ویتاگنوس چیست و چه کاربردی دارد؟ ویتاگنوس عصاره گیاهی است به نام وایتکس یا ویتکس که حاوی ترکیبات شیمیایی برای کنترل هورمون‌های زنانه است. از این داروی گیاهی برای مدیریت بسیاری از مشکلات هورمونی در طول چرخه قاعدگی زنان استفاده می‌شود. اگرچه کاربردهای مختلفی از ویتاگنوس مطرح می‌شود اما برای اثبات اثرگذاری‌اش در زمینه‌های مختلف، همچنان نیاز به تحقیقات بیشتر وجود دارد. در این مقاله، درباره این داروی گیاهی بیشتر می‌خوانید.
ویتاگنوس چیست؟
وایتکس آینوس کستس (Vitex agnus-castus) یا درخت عفیف درختچه‌ای است بومی مدیترانه و آسیا. از دانه و میوه این درخت در طول تاریخ برای کاهش میل جنسی استفاده می‌شده است. میوه و دانه آن حاوی مواد شیمیایی است که به نظر می‌رسد بر بسیاری از هورمون‌های دخیل در چرخه تولید مثل زنان تأثیر می‌گذارد.
از ویتاگنوس که با گیاه مذکور درست می‌شود، برای شرایط مربوط به چرخه قاعدگی مانند درد سینه و سندرم پیش از قاعدگی (PMS) استفاده می‌کنند. توصیه‌هایی برای استفاده از آن در شکستگی‌های استخوان، ناباروری، علائم یائسگی و بسیاری از شرایط دیگر هم وجود دارد که البته در این موارد به شواهد علمی بیشتری نیاز است.
نام تجاری این دارو چیست؟
این داروی گیاهی به چه نام‌هایی در بازار موجود است؟ داروی ویتاگنوس (Vitagnus) از سوی شرکت داروسازی پورسینا روانه بازار می‌شود.
اشکال دارویی
اشکال مخلتف ویتاگنوس چیست و در چه قالب‌هایی در بازار قابل دسترسی است:
- قرص ویتاگنوس
- قطره ویتاگنوس
دوز و نحوه مصرف ویتاگنوس چیست ؟
شروع زمان مصرف این قرص وقت معینی ندارد. بااین‌حال، بهتر است که همیشه درباره مصرف داروهای تازه با متخصصان مشورت کنید. عصاره گیاه پنج‌انگشت یا قطره ویتاگنوس در دوزهای ۳.۲ تا ۴۰ میلی‌گرم خوراکی روزانه تا ۶ ماه استفاده می‌شود. توصیه‌هایی برای مصرف آن، دوبار در روز، پیش از غذا و با آب هم وجود دارد.
زمان مصرف ویتاگنوس چیست؟
توصیه می‌شود که این دارو را پیش از مصرف غذا استفاده کنید. در زمان پریود هم مصرف آن همچنان ادامه دارد. بااین‌حال، بهتر است که با پزشک درباره این موضوعات مشورت داشته باشید.
تفاوت ویتاگنوس و اگنوگل چیست؟
در هر دو، عصاره گیاه پنج انگشت وجود دارد اما میزان غلظت و ترکیبات در این دو متفاوت است. ضمن اینکه شیوه مصرف یکسانی هم ندارند.
نگهداری ویتاگنوس چگونه است؟
این دارو را به دور از رطوبت نگه دارید. دمای مناسب برای حفظ و نگهداری ویتاگنوس دمایی زیر ۳۰ سانتی‌گراد است.
نحوه عملکرد ویتاگنوس چیست ؟
گیاه پنج انگشت با نام علمی Vitex agnus castus دارای ترکیباتی ایروئیدی و فلانوئیدی است. این ترکیبات روی غده هیپوفیز اثر می‌گذارند و در ترشح هورمون‌ها نقش دارند. در نتیجه، رفع و کنترل اختلالات هورمونی با آن مقدور می‌شود. با تمام این‌ها، هنوز هم به تحقیقات بیشتری در خصوص اثرگذاری و شیوه عملکرد ویتاگنوس و گیاه پنج‌انگشت در زمینه هورمونی نیاز است.
برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که ظاهرا، این دارو بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز تاثیر می‌گذارد و باعث افزایش آزادشدن پرولاکتین و LH (هورمون لوتئینه‌کننده) و اثرگذاری بر تخمک‌گذاری و کاهش ترشح FSH (هورمون محرک فولیکول) می‌شود. خوب است بدانید که ویتاگنوس استروژن ندارد و بنابراین، خطرات ناشی از افزایش استروژن در بدن را به همراه نمی‌آورد.
ویتاگنوس برای درمان چه مشکلاتی استفاده می‌شود؟
همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد، باید تحقیقات بیشتری درباره اثرگذاری ویتاگنوس انجام شود. در حال حاضر، گفته می‌شود که این دارو، احتمالا در موارد زیر کاربرد دارد:
- درد سینه (ماستالژی)؛ به نظر می‌رسد مصرف خوراکی ویتکس آگنوس کاستوس در قالب ویتاگنوس می‌تواند درد سینه را در طول چرخه قاعدگی تسکین بدهد.
- سندرم پیش از قاعدگی (PMS؛ مصرف خوراکی ویتاگنوس برخی از علائم سندرم پیش از قاعدگی، به ویژه درد یا حساسیت پستان، بدخلقی، اضطراب، عصبانیت و سردرد را کاهش می‌دهد.
باید بدانید که ویتاگنوس احتمالا در موارد شکستگی کاربرد ندارد. به نظر نمی‌رسد مصرف خوراکی عصاره این گیاه به بهبود استخوان‌های شکسته کمک کند.
کاربردهای دیگر ویتاگنوس چیست و شامل چه مواردی می‌شود:
- درد پریودی
- تنبلی تخمدان
- عوارض یائسگی
- پریود نامنظم
- برای رفع جوش و آکنه
ویتاگنوس با افزایش پروژسترون از رشد فیبروم در رحم هم جلوگیری می‌کند.
عوارض ویتاگنوس چیست ؟
استفاده از هر دارویی همراه با عوارض جانبی محتمل است. یادتان باشد که اگر دارویی گیاهی است، بدون عوارض نخواهد بود. در واقع، داروهای گیاهی هم می‌توانند مشکلات مخصوص به خود را همراه داشته باشند.
در صورت مصرف خوراکی، احتمالا تا ۳ ماه بعد از مصرف، عارضه خاصی از ویتاگنوس مشاهده نخواهید کرد. عوارض جانبی ممکن است شامل این موارد باشند:
- ناراحتی معده
- خستگی
- مشکلات خواب
- سردرد
- افزایش خونریزی قاعدگی
این را به خاطر داشته باشید که داروهای هورمونی می‌توانند روی ریزش موها اثر داشته باشند. گفته می‌شود که ویتاگنوس ریزش مو در پی ندارد اما به نظر می‌رسد که در این زمینه باید احتیاط داشته باشید و بدانید که شاید چنین چیزی هم بعد از مصرف آن رخ بدهد.
احتمال لاغرشدن با مصرف ویتاگنوس هم وجود دارد. این داروی گیاهی چاق نمی‌کند و مصرفش با هدف لاغرشدن هم اصلا توصیه نمی‌شود.
تداخلات دارویی ویتاگنوس چیست ؟
دقت کنید که احتمال دارد، ویتاگنوس با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
- قرص‌های ضدبارداری (داروهای ضدبارداری)؛ ویتاگنوس سطح هورمون را در بدن تغییر می‌دهد. قرص‌های ضدبارداری حاوی هورمون هستند. شاید مصرف ویتاگنوس همراه با قرص‌های ضدبارداری اثرات آنها را کاهش دهد و شانس باردار شدن را بالا ببرد. در این مواقع، استفاده از کاندوم علاوه بر قرص، خاطرتان را جمع می‌کند.
- قرص‌های حاوی استروژن؛ ویتاگنوس سطح هورمون را در بدن تغییر می‌دهد. مصرف آن با قرص‌های استروژن می‌تواند اثرات قرص‌های استروژن را کم کند.
- داروهای ضد روان‌پریشی؛ ویتاگنوس بر ماده‌ای شیمیایی در مغز به نام دوپامین تأثیر می‌گذارد. برخی از داروهای اختلالات روانی به کاهش دوپامین کمک می‌کنند. مصرف ویتاگنوس همراه با این داروها می‌تواند اثراتشان را کاهش دهد.
- داروهای مورد استفاده برای بیماری پارکینسون (آگونیست های دوپامین)؛ ویتاگنوس حاوی مواد شیمیایی است که بر مغز تأثیر می‌گذارد. این مواد شیمیایی مانند برخی از داروهای مورد استفاده برای بیماری پارکینسون بر مغز اثر می‌کند. بنابراین، برای جلوگیری از بروز عوارض ناخوشایند در بیماران پارکینسونی، بهتر است که از ویتاگنوس برای آنها استفاده نشود.
- متوکلوپرامید؛ مصرف ویتاگنوس با این دارو هم باعث کاهش اثرگذاری متوکلوپرامید می‌شود.
موارد احتیاط چیست؟
چه افرادی نباید استفاده کنند؟ احتمالا این دارو برای زنان در دوران بارداری و شیردهی مناسب نیست. مصرف چنین دارویی می‌تواند همراه با ایجاد مشکل برای جنین باشد.
بنابراین، هرگز در دوران‌های خاص بارداری و شیردهی از ویتاگنوس و موارد مشابه استفاده نکنید. اگر تصمیم به بچه‌دارشدن هم دارید، نباید به سراغ مصرف داروی مذکور بروید. ویتاگنوس می‌تواند باعث سقط جنین شود.
اگر مشکلات هورمونی دارید و داروهایی مانند فمارا یا همان لتروزل استفاده می‌کنید، هرگز خودسرانه اقدام به مصرف ویتاگنوس نکنید و حتما نظر پزشک را جویا شوید.
ویتاگنوس کاملا قابل‌اعتماد است؟
این پرسشی است که باید پزشکان پاسخ بدهند اما به طور کلی، تحقیقات درباره این دارو نشان می‌دهد که هنوز نیاز به پژوهش‌های بیشتری درباره اثرگذاری، کاربرد و البته عوارضش وجود دارد.
همیشه حواستان باشد که داروهای گیاهی هم می‌توانند عوارض نامطلوب داشته باشند و به بهانه گیاهی‌بودن، بی‌تحقیق و نگرانی دست به مصرف چنین داروهایی نزنید.
همیشه نظر متخصصان را جویا شوید. یکی از بهترین روش‌ها هم برای شناسایی متخصصان خبره و وقت‌گرفتن از بهترین پزشکان، استفاده از سیستم نوبت دکتر سایت دکتردکتر است. با این سامانه، به راحتی از پزشکان معتبر وقت بگیرید.
نظرتان درباره ویتاگنوس چیست و اگر از آن استفاده کرده‌اید، از شما خواهش می‌کنیم که تجربه‌تان را با ما هم درمیان بگذارید.
منبع:
