سندرم درد بعد از عمل وازکتومی (PVPS)؛ علائم و درمان

درد پس از عمل وازکتومی

وازکتومی یک عمل جزئی است که مانع از انتقال اسپرم به منی می شود. این یک نوع رایج پیشگیری از بارداری مردانه است که با بریدن و مهر و موم کردن لوله‌های حامل اسپرم انجام می‌شود. اسپرم هایی که دیگر نمی توانند به مایع منی برسند و توسط بدن جذب می شوند. وازکتومی خطر و عوارض کمی دارد، اما برخی از مردان به سندرم درد پس از وازکتومی (PVPS) مبتلا می شوند.

PVPS شامل درد مزمن در یک یا هر دو بیضه است که همچنان تا سه ماه پس از عمل نیز وجود دارد. درد می تواند از یک درد خفیف تا درد شدید و مداوم که می تواند زندگی روزمره را مختل کند متغیر باشد. برای برخی از مردان، درد آنقدر شدید است که به دنبال درمان آن هستند.

از نظر اکثر متخصصان وازکتومی یک روش ایمن و متداول است که بسیاری از افراد آن را به عنوان نوعی کنترل بارداری دائمی و غیردارویی در نظر می گیرند. وازکتومی معمولاً کمتر از نیم ساعت طول می کشد و اغلب فقط تحت بی حسی موضعی انجام می شود. سندرم درد پس از وازکتومی (PVPS) تقریباً از هر 1000 نفری که تحت عمل وازکتومی قرار می گیرند، یک نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. هیچ راه قطعی برای پیش‌بینی اینکه چه کسی به آن مبتلا می‌شود یا درد چقدر شدید است وجود ندارد. درمان این عارضه نیز می‌تواند دشوار باشد، زیرا تعداد کمی از اورولوژیست‌ها در PVPS تخصص دارند.

علائم

داشتن مقداری ناراحتی پس از وازکتومی شایع است، اما مردان مبتلا به PVPS دردی دارند که به نظر می رسد پس از عمل هرگز بهبود نمی یابد.

علائم و نشانه های PVPS ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد و حساسیت در کیسه بیضه
• فشار یا درد بعد از انزال
• درد مبهم در یک یا هر دو بیضه
• درد و حساسیت در محل وازکتومی
• تورم لوله کوچک C شکل پشت بیضه که اسپرم در آن ذخیره می شود (اپیدیدیم)
• درد حین رابطه جنسی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر درد یا تورم در بیضه ها، ترشح از آلت تناسلی یا درد هنگام ادرار دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص در صورت تشخیص به موقع ممکن است بتواند این مشکل را با دارو یا یک روش جزئی درمان کند.

علل درد پس از عمل وازکتومی (PVPS)

دلایل PVPS به خوبی شناخته نشده است. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• عفونت
• فشرده سازی عصب
• فشار پشت
• بافت اسکار

هیچ فاکتور خطر شناخته شده ای برای ایجاد PVPS وجود ندارد. در واقع این اختلال با هیچ گروه سنی خاص، وضعیت اجتماعی، عوامل محیطی یا نوع روش وازکتومی مرتبط نیست.

وقتی فردی تحت عمل وازکتومی قرار می گیرد، تولید اسپرم او تغییر نمی کند. تجمع اسپرم می تواند فشار را در مجرای دفران (مجرایی که اسپرم را از بیضه ها به مجرای ادرار می رساند) و اپیدیدیم (غده ای که اسپرم در آن ذخیره می شود) افزایش دهد.

این انسداد است که می تواند باعث درد گاهی اوقات شدید، در افراد وازکتومی شده در زمان انزال شود.

علاوه بر این، دسته هایی از اعصاب وجود دارند که در کنار مجرای دفران قرار گرفته اند. انسداد این مجاری می تواند باعث گیر افتادن اعصاب در بافت فیبری شود و در نتیجه درد مداومی ایجاد شود که با هر فعالیتی که کیسه بیضه را تحریک می کند بدتر می شود. وضعیتی که با آن دویدن یا هر فعالیت جدی ورزشی تقریباً غیرممکن می شود و بسیار ناتوان کننده است.

در این حالت پزشک یک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد و حساسیت و تورم بیضه ها و اپیدیدیم را بررسی می کند. پزشک احتمالاً به دنبال وجود یک توپ کوچک از بافت اسکار در جایی که وازکتومی شما انجام شده است (گرانولومای اسپرم) خواهد بود.

در این بین سایر علل احتمالی درد بیضه باید بررسی شوند. تست هایی که پزشک ممکن است برای تشخیص قطعی توصیه کند عبارتند از:

• غربالگری عفونت های مقاربتی (STI): یک سواب باریک در انتهای آلت تناسلی شما قرار می گیرد تا نمونه ای از ترشحات مجرای ادرار شما به دست آید. نمونه در آزمایشگاه از نظر عفونت های مقاربتی مانند سوزاک و کلامیدیا بررسی می شود.
• آزمایش ادرار و خون: نمونه هایی از ادرار و خون شما برای عفونت و هر یافته غیرعادی دیگر مورد بررسی قرار می گیرد.
• سونوگرافی
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

درمان غیر جراحی

درمان PVPS می‌تواند شامل داروهای تجویزی و بدون نسخه، فیزیوتراپی و در صورت عدم موفقیت، جراحی باشد. درمان PVPS به علائم و میزان درد شما بستگی دارد.

داروهای ضد درد: داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin IB) ممکن است به کاهش درد یا تورم کمک کنند. مردانی که قبل یا بعد از انزال درد دارند می توانند این داروها را قبل از مقاربت مصرف کنند. داروهای مسکن تجویزی نیز ممکن است برای درمان درد استفاده شوند.

سایر داروها: اگر داروهای ضد التهابی بعد از چهار هفته کمکی نکردند، پزشک ممکن است یک ضد افسردگی سه حلقه ای یا یک ضد تشنج را در نظر بگیرد. این داروها می توانند در درمان درد عصبی مفید باشند. برای فردی که وازکتومی شده و مبتلا به اپیدیدیمیت (التهاب دردناک اپیدیدیم) است، در صورتی که علت آن باکتریایی باشد، اغلب آنتی بیوتیک تجویز می شود.

بلوک بی حس کننده بند ناف اسپرماتیک (SCAB) تکنیکی است که شامل ترکیبی از داروهای بی حس کننده و یک ضد التهاب استروئیدی برای تسکین ناراحتی پس از وازکتومی است.

فیزیوتراپی یکی دیگر از رویکردهای غیرجراحی PVPS است. برخی افراد پس از وازکتومی دچار درد لگنی قابل توجهی می شوند. عضلات لگن آنها اغلب در پاسخ به درد غیرطبیعی بیضه ای که تجربه می کنند سفت می شود.

تعدادی از تمرینات کف لگن وجود دارد که یک فیزیوتراپ می تواند به افراد کمک کند تا همراه آن عضلات را شل کنند و استرس را از کیسه بیضه و بیضه ها خارج نمایند.

لباس زیر مناسب: پوشیدن یک بند یا شورت فشاری ممکن است به کاهش درد در بیضه ها کمک کند.

یخ یا گرما: یک کیسه یخ یا یک پد گرم کننده ممکن است به کاهش درد کمک کند. نشستن در حمام آب گرم نیز ممکن است در هنگام تشدید بیماری مفید باشد.

فیزیوتراپی: مردانی که درد در ناحیه لگن دارند، ممکن است از فیزیوتراپی کف لگن برای یادگیری نحوه شل کردن عضلات خاص در لگن بهره مند شوند.

بلوک عصبی: پزشک ممکن است یک بلوک عصبی را پیشنهاد کند که از داروهای بی‌حس‌کننده برای هدف قرار دادن عصبی که به سمت بیضه می‌رود استفاده می‌کند. این روش احتمالا تنها به طور موقت ناراحتی شما را تسکین می دهد. درد اغلب پس از از بین رفتن اثر داروهای بی حس کننده عود می کند.

درمان جراحی

جراحی همیشه به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می شود. اساساً چند نوع جراحی برای درمان PVPS استفاده می شود:

معکوس کردن وازکتومی (وازووازوستومی)

معکوس کردن وازکتومی باعث بازگرداندن اسپرم به انزال می شود و ممکن است باروری را بازیابی کند. این روش ممکن است درد و فشار ناشی از انزال را کاهش دهد. برای برخی از مردان، معکوس کردن وازکتومی موثرتر از روش MDSC در تسکین درد است.

اپیدیدیمکتومی

اپیدیدیمکتومی جراحی اپیدیدیم به امید کاهش درد است. این روش به طور دائم از پدر شدن فرد جلوگیری می‌کند و در صورت تغییر عقیده، گزینه‌ی برگشت را حذف می‌کند. در این روش زمان بهبودی بسیار طولانی‌تر از برگشت است، اغلب سه تا شش هفته طول می‌کشد تا فرد به حالت عادی برگردد. برای مردان مبتلا به درد اپیدیدیم، برداشتن ساختار C شکل که اسپرم را در پشت بیضه ذخیره می کند ممکن است درد را تسکین دهد. به نظر می رسد این روش در تسکین درد در مردانی که کیست، گرانولوم یا توده روی اپیدیدیم دارند، مؤثرتر باشد.

میکرودنرواسیون طناب اسپرماتیک (MDSC)

در این روش، جراح اعصاب و سیاهرگ هایی را که به سمت بیضه می روند از سایر قسمت های طناب اسپرمی جدا می کند تا سیگنال های درد را کاهش داده یا از بین ببرد. به نظر می رسد MDSC در مردانی که تسکین موقتی از انسداد بند ناف را تجربه می کنند مؤثرتر است. در صورت موفقیت، MDSC می تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی را بهبود بخشد. عوارض این روش ممکن است شامل درد مداوم یا ایجاد تجمع مایع در غلاف اطراف بیضه باشد که باعث تورم در کیسه بیضه (هیدروسل) و آتروفی بیضه می شود. این روش عقیم بودن فرد را حفظ می کند و نسبت به اپیدیدیمکتومی زمان بهبودی سریع تری دارد.

برداشتن گرانولوم اسپرم

برخی از مردان یک گلوله کوچک از بافت اسکار روی مجرای دفران، بدون درد در هیچ قسمت دیگری از کیسه بیضه ایجاد می کنند. این مردان ممکن است پس از انجام عمل برای برداشتن بافت اسکار، تسکین درد را تجربه کنند.

ارکیکتومی

برداشتن بیضه آخرین راه حل برای مردانی است که به درمان های محافظه کارانه تر پاسخ نمی دهند. حتی پس از برداشتن بیضه، مردان گاهی اوقات درد فانتوم اندام را در ناحیه ای که بیضه قبلاً قرار داشت احساس می کنند.

عوارض درد پس از عمل وازکتومی (PVPS )

در صورت عدم درمان، درد شدید ممکن است باعث ناراحتی عاطفی و روانی قابل توجهی برای مردان مبتلا به PVPS شود. درد مداوم می تواند بر کیفیت زندگی مردان مبتلا به PVPS تأثیر بگذارد. این مردان ممکن است نتوانند در فعالیت بدنی عادی شرکت کنند و در شغل خود دچار مشکل شوند. درد همچنین ممکن است باعث اجتناب مردان از رابطه جنسی شود.

منبع : verywellhealth