همه چیز درمورد آتروفی واژن؛ علت، علائم و گزینه های درمان

سندرم تناسلی- ادراری یائسگی (آتروفی واژن یا واژینیت آتروفیک) اغلب زنان یائسه را تحت تأثیر قرار می دهد. آتروفی واژن وضعیتی است که در آن پوشش واژن به دلیل کمبود استروژن خشک تر و نازک تر می شود. سوزش، خارش، لکه بینی و درد همراه با رابطه جنسی، تکرر ادرار و عفونت های مجاری ادراری از علائم شایع آن هستند.

آنچه در این مقاله خواهید خواند پنهان کردن
آتروفی واژن چیست؟

آتروفی واژن چیست؟

آتروفی واژن (که واژینیت آتروفیک نیز نامیده می شود) وضعیتی است که در آن پوشش واژن خشک تر و نازک تر می شود. این منجر به خارش، سوزش و درد در حین رابطه جنسی از جمله علائم دیگر می شود. این وضعیت همچنین شامل مشکلات دستگاه ادراری مانند عفونت های دستگاه ادراری UTIs و تکرر ادرار است.

اخیراً اصطلاح آتروفی واژن با اصطلاح جدیدتر، (سندرم تناسلی-ادراری یائسگیGSM) جایگزین شده است. این اصطلاح جدید نه تنها به تشریح علائم واژینال، بلکه همچنین علائم ادراری کمک می کند که می تواند به دلیل اثرات استروژن پایین باشد. آتروفی واژن اغلب در دوران یائسگی و تغییر زندگی رخ می دهد و به دلیل کاهش هورمون استروژن اتفاق می افتد.

هورمون ها توسط سیستم غدد درون ریز، شبکه ای از غدد و اندام ها، تولید، ذخیره و ترشح می شوند. زنان برای سلامتی خود به هورمون استروژن به خصوص در سال های باروری نیاز دارند. هنگامی که یائسگی در حدود 50 سالگی اتفاق می افتد، تخمدان ها هورمون های کمتری تولید می کنند و قاعدگی ماهانه متوقف می شود. بسیاری از علائم ناراحت کننده از جمله خشکی واژن و سایر علائمی که ممکن است نشان دهنده آتروفی واژن باشد، برای زنان در آن دوران وجود دارد،.

تفاوت بین آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) و عفونت قارچی چیست؟

هم آتروفی واژن و هم عفونت های قارچی واژن می توانند علائمی مانند خشکی، خارش، قرمزی و درد داشته باشند. با این حال، آتروفی واژن ناشی از کمبود استروژن است در حالی که عفونت قارچی واژن ناشی از عفونت قارچی است.

چه کسانی در خطر ابتلا به آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) هستند؟

زنان 50 ساله و بالاتر در دوران یائسگی بیشتر در معرض آتروفی واژن هستند. عوامل دیگری که احتمال ابتلا به آتروفی واژن را افزایش می دهند عبارتند از:

  • فقدان رابطه جنسی
  • کاهش عملکرد تخمدان به دلیل شیمی درمانی یا پرتو درمانی
  • اختلالات ایمنی
  • داروهایی که حاوی خواص ضد استروژن هستند از جمله تاموکسیفن (Nolvadex)، مدروکسی پروژسترون (Provera) و نافارلین (Synarel)
  • سطوح بدون نوسان استروژن
  • اوفورکتومی (برداشتن تخمدان ها)
  • از دست دادن استروژن وابسته به جفت پس از زایمان
  • سیگار کشیدن
  •  شیر دادن

آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک،GSM ) چقدر شایع است؟

حداقل نیمی از زنانی که وارد یائسگی می شوند از علائم و نشانه های سندرم تناسلی-ادراری یائسگی رنج می برند.

علت آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) چیست؟

در دوران یائسگی، بدن شما استروژن کمتری تولید می کند. بدون استروژن، پوشش واژن می‌تواند نازک‌تر شده و کشش کمتری داشته باشد. کانال واژن نیز می تواند باریک و کوتاه شود. استروژن کمتر میزان مایعات طبیعی واژن را کاهش داده و همچنین تعادل اسیدی واژن را تغییر می دهد.

زنانی که به تازگی بچه دار شده اند و شیر می دهند نیز افت استروژن دارند. این علائم همچنین در زنانی که تخمدان‌هایشان برداشته شده یا از داروهای خاصی (مانند مهارکننده‌های آروماتاز ​​برای درمان سرطان سینه)، استفاده می‌کنند، رخ می‌دهد. اولین علامت آتروفی واژن معمولاً کاهش روانی واژن است.

علائم آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) کدامند؟

علائم آتروفی واژن می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • خشکی در ساختار واژن
  • سوزش و یا خارش واژن
  •  دیسپارونی (درد در حین رابطه جنسی)
  • ترشح از واژن – معمولاً به رنگ زرد
  • لکه بینی یا خونریزی
  • خارش اندام تناسلی خارجی
  • احساس فشار

همچنین می تواند بر سیستم ادراری شما تأثیر بگذارد و علائم زیر را ایجاد کند:

  • نیاز مکرر به دستشویی رفتن
  • داشتن درد هنگام رفتن به دستشویی
  • عفونت های دستگاه ادراری (UTIs)
  • بیشتر ادرار کردن
  • بی اختیاری استرسی
  •  ادرار دردناک (دیسوریا)
  • وجود خون در ادرار (هماچوری)
  • سوزش در هنگام ادرار

آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) چگونه تشخیص داده می شود؟

ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند آتروفی واژن را بر اساس علائم و معاینه لگنی برای بررسی نحوه ظاهر شدن واژن تشخیص دهد. دانستن اینکه آیا در یائسگی هستید یا خیر نیز کمک خواهد کرد.

علائم کلی آتروفی در معاینه لگن عبارتند از:

  • واژن کوتاه یا باریک
  • خشکی، قرمزی و تورم
  • از دست دادن کشش پوست
  • تغییر رنگ سفید در واژن
  • پراکندگی موهای ناحیه تناسلی
  • برآمدگی در دیواره پشتی واژن
  • بیماری‌های پوستی اندام خارجی تناسلی (درماتوز)، ضایعات یا لکه‌های قرمز بر روی فرج (اریتم)
  • مثانه ای که به داخل واژن افتاده
  • ضایعات مجرای ادرار
  • بریدگی های جزئی (پارگی) در نزدیکی دهانه واژن

چه آزمایشاتی برای تشخیص آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک، GSM) انجام می شود؟

در اکثر موارد، یک پزشک متخصص آموزش دیده به راحتی می تواند تغییرات آتروفیک و GSM را با یک معاینه فیزیکی دقیق تشخیص دهد. گاهی اوقات آزمایشات آزمایشگاهی مانند موارد زیر برای تمایز آتروفی واژینال از سایر شرایط انجام می شود:

چه سوالاتی توسط پزشک برای تشخیص آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک، GSM ) پرسیده می شود؟

  • آیا در دوران یائسگی هستید؟
  • چه داروهایی مصرف می کنید؟
  • آیا مقاربت واژینال برای شما دردناک است؟
  • آیا از روان کننده ها یا مرطوب کننده ها استفاده کرده اید؟
  • آیا متوجه ترشحات شده اید؟
  • آیا خونریزی یا لکه بینی داشته اید؟
  • چقدر متوجه این علائم شده اید؟

فراموش نکنید که اگر فکر می کنید علائم شما ممکن است با آتروفی واژن مطابقت داشته باشد، با پزشک در این مورد مشورت کنید.

آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) چگونه درمان می شود؟

شما و ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی‌تان برای ارائه یک برنامه درمانی برای آتروفی واژن همکاری نزدیکی خواهید داشت. آن ها کمک می کنند تا بر اساس علائم تصمیم بگیرید که کدام برنامه مؤثرتر است. درمان با استروژن موثرترین نوع درمان است. برخی از درمان ها برای درمان علائم آتروفی هستند. برخی دیگر به طور خاص به از دست دادن استروژن می پردازند که برای تسکین علائم نیز عمل می کنند. البته عمل تنگ کردن واژن هم نقش بسزایی به‌عنوان مکمل درمانی دارد.

روان کننده ها و مرطوب کننده ها برای افزایش رطوبت و شل کردن واژن می توانند خشکی را درمان کنند. این امر باعث بهبود راحتی در هنگام رابطه جنسی می شود. مرطوب کننده ها سلامت واژن را به طور کامل برنمی گردانند. چندین برند مرطوب کننده واژن بدون نسخه در سترس هستند.

برخی از آنها مرطوب کننده های واژن برای تحریک و خشکی در طول روز هستند، مشابه مرطوب کننده های پوست (Replens، Hyalofemme، Silk-E، و غیره)

برخی دیگر روان کننده های شخصی هستند که بهترین استفاده را در طول فعالیت جنسی دارند مانند (Astroglide، Uber Lube، شیاف کاندوم-میت، روان کننده شخصی برند Today، فرمول مایعK-Y ). استفاده از وازلین در داخل واژن توصیه نمی شود زیرا میتواند منجر به عفونت های قارچی شود.

اگرچه بسیاری از زنان از روغن زیتون یا نارگیل به عنوان مرطوب کننده و روان کننده استفاده می کنند، گاهی اوقات ممکن است باعث تحریک آلرژیک در ناحیه واژن شود. همچنین از ویتامین E و روغن های معدنی باید اجتناب شود.

گشادکننده ها ابزاری برای گشاد کردن واژن هستند تا فرد را قادر به بازگشت به رابطه جنسی کنند. زنان اغلب با یک گشاد کننده باریک شروع می کنند و به مرور زمان به سراغ اندازه های بزرگتر می روند. این کار تا زمانی انجام می شود که واژن به اندازه کافی گشاد شود که آلت تناسلی را برای فعالیت جنسی بدون درد مناسب کند. بهترین نتایج زمانی حاصل می شود که گشادکننده ها همراه با هورمون درمانی موضعی استفاده شوند.

هورمون درمانی نه تنها علائم آتروفی واژن را به بهترین نحو بهبود می بخشد، بلکه همچنین می تواند موجب بازگرداندن pH طبیعی واژن با بازگرداندن تعادل اسیدی طبیعی واژن، ضخیم شدن پوست (بازگشت ضخامت به حالت اولیه)، حفظ رطوبت طبیعی و بهبود تعادل باکتریایی شود. ژل واژینال repHresh بدون نسخه نیز می تواند برای کمک به بازگرداندن pH طبیعی واژن استفاده شود. از دوش باید اجتناب شود.

 

گزینه های درمان هورمونی چیست؟

خوشبختانه، برای زنانی که فقط علائم آتروفی واژن دارند، گزینه‌های متعددی وجود دارد که اجازه می‌دهد استروژن تنها به واژن منتقل شود. این گزینه ها می توانند به جلوگیری از سطوح بالای هورمون در بقیه بدن کمک کنند.

زنانی که دارای چندین نشانه دیگر یائسگی مانند گرگرفتگی و مشکل در خواب هستند، ممکن است برای درمان همه علائم خود از هورمون درمانی با دوزهای بالاتر (که به آن هورمون درمانی سیستمیک گفته می شود) استفاده کنند. گزینه های هورمونی موضعی واژینال هیچ علائم یائسگی را به جز علائم واژینال درمان نمی کنند.

 

درمان با دوز کم استروژن واژینال (درمان موضعی)

این فرمولاسیون فقط برای درمان علائم واژن است، زیرا توسط بقیه بدن جذب نمی شود. آنها به شکل کرم (دو نوع استرادیول یا استروژن کونژوگه)، قرص/شیاف واژینال یا حلقه ای که به مدت سه ماه در واژن باقی می ماند، در دسترس هستند. پس از سه ماه، حلقه قدیمی برداشته می شود و حلقه جدید وارد می شود. بسیاری از زنان تنها اشکال درمان استروژن واژینال را با هورمون درمانی سیستمیک اشتباه می گیرند و بی جهت نگران خطرات لخته شدن خون، بیماری قلبی و غیره هستند.

هورمون درمانی سیستمیک (که به آن درمان جایگزینی هورمون نیز گفته می شود)

این درمان در دوزهای بالاتری تجویز می شود که نه فقط به واژن بلکه به سلول های دیگر بدن نیز می رود. اگر بیش از 10 سال از یائسگی گذشته است یا فقط علائم واژینال دارید، به احتمال زیاد از درمان موضعی استفاده خواهید کرد. با این حال، بسیاری از زنان تحت هورمون درمانی سیستمیک از بهبود سلامت استخوان، سلامت واژن، خواب بهتر، گرگرفتگی کمتر و بهبود خلق و خو، از جمله مزایای سلامتی دیگر بهره مند می شوند. برای اینکه بدانید آیا هورمون درمانی سیستمیک برای شما مناسب است یا خیر باید با پزشک مشورت کنید.

اوسپمیفن (Osphena)

اولین قرص غیر استروژنی است که روزانه به صورت خوراکی همراه با غذا مصرف می شود. فواید آن برای واژن مشابه استروژن است. عوارض جانبی جدی اما غیر معمول آن می تواند شامل لخته شدن خون و تحریک (ضخیم شدن) پوشش داخلی رحم باشد. برخی از زنان ممکن است متوجه گرگرفتگی، ترشحات واژن و اسپاسم عضلانی شوند، اگرچه اکثر زنان هیچ علامتی ندارند.

علائم خفیف را معمولاً می توان با گزینه های بدون نسخه کنترل کرد. نسخه هایی برای علائم متوسط ​​تا شدید موجود است. در صورت ابتلا به آتروفی واژن نباید از فعالیت جنسی خودداری کرد. فقدان فعالیت جنسی در واقع وضعیت را بدتر می کند. رابطه جنسی جریان خون را در واژن تحریک می کند و به تولید مایعات کمک می کند، بنابراین، رابطه جنسی در واقع واژن را سالم نگه می دارد.

 

آیا عوارض جانبی در درمان وجود دارد؟

به علائم جدیدی که پس از شروع درمان ظاهر می شود توجه کنید. این ها میتواند تحریک پوست، درد بیشتر ویا ترشح باشد. هر گونه عوارض جانبی احتمالی را با پزشک خود در میان بگذارید.

 

آیا می توان از آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) پیشگیری کرد؟

بدن یک زن به طور طبیعی با افزایش سن استروژن کمتری ترشح می کند. نمی توان از این امر جلوگیری کرد. بدون مداخله، بعید است که تخمدان ها هورمون بیشتری بسازند. با این حال، راه هایی برای جلوگیری از بدتر شدن آتروفی واژن وجود دارد. از پوشیدن لباس ها و لباس های زیر تنگ و هر یک از موارد زیر که ممکن است واژن را تحریک کند، خودداری کنید:

  • عطرها
  • پودرها
  • دئودورانت ها
  • اسپرم کش ها
  • روان کننده ها

 

در صورت تشخیص آتروفی واژن (GSM) چه انتظاری می توانم داشته باشم؟

شما مجبور نیستید با آتروفی واژن زندگی کنید. حتی اگر در دوران یائسگی هستید، این بدان معنا نیست که باید با عفونت ادراری، خارش یا سوزش یا رابطه جنسی دردناک دست و پنجه نرم کنید. درمان نه تنها به علائم کمک می کند، بلکه به بازگرداندن pH سالم و تعادل باکتریایی به واژن شما کمک می کند.

 

آیا آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) قابل درمان است؟

با تشخیص و درمان مناسب می توان علائم را مدیریت کرد و مجبور به تحمل این وضعیت نیستید.

 

آیا آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) می تواند بدتر شود؟

مطمئن شوید که علائم خود را به سرعت با پزشک خود در میان بگذارید. هر چه زودتر درمان شوید، احتمال بدتر شدن آتروفی واژن کمتر می شود. به عنوان مثال، هر چه مدت زمان بیشتری بدون استروژن بمانید، واژن خشک تر می شود. ولی بدون درمان آتروفی واژن ممکن است بدتر شود. گاهی اوقات، آتروفی می تواند آنقدر شدید شود که به طور قابل توجهی دهانه واژن را باریک کند. اگر درمان خیلی دیر شروع شود، ممکن است درمان آتروفی دشوارتر شود.

 

زندگی با آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) چگونه است؟

آتروفی واژن می تواند به طور جدی بر کیفیت زندگی جنسی  و کل زندگی شما تأثیر بگذارد. درد، خشکی، سوزش/خارش، لکه بینی، خونریزی، مشکلات ادراری، عفونت های ادراری و ترشحات می توانند شما را بسیار ناراحت کرده و زندگی روزمره را مختل کنند. از هر چهار زن یک نفر گزارش می دهد که آتروفی واژن تأثیر منفی بر سایر بخش های زندگی آنها از جمله خواب، سلامت جنسی و شادی عمومی اش داشته است.

 

چگونه از خودم مراقبت کنم؟

سلامت جنسی خود را به اندازه هر جنبه دیگری از سلامت در اولویت قرار دهید. برای پاسخ به هر گونه سوال و نگرانی به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مراجعه کنید. داروها را دقیقا طبق دستور مصرف کنید.

 

چه زمانی باید برای آتروفی واژن (واژینیت آتروفیک) به پزشک مراجعه کنم؟

حتی اگر یائسه نیستید، حتماً هرگونه علائم خشکی، درد، سوزش/خارش، مشکلات ادراری، عفونت های ادراری، لکه بینی غیر معمول یا خونریزی یا ترشحات را به پزشک خود گزارش دهید. اگر هفته‌ها گذشت و داروهای بدون نسخه‌ای که برای خشکی استفاده می‌کنید مؤثر نبودند، باید به پزشک خود مراجعه کنید.

اگر ترشح یا خونریزی غیرمعمول مشاهده کردید، این نیز دلیلی برای مراجعه به پزشک است. همچنین، همیشه برای هر گونه علائمی که بر زندگی روزمره شما تأثیر منفی می گذارد، به پزشک خود مراجعه کنید.

 

سوالاتی که باید از پزشک پرسیده شود:

  • چه گزینه های بدون نسخه ای را برای من پیشنهاد می کنید؟
  • چه نسخه هایی را برای من تجویز می کنید؟
  • آیا وضعیت من موقتی است؟
  • آیا راه های دیگری برای درمان بیماری من وجود دارد؟
  • آیا خطرات درمان وجود دارد؟
  • چقدر طول می کشد تا درمان ها عمل کنند؟
  • آیا بیماری دیگری علاوه بر آتروفی واژن دارم؟
  • برای جلوگیری از بدتر شدن آتروفی واژن چه کار دیگری می توانم انجام دهم؟
  • شریک زندگی من چه کمکی می تواند انجام دهد؟

آتروفی واژن برای زنان یائسه جدی است و با ناراحتی، عفونت ادراری مکرر، سوزش و درد هنگام رابطه جنسی و موارد دیگر، کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد. خوشبختانه، درمان‌های زیادی وجود دارد و ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین گزینه را برای علائم خود پیدا کنید. به دنبال درمان باشید. از مکالمه با پزشک و شریک زندگی خود نترسید. همیشه دستورالعمل های های پزشک خود را دنبال کنید و برای جلوگیری از بدتر شدن آتروفی واژن هر کاری می توانید انجام دهید!

 

منبع : my.clevelandclinic

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
2 نظرات
  1. Zjs می گوید

    سلام.زن یائسه که دچار خشکی واژن شده میتواند شوهر خود را راضی نگه دارد از لحاظ رابطه جنسی؟آیا برایه مرد خشکی واژن زن در حین رابطه احساس بدی دارد یا کیفیت رابطه از میان میرود؟
    لطفا دکتر و زنان یائسه متاهل جواب بدهند متشکر میشوم.

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      جای نگرانی نیست
      از ژل های روان کننده حین رابطه استفاده کنند

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.