یکی از مکمل‌های گیاهی محبوب داروی ویتاگنوس است که بیشتر به دلیل تاثیرات مثبت آن بر سلامت زنان شناخته می‌شود. این دارو عمدتاً برای تنظیم هورمون‌ها، بهبود علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و کمک به کنترل علائم یائسگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عملکرد ویتاگنوس به این شکل است که با تنظیم هورمون‌های زنانه، به تعادل هورمونی کمک کرده و باعث کاهش دردهای قاعدگی، نوسانات خلقی و دیگر علائم مربوط به مشکلات هورمونی می‌شود. هرچند این دارو به عنوان یک محصول طبیعی شناخته می‌شود، اما مانند هر داروی دیگری ممکن است با عوارضی همچون سرگیجه، سردرد یا مشکلات گوارشی همراه باشد. در ادامه این مقاله به بررسی نحوه عملکرد و موارد مصرف این داروی گیاهی می‌پردازیم.
در پایان اگر سوال داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
ویتاگنوس چیست؟
ویتگنوس یک مکمل گیاهی است که از عصاره گیاه پنج‌انگشت (Vitex agnus-castus) تهیه می‌شود. این گیاه از دیرباز در طب سنتی به عنوان یک داروی موثر برای تنظیم هورمون‌ها و درمان مشکلات مربوط به دستگاه تناسلی زنان استفاده می‌شده است. ویتاگنوس با تحریک غده هیپوفیز و افزایش ترشح هورمون پروژسترون به تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش علائم مرتبط با آن کمک می‌کند.
ویتگنوس معمولاً به عنوان یک راه‌حل طبیعی برای مشکلاتی مانند سندرم پیش از قاعدگی ( PMS )، درد پریودی (دیسمنوره)، و حتی علائم یائسگی استفاده می‌شود. این دارو با اثرگذاری بر هورمون‌های زنانه باعث کاهش نوسانات خلقی، کاهش دردهای شکمی و کنترل دیگر علائم آزاردهنده در این دوران می‌شود. همچنین برخی تحقیقات نشان داده‌اند که ویتاگنوس می‌تواند به بهبود باروری در زنانی که مشکلات تخمک‌گذاری دارند کمک کند.
استفاده از ویتاگنوس به طور معمول برای زنانی که به دنبال راه‌حل‌های طبیعی برای مشکلات هورمونی هستند توصیه می‌شود این دارو به دو شکل قرص و قطره ویتاگنوس در دسترس است. هرچند مصرف این دارو در بسیاری از موارد بی‌خطر است، اما مشورت با دکتر زنان قبل از شروع مصرف آن توصیه می‌شود.
دوز و نحوه مصرف ویتاگنوس چیست ؟
شروع زمان مصرف این قرص وقت معینی ندارد. با این‌حال، بهتر است که همیشه درباره مصرف داروهای تازه با متخصصان مشورت کنید. عصاره گیاه پنج‌انگشت یا قطره ویتاگنوس در دوزهای ۳.۲ تا ۴۰ میلی‌گرم به صورت خوراکی، روزانه تا ۶ ماه استفاده می‌شود. توصیه‌هایی برای مصرف آن، دوبار در روز، پیش از غذا و با آب هم وجود دارد.
تفاوت ویتاگنوس و اگنوگل چیست؟
در هر دو، عصاره گیاه پنج انگشت وجود دارد اما میزان غلظت و ترکیبات در این دو متفاوت است. ضمن اینکه شیوه مصرف یکسانی هم ندارند.
نگهداری ویتاگنوس چگونه است؟
این دارو را به دور از رطوبت نگه دارید. دمای مناسب برای حفظ و نگهداری ویتاگنوس دمایی زیر ۳۰ سانتی‌گراد، در جایی خنک و به دور از نور مستقیم خورشید است.
نحوه عملکرد ویتاگنوس چیست ؟
این گیاه دارویی ارزشمند دارای ترکیباتی همچون ایروئیدها و فلاونوئیدها می‌باشد. این ترکیبات به‌طور مستقیم روی غده هیپوفیز اثر می‌گذارند و در تنظیم ترشح هورمون زنانه نقش موثری دارند. از این طریق، مشکلات و اختلالات هورمونی مانند نوسانات خلقی، دردهای قاعدگی و بی‌نظمی‌های چرخه قاعدگی قابل کنترل هستند.
ویتاگنوس به‌طور مستقیم بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز اثر گذاشته و باعث افزایش آزادسازی هورمون پرولاکتین و هورمون لوتئینه‌کننده (LH) می‌شود. این مکانیسم‌ها به فرآیند تخمک‌گذاری کمک کرده و همزمان باعث کاهش ترشح هورمون محرک فولیکول (FSH) می‌گردد.
یکی از نکات مهم در مورد داروی ویتاگنوس این است که برخلاف برخی داروهای دیگر، فاقد استروژن است. به همین دلیل، مصرف این دارو خطرات ناشی از افزایش استروژن، مانند افزایش ریسک سرطان‌های وابسته به هورمون‌ها، را به همراه ندارد. این ویژگی مهم باعث شده است که ویتاگنوس به عنوان یک گزینه ایمن برای زنان برای تنظیم هورمون‌ها مورد توجه قرار گیرد.
به گفته سایت ncbi
اختلال عملکرد جنسی یک مشکل شایع در دوره پس از یائسگی است. ویتاگنوس یک گیاه حاوی فیتواستروژن است که می‌تواند به گیرنده‌های استروژن متصل شود و عملکرد آنها را تعدیل کند.
اگرچه ویتاگنوس به‌عنوان یک راهکار طبیعی در بهبود مشکلات هورمونی شناخته می‌شود، اما بهتر است که قبل از مصرف آن با متخصص مشورت کنید تا از بروز هرگونه تداخل دارویی یا عوارض جانبی جلوگیری کنید.
موارد مصرف شربت و قرص ویتاگنوس برای چیست؟
با توجه به اینکه اثرگذاری ویتاگنوس به طور کامل مشخص نیست، اما این دارو برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود :
یائسگی
یائسگی هنگامی تشخیص داده می‌شود که از آخرین پریود خانم حداقل 12 ماه گذشته باشد. یائسگی به عنوان یک فرآیند طبیعی شناخته می‌شود. اما این موضوع می‌تواند با عوارضی همچون گرگرفتگی، تغییر خلق و خو، مشکلات خواب و افزایش وزن همراه باشد. از این رو با استفاده از داروی ویتاگنوس می‌توان علائم یائسگی را کنترل کرد.
سندرم پیش از قاعدگی
داروی Vitagnus علائمی همچون اضطراب، بدخلقی، درد سینه و سردرد که ناشی از سندرم پیش از قاعدگی یا پی ام اس است را بهبود می‌دهد. در این دارو پنج گیاه استفاده شده تا بتوان بین هورمون‌های استروژن و پروژسترون تعادل ایجاد کرد.
ناباروی
با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است ترکیبات برخی از مواد گیاهی و دارویی می‌تواند به درمان ناباروری کمک کند. از این رو ترکیبات ویتاگنوس می‌تواند در درمان ناباروری کمک کننده باشند. در تحقیقی که انجام شده است، زنان که برای بارداری تلاش کرده‌اند؛ اما همچنان نابارور بوده‌اند؛ بعد از مصرف مکمل حاوی گیاه پنج انگشت، قدرت باروری بیشتری داشته و باردار شده‌اند.
تنظیم پریود
نامنظم بودن پریودی یکی از دغدغه‌های خانم‌ها است. اما می‌توان با مصرف داروی ویتاگنوس ترشح پروژسترون به استروژن را افزایش داد و باعث بهبود عملکرد تخمدان شد.
اما داروی ویتاگنوس کاربردهای دیگری هم دارد که عبارتند از:
- بهبود تنبلی تخمدان
- بهبود عوارض یائسگی
- درمان پریود نامنظم
- رفع جوش و آکنه
همچنین ویتاگنوس با افزایش پروژسترون از رشد فیبروم رحم هم جلوگیری می‌کند.
عوارض ویتاگنوس چیست ؟
استفاده از هر دارویی، حتی داروهای گیاهی، می‌تواند با عوارض جانبی همراه باشد. به‌طور کلی، در صورت مصرف خوراکی ویتاگنوس، معمولاً تا سه ماه پس از شروع مصرف، عوارض جانبی خاصی مشاهده نمی‌شود. با این حال، برخی افراد ممکن است به مرور زمان علائمی را تجربه کنند. عوارض ویتاگنوس شامل موارد زیر است:
- ناراحتی معده: در برخی افراد ممکن است مصرف این دارو باعث بروز مشکلات گوارشی مانند معده درد یا سوءهاضمه شود.
- خستگی: برخی افراد پس از مصرف ویتاگنوس احساس خستگی و بی‌حوصلگی می‌کنند.
- مشکلات خواب: مصرف این دارو ممکن است برای برخی افراد منجر به بی‌خوابی یا تغییرات در الگوی خواب شود.
- سردرد: سردرد یکی از عوارض قرص ویتاگنوس است که ممکن است با افزایش دوز مصرفی شدت پیدا کند.
- افزایش خونریزی قاعدگی: در برخی موارد، مصرف ویتاگنوس ممکن است منجر به افزایش میزان خونریزی در دوران قاعدگی شود.
نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که داروهای هورمونی می‌توانند تاثیرات مختلفی بر روی بدن بگذارند که ریزش مو یکی از موارد شایع آن است.
ویتاگنوس باعث لاغری می‌شود؟
یکی از سوالاتی که معمولاً در مورد ویتاگنوس پرسیده می‌شود، ارتباط آن با وزن است. احتمال لاغری با مصرف ویتاگنوس وجود دارد، اما این دارو به هیچ عنوان برای کاهش وزن توصیه نمی‌شود و مصرف آن به هدف لاغری غیرمنطقی است. همچنین، مصرف این دارو باعث چاقی نمی‌شود و بنابراین می‌توان گفت که تأثیر آن بر وزن تا حد زیادی به بدن هر فرد و واکنش‌های هورمونی او بستگی دارد.
تداخلات دارویی ویتاگنوس چیست ؟
مصرف هر دارویی می‌تواند با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد و باعث کاهش یا افزایش اثرات آنها شود. داروی ویتاگنوس نیز به دلیل تأثیر آن بر سطح هورمون‌ها و مواد شیمیایی در بدن، ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. در ادامه به مهم‌ترین تداخلات دارویی ویتاگنوس اشاره می‌کنیم:
| عنوان | توضیحات |
| قرص‌های ضدبارداری (داروهای ضدبارداری) | ویتاگنوس سطح هورمون را در بدن تغییر می‌دهد. قرص‌های ضدبارداری حاوی هورمون هستند. شاید مصرف ویتاگنوس همراه با قرص‌های ضدبارداری اثرات آنها را کاهش دهد و شانس باردار شدن را بالا ببرد. در این مواقع، استفاده از کاندوم علاوه بر قرص، خاطرتان را جمع می‌کند. |
| قرص‌های حاوی استروژن | ویتاگنوس سطح هورمون را در بدن تغییر می‌دهد. مصرف آن با قرص‌های استروژن می‌تواند اثرات قرص‌های استروژن را کم کند.
|
| داروهای ضد روان‌پریشی | ویتاگنوس بر ماده‌ای شیمیایی در مغز به نام دوپامین تأثیر می‌گذارد. برخی از داروهای اختلالات روانی به کاهش دوپامین کمک می‌کنند. مصرف ویتاگنوس همراه با این داروها می‌تواند اثراتشان را کاهش دهد. |
| داروهای مورد استفاده برای بیماری پارکینسون | ویتاگنوس حاوی مواد شیمیایی است که بر مغز تأثیر می‌گذارد. این مواد شیمیایی مانند برخی از داروهای مورد استفاده برای بیماری پارکینسون بر مغز اثر می‌کند. بنابراین، برای جلوگیری از بروز عوارض ناخوشایند در بیماران پارکینسونی، بهتر است که از ویتاگنوس برای آنها استفاده نشود. |
اگر هر یک از موارد ذکر شده را مصرف می‌کنید حتما برای مصرف ویتاگنوس با پزشک خود مطرح کنید. پزشک از تداخلات دارویی احتمالی جلوگیری می‌کند در مقاله تخصص زنان و زایمان چیست بیشتر به بررسی این تخصص پرداخته‌ایم.
چه افرادی در مصرف ویتاگنوس احتیاط کنند؟
مصرف ویتاگنوس برای همه افراد مناسب نیست و گروه‌های خاصی باید با دقت بیشتری از این دارو استفاده کنند. زیرا مصرف این داروی گیاهی می‌تواند در شرایط خاصی برای سلامتی مشکل‌ساز باشد. در ادامه به گروه‌هایی اشاره می‌کنیم که باید قبل از مصرف این دارو حتماً با پزشک خود مشورت کنند.
زنان باردار و شیرده
مصرف ویتاگنوس برای زنان در دوران بارداری و شیردهی به‌طور کلی توصیه نمی‌شود. این دارو می‌تواند تغییرات هورمونی ایجاد کند که ممکن است برای جنین یا نوزاد مضر باشد. مصرف آن در دوران بارداری ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد و در دوران شیردهی نیز تأثیرات منفی بر روی شیر مادر داشته باشد. بنابراین، زنان باردار یا شیرده باید از مصرف این دارو خودداری کنند.
افرادی که قصد باردار شدن دارند
اگر تصمیم به بارداری دارید، باید از مصرف ویتاگنوس پرهیز کنید. این دارو با تنظیم هورمون‌ها ممکن است تعادل هورمونی مورد نیاز برای بارداری را مختل کند و حتی احتمال سقط جنین را افزایش دهد. بنابراین، اگر در تلاش برای باردار شدن هستید، بهتر است قبل از مصرف هرگونه داروی هورمونی، از جمله ویتاگنوس، با پزشک مشورت کنید.
افرادی که داروهای هورمونی مصرف می‌کنند
اگر مشکلات هورمونی دارید و از داروهای تنظیم‌کننده هورمون مانند فمارا (لتروزول) یا دیگر داروهای مشابه استفاده می‌کنید، مصرف ویتاگنوس ممکن است با این داروها تداخل داشته باشد. داروهایی مانند لتروزول بر تعادل هورمونی تاثیر می‌گذارند و مصرف همزمان ویتاگنوس ممکن است باعث کاهش یا افزایش اثرات این داروها شود.
افراد با مشکلات هورمونی خاص
افرادی که مشکلات هورمونی خاص مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان (PCOS)، فیبروئیدهای رحمی یا اندومتریوز دارند، باید از مصرف ویتاگنوس با احتیاط بیشتری استفاده کنند. این دارو می‌تواند بر سطح هورمون‌ها تاثیر بگذارد و ممکن است علائم بیماری‌های هورمونی را تشدید کند یا باعث بروز عوارض جدید شود. بهتر است این افراد قبل از استفاده از ویتاگنوس، نظر پزشک متخصص را جویا شوند.
افرادی که داروهای ضد روان‌پریشی یا پارکینسون مصرف می‌کنند
به دلیل تاثیر ویتاگنوس بر سطح دوپامین در مغز، افرادی که از داروهای ضد روان‌پریشی یا داروهای بیماری پارکینسون استفاده می‌کنند، باید در مصرف این دارو احتیاط کنند. تداخلات دارویی ممکن است باعث کاهش یا افزایش اثربخشی این داروها شود و در نتیجه منجر به بروز عوارض جانبی ناخوشایند گردد.
ویتاگنوس بدون دستور پزشک کاملا قابل‌اعتماد است؟
ویتاگنوس یک داروی گیاهی است که می‌تواند سطح هورمون‌ها را تغییر داده و تنظیم کند. با توجه به تحقیق‌های انجام شده گیاه پنج انگشت یکی از موثر‌ترین مکمل‌های درمان ناباروری و کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی است. از این رو می‌توان با توجه به تجویز پزشک از این دارو استفاده کرد. برای مشاوره و دریافت نوبت از پزشک‌های متخصص زنان و زایمان هم می‌توانید از سامانه آنلاین نوبت دهی دکتردکتر استفاده کنید. به صفحه خدمات پزشکان مراجعه کرده و نوبت بگیرید.
همچنین اگر درباره ویتاگنوس چیست یا قرص ویتاگنوس چیست ابهامی دارید که در این متن به آن اشاره‌ای نشده است می‌توانید در انتهای همین مطلب و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.
منبع:
webmd.com
سوالات متداول داروی ویتاگنوس
این دارو که به شکل قرص و قطره تولید شده و حاوی گیاه پنج انگشت یا ویتکس است.
ناباروری، کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی، کاهش دردهای پریودی و تنظیم پریودی
گیاه پنج انگشت می‌تواند آکنه‌های هورمونی را در زنان کاهش دهد اما در بعضی از موارد مشاهده شده که آکنه را افزایش داده است.
قرص‌های ضدبارداری، قرص استروژن، هورمون‌های جنسی،هالوپریدول، داروهای ضدروان‌پریشی
