش‌ها برای کسب بهبودی توصیه می‌شوند.
بهترین تمرینات ورزشی که می‌توانند قفل شدگی زانو را برطرف کنند موارد زیر هستند:
کشش همسترینگ
برای انجام این ورزش لازم است روی زمین نشسته و پاهای خود را دراز کنید. کف دست‌ها را روی زمین در دو طرف پاها قرار داده، همزمان با خم کردن بدن، دستان خود را به سمت پاشنه پا بکشید. با تکرار این روش، قفل شدگی زانو و درد آن التیام پیدا می‌کند.
کشش عضلات چهار سر ران
روی دو پا ایستاده و پشتی صندلی را با دو دست بگیرید. پنجه پای خود را تا حدی روی زمین بکشید که عضلات پشت ران و باسن منقبض و سفت شوند.
صافکردن و بالا آوردن پاها
به پشت دراز کشیده و کف پای خود را روی زمین قرار دهید. پای دیگر را صاف کرده، عضلات آن را منقبض و سپس کل پا را به سمت بالا بکشید. زاویه پایی که صاف کرده‌اید نباید بیشتر از 30 درجه (با زمین) باشد.
درمان دارویی قفل شدن زانو
یکی دیگر از روش‌های درمانی برای قفل کردن زانوها، استفاده از داروهایی است که می‌توانند به بهبود التهابات کمک کرده و علت بروز قفل شدگی را از بین ببرند. این داروها، خود به دوسته داروهای گیاهی و داروهای پزشکی تقسیم‌بندی می‌شوند.
داروهای گیاهی ضدالتهاب، که بیشتر در طب سنتی توصیه می‌شوند عبارتند از:
- دارچین
- زنجبیل
- زردچوبه
البته می‌توانید از برخی روغن‌های گیاهی نیز برای ماساژ دادن استفاده کنید:
- روغن زیتون
- روغن نارگیل
- اکالیپتوس
- و روغن آرگان
اما داروهای پزشکی، که به هیچ‌عنوان نباید خودسرانه مصرف شوند و برای استفاده از آن‌ها باید زیرنظر پزشک درمان را شروع کنید، معمولاً موارد زیر هستند:
- مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSADs)
- مصرف داروهای شُل‌کننده عضلات
- تزریق کورتیزون
- تزریق پلاسمای غنی‌شده با پلاکت (PRP)
فیزیوتراپی برای قفل شدن زانو
متخصص فیزیوتراپی، ابتدا در مورد مشکلی که دارید و علائم‌تان از شما سوالاتی را می‌پرسد. سپس بااستفاده از معاینه فیزیکی، قدرت عضلانی شما را ارزیابی کرده و دامنه حرکتی مفاصل شما را اندازه‌گیری می‌کند تا بتواند مناسب‌ترین تمرینات را برای شما ارائه دهد.
اقدامات درمانی فیزیوتراپی، معمولاً شامل موارد زیر می‌شوند:
- برنامه تمرینی ورزشی
- توصیه‌های عمومی به‌منظور افزایش سطح فعالیت‌ها و جلوگیری از آسیب‌دیدگی
- درمان‌های تسکین‌دهنده مثل استفاده از گرما یا سرما، تحریکت الکتریکی عصبی، ماساژ درمانی و غیره…
- و تهیه ابزارهای کمکی برای راه رفتن یا اسپیلینت
درمان قفل شدن زانو با جراحی
روش جراحی ارتوپدی بسیار به ندرت پیشنهاد میشود و اغلب زمانی انجام میشود که شدت و وسعت عارضه به حدی زیاد است که با انجام روش‌های غیرجراحی بهبود نمی‌یابد. روش جراحی قفل شدن زانو می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ترمیم مینیسک آسیب‌دیده زانو
- تعویض مینیسک زانو
- پیوند مینیسک زانو
- جراحی مینیسکتومی یا برداشتن کلیه قسمت‌های پاره‌شده مینیسک
- جراحی مفصل و برداشتن تمام بخش‌های آسیب‌دیده مفصل زانو
- جراحی آرتروسکوپی
- خارج کردن غضروف آسیب‌دیده
- تعویض مفصل یا آرتروپلاستی زانو با پروتز فلزی یا پلاستیکی
چند توصیه برای درمان سریع قفل شدن زانو
اگر برای لحظاتی زانوهایتان قفل کرد و نتوانستید آن‌ها را حرکت دهید، بهتر است تلاش برای ادامه فعالیتی که انجام می‌دادید را کنار گذاشته، روی زمین بنشینید و پاهای خود را دراز کنید و سپس از کمپرس سرد روی مفصل خود استفاده کنید. برای این منظور، با گذاشتن چند تکه یخ روی زانوهایتان، دردش را کاهش داده و سپس یک حوله گرم را روی زانوهایتان قرار دهید تا گرم شوند.
بعد از آن‌که اندکی درد فروکش کرد، در اولین فرصت به یک پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.
پیشگیری از قفل شدن زانو
درصورتی‌که زانوهای شما هنگام راه رفتن و حرکت دادن قفل میشود و درد شدیدی هم در آن‌ها حس می‌کنید، بهترین کار این است که از انجام برخی کارها که باعث می‌شوند به زانوهای شما فشار وارد شود خودداری کنید. به‌عنوان مثال:
- ورزش‌های سنگین مخصوصاً ورزش‌های کششی پا
- بلند کردن اجسام سنگین
- انجام کارهای سنگین در خانه
- بالا رفتن یا پایین آمدن سریع و مداوم از پله
- دویدن
- نشستن روی زانوها
قفل شدن زانو هنگام راه رفتن
گاهی ممکن است زانوی شما، به دلایل مختلف هنگام راه رفتن قفل شود. این قفل کردن ممکن است واقعی باشد یا کاذب، اما به هرحال، اولین کاری که لازم است انجام بدهید این است که گوشه‌ای نشسته، زانوی خود را دراز کنید و کلیه اقدامات درمانی سریع که در بالا اشاره شده است را انجام بدهید.
استفاده از کمپرس سرد، بعد از آن استفاده از یک حوله یا دستمال برای گرم کردن و در نهایت، پس از بهبود حرکت و التیام درد، مراجعه به یک متخصص برای ریشه‌یابی مشکل و درمان قطعی آن.
قفل شدن زانو در خواب
عمده‌ترین دلیل قفل شدن زانوها هنگام خواب، التهاب مفصل زانو است. در خواب، نه تحرک چندانی برای قفل شدگی کاذب زانو انجام میشود و نه چیزی؛ قفل شدن‌های شبانه زانو، زمانی‌که خواب هستیم، اغلب قفل شدن‌های واقعی هستند و لازم است ریشه‌یابی شده و درمان شوند.
این اتفاق، به‌ویژه با بالاتر رفتن سن بیشتر مشاهده میشود زیرا ابتلا به آرتروز و التهابات مفصلی در سنین بالا رایج‌تر است.
قفل شدن زانو بعد از عمل رباط صلیبی
یکی از عوارض شایعی که افراد پس از جراحی‌های رباط صلیبی با آن روبه‌رو هستند، قفل شدن زانو است. مفصل زانو، ساخته شده از استخوان، غضروف، تاندون و رباط است و طبیعی است که وقتی یک عمل جراحی روی زانو صورت می‌گیرد، به نحوی باعث آسیب دیدن یکی از این موارد میشود. همین آسیب دیدن، زمینه‌ساز قفل کردن زانو بعد از عمل میشود.
از آن‌جا که ممکن است حین عمل، تکه‌هایی از رباط در داخل مفصل ممانعت ایجاد کند، یا لخته‌های خونی ایجاد شده، تورم و التهابات به وجود آمده به داخل مفصل ورود پیدا کرده یا به آن فشار وارد کنند، می‌توان انتظار داشت که زانو دچار قفل شدگی شود.
قفل شدن زانو در کودکان
قفل شدن زانو، در کودکان اغلب مربوط به قفل شدن‌های کاذب است. کودکان، معمولاً جنب‌وجوش زیادی دارند و ممکن است مفصل زانوی خود را در وضعیتی قرار دهند که نتواند حرکت کند و به اصطلاح قفل شود. همان‌طور که عنوان شد، ممکن است چرخیدن روی پا باعث قفل شدن زانو شود. در اغلب کودکان نیز دلیل بروز عارضه همین عامل است.
بااین‌حال، اگر این قفل شدن‌ها تکرار میشود و فقط یک‌بار اتفاق نیافتاده، ممکن است قفل شدن واقعی نیز باشد و لازم است فرزندتان را به یک پزشک ارتوپدی ماهر نشان دهید.
قفل شدن زانو در سالمندان
سالمندان بیشتر از دیگر افراد در معرض قفل شدن زانوها قرار دارند. اکثر سالمندان، قادر به صاف کردن زانوهای خود نیستند و نمی‌توانند به خوبی از پله بالا و پایین بروند. دلیل این امر آن است که با افزایش سن، غضروف پوششی استخوان‌های زانو فرسوده شده و شروع به از بین رفتن می‌کند.
به مرور زمان، تکه‌های متلاشی‌شده این غضروف‌های فرسوده وارد مفصل زانوها شده، و حرکت آن را مختل می‌کنند و باعث می‌شوند زانوها قفل کنند.
مهم‌ترین دلیل‌های قفل شدن زانو نیز، که آرتروز و التهابات مفصلی هستند، در میان سالمندان رواج بالایی دارند و به همین دلیل می‌توان انتظار قفل شدن زانوها در سنین بالا را داشت.
قفل شدن کشکک زانو
کشکک زانو، استخوان کاسه‌ای شکلی است که در قسمت جلویی زانو قرار گرفته است. گاهی ممکن است این کشکک، در جای خود به درستی عمل نکند و باعث قفل شدن موقتی زانو در فرد شود. ورزش‌های شدید می‌توانند باعث بروز این مشکل در زانو شوند.
در واقع، زمانی‌که در اثر ورزش شدید یا سنگین، ماهیچه‌های خارجی ران دچار ضعف یا گرفتگی می‌شوند، تعادل کشکک زانو نیز به هم می‌خورد و در‌این‌‌صورت، زانو قفل می‌کند.
دررفتگی کشکک نیز یکی دیگر از علت‌های قفل شدن زانو است که در آن، کشکک از محل اصلی خود در قسمت جلویی زانو خارج شده و به اصطلاح درمی‌رود و باعث قفل شدن زانو میشود.
قفل شدن زانو هنگام نشستن
قفل شدن‌های زانو هنگام نشستن، اغلب قفل شدن‌هایی کاذب هستند. زمانی‌که برای مدت طولانی می‌نشینید، به‌ویژه در حالتی که چهارزانو نشسته باشید، ممکن است زانو برای مدت زمان موقتی قفل کند که جای نگرانی نیست و پس از مدت کوتاهی به حالت عادی برمی‌گردد.
قفل شدن پشت زانو
قفل کردن پشت زانو معمولاً به دلیل روی هم افتادن و گرفتگی‌های تاندونی است.
درصورتی که هنگام راه رفتن یا مخصوصاً بلند شدن، پشت زانوی شما قفل می‌کند، در آن احساس درد دارید یا حس می‌کنید صدای تق‌تق می‌دهد، احتمالاً تاندون‌های زانوی شما دچار گرفتگی یا روی‌هم‌رفتگی شده و لازم است برای معاینه، به دکتر مراجعه کنید.
قفل شدن زانو در بارداری
قفل شدن زانو، ممکن است یکی از مشکلاتی باشد که مادران باردار با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. زانوها، در دوران بارداری به دلایل مختلف تحت فشار هستند:
- تغییرات هورمونی؛ مثل ترشح هورمون ریلاکسین که از کشش رباط‌ها و تاندون‌های لگنی زنان می‌کاهد
- اضافه وزن؛ که با بزرگ‌تر شدن جنین بیشتر میشود
- افتادن‌های ناگهانی و آسیب به زانو؛ که ممکن است به دلیل افت فشارخون یا علت‌های دیگر باشد
- پیاده‌روی یا ایستادن طولانی مدت؛ که در زنان باردار بیشتر از افراد عادی زانو را تحت فشار قرار می‌دهد
- و کمبود کلسیم؛ که در مادران باردار بسیار شایع است.
این عوامل، دست‌به‌دست هم می‌دهند و باعث بروز قفل شدگی زانو در دوران بارداری می‌شوند. برای درمان این عارضه در دوران بارداری، می‌توانید توصیه‌های زیر را دنبال کنید:
- انجام نرمش‌های سبک
- استراحت دادن به پاها
- استفاده از کفش‌های مناسب
- کنترل افزایش وزن
- و استفاده از زانوبندهای طبی
قفل شدن زانو عارضه خطرناکی نیست…
قفل شدن زانو ممکن است برای هرکسی پیش بیاید. اگر به‌صورت کاذب باشد که خودبه‌خود حل میشود و جای هیچ نگرانی نیست اما حتی اگر واقعی هم باشد، دلایل بروز آن قابل تشخیص و درمان هستند. به‌ویژه اگر قرار باشد بهترین متخصصین ارتوپد تهران ویزیت و جراحی بیمار را برعهده داشته باشند.
درصورتی‌که زانوهایتان قفل می‌کند یا در ناحیه زانو درد دارید، می‌توانید برای نوبت‌دهی دکتر از سایت دکتردکتر اقدام نمایید.
درنهایت، اگر تجربه‌ای درخصوص قفل شدن زانو دارید، یا سوالی برایتان پیش آمده که مطلب بالا نتوانسته جوابگوی آن باشد، می‌توانید با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.
