زمانی که کیسه‌های پر از مایع موجود در لگن دچار التهاب و درد می‌شوند، مشکلی به نام بورسیت لگن پیش می‌آید. یکی از عمده‌ترین دلایل شکل‌گیری چنین مشکلی، نشستن‌های طولانی‌مدت روی سطوح سخت و سفت است. ابتلا به این مشکل با عوارضی مانند اختلال در راه‌رفتن، نشستن و دویدن همراه است. روش‌هایی درمانی برای کاهش درد و التهاب ناشی از بورسیت در ناحیه لگن وجود دارد. در صورت، ابتلا به این مشکل باید به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. در مقاله پیش رو هم از بورسیت در لگن بیشتر خواهید خواند.
بورسیت لگن چیست؟
زمانی که بورس‌ها یا همان کیسه‌های پر از مایعی که میان استخوان‌ها و تاندون‌ها یا ماهیچه‌ها و مفاصل قرار می‌گیرند، دچار التهاب می‌شوند، بورسیت رخ می‌دهد. اگر کیسه‌های بورس حوالی لگن هم ملتهب شوند، بورسیت لگن ایجاد می‌شود.
این کیسه‌ها از ایجاد اصطکاک میان ماهیچه‌ها و تاندون‌ها و پوست و استخوان‌ها جلوگیری می‌کنند. وجود آنها به آسان‌ترشدن راه‌رفتن هم کمک می‌کند. با این حال، اگر فشار زیادی به آنها وارد شود و تحت فشار اصطکاک قرار بگیرند، امکان ایجاد التهاب در این بخش‌ها پررنگ می‌شود.
بورس‌های لگن زیر باسن یا عضلات سرینی بزرگ قرار دارند و نقش نخست و اصلی‌شان هم جلوگیری از مالیدن و تماس استخوان سرینی با بخشی از استخوان لگن است که در هنگام نشستن استفاده می‌شود.
انواع بورسیت لگن چیست؟
بنا به اینکه کدام بخش از بدن دچار التهاب می‌شود، بورسیت در دسته‌بندی‌های مختلفی شکل می‌گیرد. به این دو مورد دقت کنید:
- بورسیت تروکانتریک (trochanteric) که در آن، التهاب استخوانی در قسمت خارجی مفصل ران شکل می‌گیرد و بورسیت لگن ران است.
- بورسیت ایسیکیال لگن ( Ischial) هم حاصل التهاب بورس زیر باسن یا ماهیچه سرینی بزرگ است.
علائم بورسیت لگن چیست؟
ابتلا به بورسیت لگن باعث بروز درد در بخش پایینی باسن می‌شود و این ناراحتی می‌تواند به پاها هم سرایت کند. درد مذکور در زمان راه‌رفتن، دویدن، نشستن و کشیدگی بیشتر هم می‌شود.
این درد مشابه درد سیاتیک (sciatica) است. سیاتیک زمانی رخ می‌دهد که دیسک پاره‌شده در بخش پایینی کمر به عصب سیاتیک فشار وارد می‌کند. درد بورسیت لگن هم به پاها منتقل می‌شود.
دلیل ایجاد بورسیت لگن چیست؟
همان‌طور که پیش‌تر هم عنوان شد، دلیل بروز این مشکل در واقع التهاب کیسه‌های بورسی است که در مفاصل در بخش پایینی لگن قرار دارند. این کیسه‌ها در تمام بدن و در نزدیکی مفاصل وجود دارند.
فشار مداومی که به لگن وارد می‌شود، باعث شکل‌گیری التهاب و بورسیت است. از عمده‌ترین دلایل بورسیت ناحیه لگن هم باید به نشستن‌های طولانی‌مدت اشاره کنیم. ورزش‌هایی مانند دوچرخه‌سواری یا دویدن هم که با تحرک دائمی عضلات و بخش لگن همراه‌اند، می‌توانند دلیل بروز بورسیت باشند.
اگر بخواهیم در یک دسته‌بندی کلی از دلایل ابتلا به بورسیت لگن بگوییم، باید انگشت اتهام را به سمت دو عامل زیر بگیریم:
- آسیب‌زدن به بورس‌های لگن طی فعالیت‌های فیزیکی مانند ورزش
- نشستن زیاد و طولانی‌مدت روی سطوح سفت و سخت
اصلاح حرکات بدنی می‌تواند در کنار بهره‌مندی از سبک زندگی سالم از بروز بیماری‌های مختلف عضلانی و استخوانی مانند بورسیت یا روماتیسم مفصلی جلوگیری کند.
تشخیص بورسیت لگن چگونه است؟
برای تشخیص بورسیت لگن باید از روش‌های معاینه فیزیکی استفاده شود. متخصصان با معاینه بیمار به نتیجه‌گیری درباره ابتلا به بورسیت می‌رسند و مشخص می‌کنند که این وضعیت ارتباطی با مشکلاتی عضلانی ندارد که باعث درد می‌شوند.
در برخی از موارد هم نیاز به کمک‌گرفتن از روش‌ها و ابزارهای کمکی مانند سونوگرافی و ام‌آرآی (MRI) پیش می‌آید. تصویربرداری با اشعه ایکس هم در این زمینه راه‌گشا خواهد بود.
ریسک فاکتورها یا عوامل خطر ابتلا به بورسیت چیست؟
چه کسانی و چه شرایطی، احتمال ابتلا به بورسیت لگن را بالا می‌برند؟ به موارد زیر دقت کنید:
- دونده‌ها.
- کسانی که پی‌درپی دوچرخه‌سواری می‌کنند.
- کسانی که به طور مداوم، ورزش غیراصولی می‌کنند.
- افرادی که برای مدت‌زمان‌های طولانی در حالت نشسته قرار دارند.
- کسانی که مدام درگیر انجام فعالیت‌های بدنی و ورزشی مانند شوت‌کردن یا پریدن هستند.
درمان بورسیت لگن چگونه است؟
برای درمان بورسیت از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. برای مدیریت دردها و آسیب‌های این وضعیت از راه‌کارهای زیر استفاده کنید:
روش‌های غیرجراحی
- از عامل ایجاد بورسیت دوری کنید. برای مثال، اگر به واسطه نشستن زیاد روی سطوح سفت دچار این مشکل شده‌اید، سعی کنید که به بدن استراحت بدهید و از آن موقعیت دور شوید.
- از کیسه‌های یخ برای تسکین درد بورسیت ناحیه لگن کمک بگیرید.
- از مسکن‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن استفاده کنید.
- پاها و کمر را بکشید و تمرینات کششی برای بهبود این نواحی انجام بدهید.
اگر روش‌های غیرجراحی و تغییرات سبک زندگی اثرگذار نباشند، نیاز به مراجعه به پزشک و بررسی گزینه‌های دیگر پیش می‌آید. کاهش وزن و انجام تمریناتی که پزشکان تجویز می‌کنند از راه‌های درمان این وضعیت هستند.
جراحی
یکی از روش‌های درمان بورسیت لگن هم جراحی است. با این روش، کیسه بورسی که میان ماهیچه باسن و استخوان نشیمن وجود دارد، برداشته می‌شود.
ورزش و فیزیوتراپی
برای تسکین درد و بهبود وضعیت بورسیت لگن می‌توانید از کمک متخصصان فیزیوتراپی هم استفاده کنید. ورزش‌های بورسیت لگن هم وجود دارند که در مسیر درمان به کمکتان می‌آیند. این ورزش‌ها باید با مشورت پزشک انجام شوند. برای مثال:
- روی زمین به پشت دراز بکشید و سرتان را روی یک بالش بگذارید. پاها را صاف نگه دارید.
- به آرامی، زانوی راست را به سمت سینه حرکت بدهید.
- دست‌ها را دور ران و دقیقاً زیر زانو حلقه کنید و زانو را بیشتر به سمت سینه بکشید.
- این حرکت را ۵ تا ۱۰ ثانیه انجام بدهید و بعد دوباره به حالت اولیه بازگردید.
- حرکت را ۶ تا ۱۰ بار برای هر پا انجام بدهید.
یکی دیگر از ورزش‌هایی که می‌تواند در این زمینه مفید باشد هم شامل مورد زیر است:
- صاف بنشینید و پاها را هم صاف نگه دارید.
- زانوی راست را خم کنید و روی زمین بگذارید.
- پای راست را به سمت بیرونی زانوی چپ حرکت بدهید.
- به نرمی به سمت راست بپیچید، آرنج چپ را به زانوی راست فشار بدهید و به سمت شانه راست نگاه کنید.
- این حرکت کششی را به مدت ۳۰ ثانیه انجام بدهید و دوباره به حالت اولیه بازگردید.
- این کار را برای پای دیگر هم تکرار کنید.
پیشگیری از بورسیت لگن مقدور است؟
بورسیت لگن و نواحی دیگر بدن دردناک است و حرکت‌هایتان را محدود می‌کند. بهتر است که حواستان به استخوان‌ها و اجزای وابسته به آن باشد تا دچار مشکل نشوید. از جمله راه‌هایی که می‌توانید برای پیشگیری انجام بدهید، توجه به اقداماتی مانند گرم‌کردن بدن، پیش از ورزش یا استراحت‌کردن میان فعالیت‌های بدنی حرکتی است. حرکاتتان را اصلاح کنید و مثلاً اگر قرار است که چیزی را بلند کنید، زانوها را خم کنید تا فشار کمتری به ران و لگن و نواحی مختلف وارد شود.
در صورتی که احساس کردید، درد و مشکلاتی در ناحیه لگن و زانو وجود دارد هم به پزشک مراجعه کنید. برای گرفتن وقت ملاقات با پزشکان از سایت نوبت دهی دکتردکتر کمک بگیرید. این روش، راهی ساده و سریع برای دسترسی به بهترین متخصصان است.
سؤال و نکته ناگفته‌ای درباره بورسیت لگن باقی مانده است؟ اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید هم با ما درمیان بگذارید.
منابع:
