عفونت لگن در زنان؛ نشانههایش را بشناسید و بهموقع درمان کنید
عفونت لگنی یا بیماری التهابی لگن (PID)، عفونت اندامهای تولید مثل در زنان است. از علائم عفونت لگن در زنان میتوان به درد شکمی و تب اشاره کرد. آنچه معمولاً اتفاق میافتد این است که باکتریها ابتدا به واژن وارد میشوند و باعث عفونت میشوند. با گذشت زمان، این عفونت میتواند به اندامهای موجود در لگن منتقل شود. در صورت گسترش عفونت به خون، PID بسیار خطرناک و حتی تهدید کننده زندگی میشود. بنابراین تشخیص و درمان به موقع عفونت لگنی توسط دکتر زنان بسیار با اهمیت و حیاتی است. با این مقاله از مجله سلامت دکتردکتر همراه باشید تا با عفونت لگن در زنان؛ علل، علائم، تشخیص و درمان آشنا شوید.
عفونت لگن زنان چیست؟
عفونت لگنی (Pelvic inflammatory disease) که PID نیز نامیده میشود، زمانی رخ میدهد که عفونت از واژن به دهانه رحم، آندومتر یا پوشش داخلی رحم و لولههای فالوپ گسترش پیدا میکند. این عفونت معمولا از راه جنسی منتقل میشود و در بین زنان 20 تا 29 ساله بیشترین میزان شیوع را دارد.
عفونت لگنی با درد لگن متفاوت است. عفونت معمولاً در سه مرحله رخ میدهد: ابتدا دهانه رحم، بعد آندومتر و سپس لولههای فالوپ آلوده میشود. گاهی تا رسیدن به این مرحله علائم عفونت لگن در زنان آشکار نمیشود.
علائم عفونت لگن در زنان
معمولاً علائم عفونت لگن در زنان به طور مشخص قابل شناسایی نیست؛ در نتیجه اغلب افراد مبتلای بدون علائم عفونت لگن، از بیماری خود خبر ندارند. علائم عفونت لگن در زنان در صورت شناسایی، اغلب شامل موارد زیر است:
- درد شکمی یا حساسیت زیر شکم
- (شایعترین علامت)
- تب
- رابطه جنسی دردناک
- ادرار دردناک
- خونریزی نامنظم یا اختلالات قاعدگی
- بوی بد واژن
- تغییر در رنگ یا مقدار ترشحات واژن
- خستگی
بیماری التهابی لگن میتواند درد ملایم یا متوسط را ایجاد کند. با این حال، برخی از زنان درد و نشانههای شدیدی مانند درد شدید در شکم، استفراغ، غش و تب بالا را تجربه میکنند. اگر علائم شدید دارید؛ بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید. این عفونت ممکن است به جریان خون یا سایر قسمتهای بدن گسترش یابد. عفونت لگن در زنان میتواند یک وضعیت تهدیدکننده زندگی باشد.
علل عفونت لگن در زنان
بسیاری از انواع باکتریها میتوانند علل عفونت لگن در زنان باشند، اما شایعترین علل PID عفونتهای باکتریایی مقاربتی کلامیدیا و سوزاک هستند. کلامیدیا مسئول 50 درصد موارد PID اکتسابی جنسی و سوزاک مسئول 25 درصد از آنهاست؛ اما نکته مهم این است که خطر انسداد لوله فالوپ برای PID ناشی از سوزاک کمی بیشتر است. این باکتریها معمولاً در طول رابطه جنسی محافظتنشده انتقال پیدا میکنند.
مایکوپلاسما ژنیتالیوم اخیراً به عنوان یکی دیگر از عفونتهای قابل انتقال جنسی مرتبط با PID شناخته شده است. برخی از روشهای جراحی مانند سقط جنین یا قرار دادن دستگاه داخل رحمی (IUD) نیز میتواند منجر به PID شود.
تشخیص عفونت لگنی
پزشکان معمولاً بر اساس نشانهها و علائم عفونت، معاینه فیزیکی لگن، تجزیه و تحلیل ترشحات واژن و کشت سرویکس یا آزمایش ادرار، عفونت لگن در زنان را تشخیص میدهند. در طول معاینه فیزیکی لگن، دکتر برای اولین بار در مورد علائم عفونت لگن در شما سؤالاتی را میپرسد.
ممکن است پزشک شما از سواب پنبه برای نمونهبرداری از مهبل و دهانه رحم استفاده کند. نمونهها در آزمایشگاه برای تعیین ارگانیسمی که باعث عفونت میشود، تجزیه و تحلیل میشوند. دقت کنید که تست پاپ اسمیر برای تشخیص PID استفاده نمیشود. برای تایید تشخیص یا تعیین اینکه عفونت گسترده است، پزشک آزمایشهای زیر را توصیه میکند:
آزمایش خون و ادرار
این آزمایشها، گلبولهای سفید (ممکن است عفونت را نشان دهند) و نشانگرهای التهاب را اندازهگیری میکنند. پزشک همچنین ممکن است آزمایشهای HIV و عفونتهای منتقله از راه جنسی را پیشنهاد کند که گاهی اوقات با عفونت لگن مرتبط هستند.
سونوگرافی
آزمایش سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی، برای ایجاد تصاویر ارگانیسمهای تولید مثل انجام میشود.
لاپاراسکوپی
منظور از عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان قرار دادن یک آندوسکوپ (که مانند یک دوربین فیلمبرداری جراحی است) در شکم برای مشاهده اندامهای تولید مثل است. در طی این روش، پزشک شما یک ابزار نازک و روشن را از طریق یک شکاف کوچک در شکم وارد میکند تا اندامهای لگن را ببیند.
اشعه ایکس
یک آزمایش تصویربرداری دیگر برای این که پزشک شما بتواند اندامهای داخلی شما را برای علائم PID بررسی کند.
روشهای درمان عفونت لگنی در زنان
اگر عفونت لگنی درمان نشود، درد مزمن و گاهی اوقات ناتوانی شدید در نتیجه ایجاد زخمهای گسترده رخ خواهد داد. درمان زودهنگام PID میتواند خطر بروز عوارض را به حداقل برساند. روشهای درمان این بیماری معمولاً شامل موارد زیر است:
1. آنتی بیوتیکها
پزشک مصرف ترکیبی از آنتیبیوتیکهایی که علیه طیف وسیعی از ارگانیسمها فعال هستند را به مدت دو هفته تجویز میکند.
2. درمان برای شریک زندگی شما
برای جلوگیری از عفونت مجدد با بیماریهای مقاربتی، شریک جنسی شما باید مورد آزمایش قرار گیرد و درمان شود. شریک جنسی آلوده ممکن است نشانههای قابل توجهی نداشته باشد. اکثر زنان مبتلا به علائم التهاب لگن فقط نیاز به درمان سرپایی دارند. با این حال، اگر شما به طور جدی بیمار باشید، به داروهای خوراکی پاسخ ندهید و یا باردار باشید؛ ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشید.
3. جراحی
آیا عفونت لگنی باعث ناباروری زنان میشود؟
اسکار و انسداد لولههای فالوپ شایعترین عارضه طولانی مدت PID است. ناباروری به این دلیل رخ میدهد که تخمک بارور شده نمیتواند از طریق لوله به رحم برسد. یک دوره PID خطر نابارور شدن لولهها را دو برابر میکند و اگر خانمی سه دوره یا بیشتر به عفونت لگنی مبتلا شود، خطر انسداد لوله فالوپ در او تا 75 درصد افزایش مییابد.
از طرفی اگر بیمار مبتلا به عفونت لگنی باردار شود، باز هم خطرات زیادی او را تهدید میکند از جمله اینکه یک دوره PID خطر ایجاد حاملگی خارج رحمی (وضعیتی که جنین در خارج از رحم رشد میکند) را هفت برابر افزایش میدهد.
عوامل خطر عفونت لگن
اگر مبتلا به سوزاک یا کلامیدیا باشید یا قبلاً یک STI یا بیماری مقاربتی داشتهاید، خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن در شما افزایش مییابد. اما حتی بدون سابقه ابتلا به این بیماریها باز هم تعدادی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به التهاب لگن را در شما افزایش دهد، از جمله:
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- داشتن رابطه جنسی با فردی که دارای بیش از یک شریک جنسی است
- داشتن رابطه جنسی بدون کاندوم
عوارض جانبی عفونت لگنی
بیماری التهابی لگن درمان نشده ممکن است بافت اسکار ایجاد کند. همچنین ممکن است در لولههای فالوپ، موجب آبسه شود که میتواند به اندامهای تولید مثل آسیب برساند. عوارض دیگر عبارتند از:
حاملگی خارج رحمی
عفونت و التهاب لگن یکی از دلایل اصلی بارداری خارج رحمی است. در حاملگی خارج رحمی، بافت اسکار ناشی از عفونت لگن مانع تخمکگذاری از طریق لوله فالوپی میشود. حاملگی خارج از رحم میتواند خونریزی گسترده و تهدیدکننده زندگی را به وجود آورد و به مراقبت اورژانس نیاز داشته باشد.
ناباروری
همان طور که گفته شد عفونت لگن ممکن است به اندامهای تولید مثل شما آسیب برساند و باعث ناباروری شود. تأخیر در درمان عفونت لگن به طور چشمگیری خطر ابتلا به ناباروری را افزایش میدهد.
درد مزمن لگن
بیماری التهابی لگن میتواند درد لگن را ایجاد کند. این درد ممکن است ماهها یا سالها طول بکشد. عفونت در لولههای فالوپ و دیگر اندامهای لگن میتواند درد را در هنگام مقاربت و تخمکگذاری ایجاد کند.
آبسه تخمدان
عفونت لگن ممکن است در لوله رحمی و تخمدانها آبسه ایجاد کند.
چه زمانی برای درمان عفونت لگنی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شما علائم عفونت لگن یا عفونت را داشته باشید اما خیلی شدید نباشند، باید برای درمان زودهنگام آن اقدام کنید. ترشحات بدبوی واژن، ادرار دردناک یا خونریزی بین چرخه قاعدگی نیز میتواند از علائم عفونت مقاربتی باشد. اگر این علائم و نشانهها را مشاهده کردید، رابطه جنسی خود را برای مدتی متوقف کنید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. درمان سریع عفونت مقاربتی میتواند از ابتلا به عفونت لگنی جلوگیری کند. در موارد زیر حتما باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید در ناحیه زیر شکم
- حالت تهوع، استفراغ و ناتوانی در نگه داشتن چیزی در معده
- تب بالاتر از ۳۸ درجه
- ترشحات بدبوی واژن
پیشگیری از ابتلا به بیماری عفونت لگنی
برای کاهش خطر ابتلا به بیماری عفونت لگنی بهتر است رابطه جنسی ایمن داشته باشید. در حین مقاربت واژینال یا مقعدی از کاندوم استفاده و تعداد شریک جنسی خود را محدود کنید. همچنین سعی کنید سابقه جنسی شریک زندگی خود را نیز جویا شوید.
بسیاری از روشهای پیشگیری از بارداری در برابر پیشرفت عفونت لگنی به کار نمیآیند. استفاده از روشهای مانع شونده مانند استفاده از کاندوم میتواند خطر ابتلا به بیماری عفونت لگنی را کاهش دهد. حتی اگر از قرصهای ضد بارداری هم استفاده میکنید، برای برقراری رابطه جنسی با شریک جنسی جدید حتما از کاندوم استفاده کنید تا از بیماری عفونت مقاربتی جلوگیری کنید.
اگر در معرض خطر ابتلا به بیماری عفونت مقاربتی هستید حتما به پزشک مراجعه کرده و آزمایش بدهید. در صورت لزوم نیز میتوانید برنامهای منظم برای ملاقات با پزشک و آزمایش تنظیم کنید. درمان سریع عفونت مقاربتی بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به بیماری عفونت لگنی است.
در صورتی که مبتلا به عفونت مقاربتی هستید، از شریک جنسی خود درخواست کنید تا او هم آزمایش دهد و در صورت نیاز تحت درمان قرار گیرد. این کار سبب میشود که از پیشرفت بیماری عفونت مقاربتی جلوگیری شود و همچنین احتمال ابتلا به عفونت لگنی نیز کاهش یابد.
یک نکته دیگر این است که تا حد امکان واژن را با فشار آب زیاد شستشو ندهید. شستوشوی واژن تعادل باکتریها را در واژن بر هم میزند و به طور کلی خطر ابتلا به عفونت را افزایش میدهد.
چشم انداز بلند مدت بیماری عفونت لگنی
خوب است بدانید بیماری عفونت لگنی یک بیماری بسیار قابل درمان است و اکثر زنان مبتلا به آن بهبودی کامل پیدا میکنند. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، از هر هشت زن با سابقه PID یک نفر برای باردار شدن مشکل خواهد داشت. بنابراین بارداری برای اکثر زنان هنوز امکانپذیر است.
اما اگر عفونت لگن در زنان به موقع درمان نشود، خطرات زیادی برای فرد به همراه خواهد داشت. بنابراین اگر فکر میکنید ممکن است مبتلا به عفونت لگنی باشید با استفاده از امکان نوبتدهی اینترنتی میتوانید به راحتی برای مراجعه حضوری، در روز و ساعت دلخواه خود، نوبت دریافت کنید.
حال شما بگویید که آیا شما عفونت لگنی را تجربه کردهاید؟ تجربیات و روشهای درمان خود را با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر در میان بگذارید. اگر سوالی در مورد PID دارید نیز بنویسید تا پزشکان ما پاسخگو باشند.
منابع:
سلام من حمیده وطن دوست 26سالمه برج دوازده دوبارپریودشدم الان کمرم رحمم خیلی در د میکنم خارش گرفتم من شک کنم عفونت دارم چی دارواستفاده میکنم یابریم زنان زایمان متخصص بریم
سلام عزیزم
با توجه به علایمتون لازمه معاینه شین
به متخصص زنان مراجعه کنید
سلام من ۲۱سالمه متاهلم
درد در پهلوی راستم داشتم رفتم متخصص داخلی برام سومو نوشت گفت مشکوک ب اپاندیس هستم.سونو ک گرفتم همه چیز نرمال بود ولی مایع داخل لگن داشتم ۳۵ سی سی ب دکتر زنان نشون دادم گفت مشکلی نیست.خطرناکه؟باید پیگیری کنم؟علتش چیه
با سلام
من مشکل دیسک گردن و کمر دارم
چندروزی هست کمرم بشدت گرفته،و براحتی نمیتونم حرکت کنم
درد در ناحیه زیر شکمم، ران پا،و کشاله های ران ،و گاهی سوزش ناف دارم
گهگاهی تکرر ادرار دارم
صورتم هم پر از جوش
میخواستم بدونم این مشکل از دیسک یا خشکی کمر یا مشکل زنان؟
سپاسگزارم