داروهای ضداسترس و اضطراب مانند دیازپام، زاناکس، اس سیتالوپرام و… برای کاهش علائم این مشکلات نظیر اختلالات خواب، افسردگی، بی‌قراری، عصبی‌شدن و… از سوی متخصص تجویز می‌شوند. این داروها با نسخه پزشک در اختیار بیماران قرار می‌گیرند و بنا به نوعشان، زمان اثرگذاری متنوعی دارند. داروهای ضداسترس از ترکیبات شیمیایی مختلفی ساخته می‌شوند و دسته‌بندی‌های متنوعی دارند. البته این داروها نباید بدون تجویز پزشک مصرف شوند.
در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، با داروهای گفته‌شده آشنا می‌شوید. برای مطالعه این مطلب به ۵ دقیقه زمان نیاز دارید.
محتوای پزشکی این مطلب توسط دکتر امیر ضمیری اخلاق، متخصص رواپزشکی مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
اگر درباره داروهای ضد استرس و ضد اضطراب سوالی دارید، می‌توانید در همین صفحه بپرسید تا پزشک به شما پاسخ دهد.
۱. کلونوزپام (Clonazepam)
کلونازپام نوعی بنزودیازپین است. این دارو برای کنترل تشنج یا حملات ناشی از صرع، اسپاسم عضلانی غیرارادی، اختلال هراس و گاهی اوقات سندرم پاهای بی‌قرار استفاده میشود.
ترکیبات این دارو با افزایش سطح نوعی ماده شیمیایی آرام‌بخش در مغز شما به نام گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) به رفع علائم مشکلاتی نظیر استرس کمک می‌کند. قرص کلونوزپام از داروهای ضداسترس و اضطرابی است که حدود یک ساعت بعد از مصرف عمل می‌کند و اثرش ۸ تا ۱۲ ساعت باقی می‌ماند.
۲. دیازپام (Diazepam)
این دارو از خانواده داروهای ضداسترس و اضطراب بنزودیازپین است. بنزودیازپین‌ها آرامش‌بخش‌اند و چون احتمال وابستگی به آنها وجود دارد، برای مصرف در کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند.
دیازپام در عرض ۱۵ تا ۴۰ دقیقه اثر می‌گذارد و ماندگاری‌اش ۵ تا ۸ ساعت است. برای درمان شرایط مرتبط با اضطراب، در صورت تجویز پزشک، امکان مصرف این قرص طی ۳بار هم مقدور است.
۳. لورازپام (lorazepam)
لورازپام برای درمان اضطراب و مشکلات خواب مرتبط با اضطراب استفاده میشود. از آن برای کمک به آرامش قبل از عمل یا سایر درمان‌های پزشکی و دندانی هم کمک می‌گیرند.
۲۰ تا ۳۰ دقیقه پس از مصرف لورازپام است که اثرگذاری‌اش در بدن شروع میشود. دوام اثر این دارو ۶ تا ۸ ساعت است. از عوارض مصرف لورازپام باید به خواب‌آلودگی اشاره کنیم.
هرگز بی‌تجویز پزشک از قرص‌های ضداسترس و اضطراب استفاده نکنید
۴. آلپرازولام (alprazolam)
آلپرازولام برای درمان اختلالات اضطرابی و هراس (مانند حملات ناگهانی و غیرمنتظره، ترس شدید و نگرانی در مورد این حملات) استفاده میشود.
این دارو می‌تواند با کاهش هیجانات غیرعادی در مغز منجر به آرامش بیشتر شود. اثر آلپرازولام تا یک ساعت بعد از مصرف خود را نشان می‌دهد و ماندگاری‌اش در حدود ۸ تا ۱۲ ساعت است. این دارو اسامی تجاری مختلفی دارد؛ زاناکس (Xanax) یکی از معروفترین‌های آن است.
۵. بیزوپرولول (Bisoprolol)
بیزوپرولول نوعی از داروهای ضداسترس و اضطراب است که در دسته داروهای بتا بلاکر قرار می‌گیرد. این دارو برای درمان فشار خون بالا و نارسایی قلبی کاربرد دارد.
اگر فشار خون بالا دارید، مصرف بیزوپرولول از بیماری قلبی، حملات قلبی و سکته در آینده جلوگیری می‌کند. ضمن اینکه برای جلوگیری از درد قفسه سینه هم استفاده میشود.
۶. پروپرانولول (propranolol)
این قرص ضداسترس و تپش قلب است. پروپرانولول ضربان قلب را کاهش می‌دهد و باعث میشود قلب راحت‌تر خون را به اطراف بدن پمپاژ کند.
معمولا از آن برای فشار خون بالا و سایر مشکلات قلبی استفاده میشود اما می‌تواند به علائم فیزیکی اضطراب مانند تعریق و لرزش هم کمک کند. پروپرانول را فقط در صورت تجویز متخصص مصرف کنید.
یادتان باشد که هرگز برای کاهش استرس به مصرف سرخودانه داروهای موجود روی نیاورید. برای رفع مشکل خود به متخصص روانشناسی مراجعه کنید تا در صورت نیاز شما را به روانپزشک برای مصرف دارو معرفی کند.
۷. فلوکستین (fluoxetine)
داروهای SSRI که فلوکستین هم یکی از آنها است از اضطراب و افسردگی جلوگیری می‌کند. این داروها با کاهش بازجذب سروتونین عمل می‌کنند. در واقع، تلاششان این است که سروتونین بیشتری در بدن به‌وجود بیاید.
از عوارض مصرف فلوکستین باید به افزایش وزن، خشکی دهان، یبوست، تهوع و به‌هم‌خوردن الگوی طبیعی خواب اشاره کرد. این دارو را سرخودانه مصرف نکنید. از سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر استفاده کنید و با دریافت وقت ملاقات با متخصصان به آنها مراجع داشته باشید.
۸. اس سیتالوپرام (Escitalopram)
از میان داروهای ضداسترس و اضطراب باید به اس سیتالوپرام هم اشاره کنیم. این دارو برای درمان بدخلقی (افسردگی) و همچنین گاهی اوقات حملات پانیک استفاده میشود.
از آنجا که اس سیتالوپرام نسبت به داروهای ضدافسردگی دیگر عوارض کمتری دارد، می‌تواند کاندیدی برای بهترین قرص ضداسترس (منظور از بهترین قرص این است که اثر اس سیتالوپرام همچون دیگر داروهای ضداسترس، باشد. دقت کنید که بی‌تجویز پزشک به‌سراغ هیچ داروی ضدافسردگی حتی موارد بی‌عارضه هم نروید.
۹. سرترالین (sertraline)
سرترالین از داروهای رایج درمان افسردگی است که منجر به کاهش اولیه علائم اضطراب میشود. مصرف این دارو با عوارضی مانند خشکی دهان، خواب‌آلودگی، سرگیجه و احساس ضعف و خستگی همراه است. یک تا دو هفته بعد از مصرف مرتب سرترالین، علائم کاهش استرس و اضطراب خود را نشان می‌دهند.
۱۰. پرگابالین (Pregabalin)
پرگابالین نوعی داروی ضدتشنج است که پزشکان برای درمان صرع از آن استفاده می‌کنند، اما می‌تواند در درمان اضطراب هم نقش مؤثری داشته باشد. اگر فردی به داروهای ضدافسردگی و بنزودیازپین‌ها پاسخ نداده باشد، متخصصان این دارو را تجویز می‌کنند.
معمولا مصرف پرگابالین با دوز کم شروع میشود و در صورت نیاز، به‌تدریج افزایش پیدا می‌کند. ممکن است که پرگابالین اثر فوری نداشته باشد و بعد از چند هفته، شروع به اثرگذاری کند.
۱۱. ونلافاکسین (venlafaxine)
ونلافاکسین از گروهی از داروهای ضداسترس و اضطراب به نام مهارکننده‌های بازجذب سروتونین_نوراپی نفرین (SNRIs) است. این داروها با افزایش سطح مواد شیمیایی تقویت‌کننده خلقوخو به نام‌های سروتونین و نورآدرنالین به رفع اضطراب و افسردگی کمک می‌کنند. ونلافاکسین قرص ضداسترس خیلی قوی است و اثرگذاری بالایی دارد.
۱۲. بوسپیرون (Buspirone)
بوسپیرون در درجه اول برای درمان اختلال اضطراب فراگیر (GAD) استفاده میشود. برای مدیریت اختلالات اضطرابی یا تسکین کوتاه‌مدت علائم اضطراب کابرد دارد.
اگر به‌دنبال بهترین دارو ضداسترس هستید، باید بدانید که در صورت تطابق کاربرد بوسپیرون با مشکل اضطرابی‌تان مؤثر عمل می‌کند. در ضمن، این دارو خواب‌آور نیست.
۱۳. ایمی‌پرامین (Imipramine)
ایمی‌پرامین از قرص‌های ضد استرس حاوی تری‌سیکلیک است. از این مورد از قرص‌های ضداسترس واضطراب به‌منظور تسکین اضطراب و افسردگی همراه با استرس استفاده میشود.
تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهند ایمی‌پرامین می‌تواند به انواع خاصی از مشکلات اضطرابی مانند حملات پانیک یا اختلال اضطراب فراگیر کمک کند.
۱۴. آمی‌تریپتیلین (Amitriptyline)
آمی‌تریپتیلین از داروهای سه حلقه‌ای هیدروکسی‌زین است که در زمینه درمان افسردگی کاربرد دارد و به بهبود تدریجی خلقوخو کمک می‌کند. بعد از مصرف آن، کیفیت خواب بهتر میشود و برقراری ارتباط با دیگران برای فرد مضطرب ساده‌تر پیش می‌رود.
داروهای گیاهی ضداسترس
داروهای گیاهی ضداضطراب برای کنترل و درمان استرس هم از سوی برخی منابع طب سنتی و گیاهی تجویز می‌شوند. فراموش نکنید که این‌ها می‌توانند عوارضی ناشناخته داشته باشند. از جمله داروهای گیاهی ضداضطراب معروف به این موارد دقت کنید:
- گل ساعتی
- ریشه سنبل الطیب
- بابونه
- اسطوخودوس
- بادرنجبویه
یادتان باشد که داروهای مختلفی که نام برده شد، ظرفیت ایجاد وابستگی دارند. به‌عبارت دیگر، امکان دارد که در صورت مصرف نادرست و سرخودانه دچار اعتیاد به آنها شوید. بنابراین، هرگز بدون مشورت با متخصصان و تجویز پزشکان دست به مصرف قرص نزنید.
| انواع داروهای ضد اضطراب | اعضای گروه |
| بنزودیازپین‌ها | دیازپام، آلپرازولام، لوزازپام، کلونازپام، زاناکس |
| مسدودکننده‌های بتا | بیزوپرولول، پروپرانولول |
| SSRI ها | اس سیتالوپرام، فلوکستین، سرترالین |
| SNRI ها | ونلافاکسین |
| انگزیولتیک (Anxiolytic) | بوسپیرون |
سوالات متداول داروهای اعصاب
از میان گزینه‌های موجود، بیشتر مطالعات نشان می‌دهند که سرترالین و سیتالوپرام بی‌خطرترین SSRI در دوران بارداری هستند. استفاده از سرترالین در دوران شیردهی پس از بارداری بی‌خطر است. فلوکستین می‌تواند همراه با خطراتی برای مادر و نوزاد باشد.
رایج‌ترین داروها برای مدیریت علائم استرس، آرام‌بخش‌ها، مسدودکننده‌های بتا، و مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) هستند.
داروهای SSRI مانند فلوکستین یا زُلفت معمولا ضداسترس خفیف‌اند.
منابع:
رذاست میگن که زاناکس اعتیاد داره؟
سلام
مصرف خودسرانه داروهای خواب اور از جمله زاناکس اصلا توصیه نمیشود، چرا که اغلب اون ها با گذشت زمان سبب ایجاد تولرنس و عدم کارایی لازم میشود و شخص مجبور است دوز دارو رو بالا ببره