لگن یکی از اندام‌های بسیار مهم به ویژه در خانم‌هاست و آسیب دیدن آن باعث بروز عوارض بسیاری از جمله بی‌اختیاری ادرار و رابطه جنسی دردناک می‌شود. یکی از آسیب‌های شایع در این عضو، افتادگی لگن است که در آن عضلات ضعیف لگن باعث افتادگی یک یا چند اندام در لگن مانند واژن، رحم، مثانه و راست روده می‌شوند. دکتر زنان در شهرهای مختلف مانند دکتر زنان شیراز می‌تواند درمان‌هایی را برای ترمیم پرولاپس و تسکین علائم توصیه کند. خوشبختانه با انجام حرکات ورزشی لگنی و تمرین‌های خاص موسوم به تمرین‌های کگل، می‌توان از این عارضه پیشگیری نمود. با دکتردکتر در این مقاله همراه باشید تا با پیشگیری و درمان افتادگی لگن با حرکات ورزشی لگنی و تمرین‌های کگل آشنا شوید.
افتادگی لگن چیست و انواع آن کدام است؟
افتادگی یا پرولاپس لگن (Pelvic organ prolapse) POP وضعیتی است که در آن کف لگن شما یعنی ماهیچه‌ها، رباط‌ها و بافت‌هایی که از اندام‌های لگن حمایت می‌کنند، برای نگه داشتن اندام‌ها در جای خود بسیار ضعیف می‌شوند. عضلات کف لگن مانند یک زنجیر قدرتمند عمل می‌کنند که پشتیبان اندام‌هایی مانند واژن، رحم، مثانه و راست روده هستند. اگر این ماهیچه‌ها خیلی شل شوند یا آسیب ببینند، اندام‌های تحت حمایت از جای خود خارج می‌شوند.
با موارد خفیف POP، اندام‌ها ممکن است به طرف پایین کشیده شده و افت کنند؛ اما در موارد شدیدتر، ممکن است به خارج از واژن شما کشیده شده و برآمده شوند. گاهی اوقات اختلالات دیگری همراه با POP رخ می‌دهد، مثلا افتادگی لگن یکی از انواع اختلالات کف لگن همراه با بی‌اختیاری ادرار و مدفوع است.
بسته به این که کدام قسمت از کف لگن ضعف دارد و چه اندامی تحت تاثیر قرار گرفته است، افتادگی لگن انواع مختلفی دارد:
- افتادگی دیواره قدامی واژن (افتادگی مثانه): ضعیف شدن عضلات کف لگن در بالای واژن باعث می‌شود که مثانه از جای خود خارج شود و بر روی واژن برآمده شود. این نوع افتادگی سیستوسل نیز نام دارد. افتادگی دیواره قدامی واژن شایع‌ترین نوع POP است.
- اورتروسل: گاهی ضعیف شدن ماهیچه‌های کف لگن باعث می‌شود مجرای ادراری آویزان شود. افتادگی مجرای ادرار اغلب همراه با افتادگی مثانه است.
- افتادگی دیواره خلفی واژن (افتادگی راست روده): ضعیف شدن عضلات کف لگن در بین واژن و راست روده باعث برآمدگی رکتوم بر روی دیواره پشتی واژن می‌شود. به این نوع افتادگی رکتوسل نیز می‌گویند.
- انتروسل: ضعیف شدن ماهیچه‌های لگن می‌تواند باعث برآمدگی روده کوچک به دیواره پشتی یا بالای واژن شود.
- افتادگی رحم: ممکن است بر اثر ضعیف شدن کف لگن، رحم به داخل کانال واژن بیفتد.
- افتادگی واژن: وضعیتی است که قسمت بالایی واژن (طاق واژن) به داخل کانال واژن می‌افتد.
علل افتادگی لگن چه مواردی هستند؟
کف لگن به دلایل زیادی ضعیف می‌شود و این ضعیف بودن کف لگن احتمال افتادگی را افزایش می‌دهد. زایمان طبیعی اصلی‌ترین عامل مرتبط با ایجاد POP است. زایمان‌های متعدد واژینال، داشتن دوقلو یا سه قلو، یا حمل جنین بزرگتر از حد معمول (ماکروزومی جنینی) همگی احتمال آسیب دیدگی عضلات کف لگن و در نهایت افتادگی لگن را افزایش می‌دهند.
روند پیری از جمله کاهش استروژن نیز می‌تواند باعث از دست دادن قدرت عضلات شما از جمله عضلات کف لگن شود. در دوران یائسگی، بدن استروژن کمتری تولید می‌کند و این کاهش بافت‌های همبند که پشتیبان کف لگن هستند را ضعیف می‌کند.
اضافه وزن خطر ابتلا به POP را افزایش می‌دهد. مطالعات نشان داده است که افرادی که از نظر بالینی اضافه وزن یا چاقی دارند، نسبت به افرادی که در محدوده وزن طبیعی قرار دارند، بیشتر در معرض ابتلا به POP هستند.
فشار طولانی مدت در حفره شکم می‌تواند عضلات کف لگن را بیش از حد تحت فشار قرار دهد و باعث ضعیف شدن آنها شود. یبوست مزمن، سرفه‌های مزمن و بلند کردن مکرر وسایل سنگین همگی احتمال ابتلا به POP را افزایش می‌دهند.
سابقه خانوادگی نیز در ابتلا به افتادگی لگن موثر است؛ تحقیقات در مورد اجزای ژنتیکی POP در حال انجام است، اما این احتمال وجود دارد که به طور کلی کف لگن ضعیف‌تری را به ارث برده باشید.
گاهی بی‌نظمی‌های کلاژن بافت‌های همبند کف لگن را ضعیف می‌کند و احتمال ابتلا به POP را افزایش می‌دهد. بنابرین افراد مبتلا به اختلالات بافت همبند، مانند سندرم اهلرز-دانلوس، و افرادی که حرکت بیشتری در مفاصل خود دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به POP هستند.
برای اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله آیا درد لگن در بارداری خطرناک است؟ در مجله سلامت دکتردکتر به شما توصیه می‌شود.
پس به طور کلی می‌توان عوامل ایجاد افتادگی لگن را این طور عنوان کرد:
- بارداری
- زایمان طبیعی
- زایمان در سنین پایین
- سرطان‌های مربوط به لگن مانند سرطان مثانه، سرطان بیضه و سرطان روده
- برداشتن رحم با جراحی (هیسترکتومی)
- انجام عمل جراحی یا پرتودرمانی در ناحیه لگن
- شکستن کمر یا استخوان‌های لگن
- یبوست
- زور زدن در هنگام دفع
- سرفه مزمن
- چاقی
- بلند کردن اجسام سنگین در طولانی مدت
- پیری
- وراثت و ژنتیک
- سیگار
علائم افتادگی لگن
افتادگی لگن به تنهایی خطر جدی برای افراد به دنبال ندارد و نمی‌توان از آن به عنوان یک عامل تهدیدکننده زندگی برای افراد یاد کرد، اما این عارضه می‌تواند مشکلاتی را برای بیماران به وجود آورد که گاهی کنار آمدن با آنها به شدت سخت می‌شود. علائم تا حدودی به افتادگی هر یک از اندام‌های لگنی مرتبط هستند؛ به این معنا که بسته به اینکه مثانه یا راست روده یا رحم دچار افتادگی شده باشند علائم متفاوت است اما به صورت کلی شایع‌ترین علامت این است که احساس برآمدگی در واژن خود کنید، گویی چیزی در حال افتادن از آن است. علائم دیگر عبارتند از:
- برآمدگی، پری یا فشار در واژن
- پری، فشار یا درد در لگن
- درد در ناحیه کمر
- فشار، احساس ضربه یا درد در حین مقاربت (دیسپارونی)
- برآمدگی یا فشاری که در طول روز بدتر می‌شود.
- برآمدگی یا فشاری که در صورت سرفه کردن یا اگر طولانی مدت روی پاهای خود باشید بدتر می‌شود.
- اگر برای دفع ادرار یا مدفوع باید اندام‌های بیرون زده را با انگشت خود جابه جا کنید.
- لکه بینی واژن
پیشگیری از افتادگی لگن
چگونه می‌توان از افتادگی لگن جلوگیری کرد؟ باید بدانید که بسیاری از علل POP خارج از کنترل شما هستند، اما شما می‌توانید عادات سالمی را برای کاهش خطر ایجاد کنید:
1. روزانه ورزش‌های کف لگن را انجام دهید؛ داشتن کنترل ماهیچه‌ای در کف لگن، پشتیبانی قوی تری برای اندام‌های شما فراهم می‌کند.
2. وزن سالم را حفظ کنید؛ بهتر است با پزشک خود در مورد وزن سالم برای شما صحبت کنید.
3. از یبوست جلوگیری کنید؛ یبوست مزمن عضلات کف لگن را تحت فشار قرار می‌دهد. انتخاب یک رژیم غذایی با فیبر بالا و نوشیدن مایعات فراوان به پیشگیری از یبوست کمک می‌کند.
4. سیگار را ترک کنید؛ سیگار کشیدن می‌تواند منجر به سرفه‌های مزمن شود که در نتیجه به حفره شکم فشار می‌آورد و عضلات کف لگن را تحت فشار قرار می‌دهد.
5. هنگامی که چیزی بلند می‌کنید از کف لگن خود محافظت کنید؛ برای بلند کردن اجسام سنگین کمک بگیرید. هنگامی که به تنهایی بلند می شوید، باسن و زانوهای خود را خم کنید تا به حالت اسکوات بنشینید و در عین حال کمر خود را تا حد ممکن صاف نگه دارید. هنگام بلند کردن بالا تنه خود را نپیچانید. قرار دادن صحیح بدن از آسیب به کمر جلوگیری و از کف لگن نیز محافظت می‌کند.
پیشگیری از افتادگی لگن با حرکات ورزشی
اگر هنوز به افتادگی لگن مبتلا نشده‌اید اما نگران سلامتی خود و اندام‌های لگنی هستید تمرینات ورزشی لگنی را در برنامه روزانه خود بگنجانید تا به واسطه انجام آنها هم از تناسب اندام برخوردار شوید و هم از سلامت اندام‌های لگنی خود محافظت کنید.
در ادامه پنج حرکت موثر برای پیشگیری از افتادگی لگن با حرکات ورزشی را به همراه عکس به شما معرفی خواهیم کرد:
حرکت شماره 1:
حرکت شماره 2:
حرکت شماره 4:
حرکت شماره 5:
درمان افتادگی لگن چگونه انجام می‌شود؟
از آنجایی که هر روش جراحی ممکن است خطراتی داشته باشد یا عوارضی ایجاد کند، روش‌های غیرجراحی معمولاً اولین خط درمان POP هستند. اگر درمان‌های محافظه‌کارانه‌تر جواب نداد، ممکن است پزشک شما جراحی را توصیه کند.
درمان‌های غیرتهاجمی افتادگی لگن
- پساری واژن: یک دستگاه سیلیکونی قابل جابجایی که پزشک آن را در واژن قرار می‌دهد تا یک عضو افتاده را در جای خود نگه دارد.
- تمرینات کف لگن (تمرینات کگل): تمرینات تقویتی برای کف لگن هستند. پزشک شما را به فیزیوتراپیست ارجاع می‌دهد تا قدرت تک تک عضلات را بررسی و تمرینات هدفمندی را برای تمرین این عضلات به شما آموزش دهد.
جراحی افتادگی لگن
اگر علائم با درمان‌های محافظه کارانه بهبود نیابد و دیگر تمایلی به بچه دار شدن نداشته باشید، جراحی یک گزینه درمان است. توجه کنید که زایمان پس از جراحی خطر بازگشت پرولاپس را افزایش می‌دهد.
دو نوع جراحی وجود دارد: جراحی انسدادی و جراحی ترمیمی. جراحی انسدادی دیواره‌های واژن را می‌دوزد و از لیز خوردن اندام‌ها به بیرون جلوگیری می‌کند. جراحی ترمیمی قسمت‌های ضعیف شده کف لگن را ترمیم می‌کند.
تمرین‌های ورزشی کگل برای درمان افتادگی لگن
تمرینات کگل Kegel exercises (که به آن تمرینات کف لگن نیز گفته می‌شود) برای تقویت عضلات کف لگن شما انجام می‌شود. تمرینات کگل نه تنها به جلوگیری از نشت ادرار کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به جلوگیری از دفع تصادفی مدفوع یا گاز نیز کمک کند و حتی ممکن است به ارگاسم را بهبود دهد. تقویت این عضلات به جلوگیری از افتادگی رحم، مثانه و روده به داخل واژن که همان افتادگی لگن است کمک می‌کند.
تمرینات کگل از آنجایی که در هر شرایط زمانی و مکانی و موقعیتی قابل انجام هستند، تمرینات بسیار کاربردی و موثر برای درمان افتادگی لگن محسوب می‌شوند. برای انجام دادن تمرینات کگل ابتدا نیاز دارید تا عضلات کف لگن خود را به خوبی شناسایی کنید. در مراحل اولیه شروع تمرینات کگل می‌توانید به این روش عضلات مناسب کگل را پیدا کنید:
اگر خانم هستید، انگشت خود را به داخل واژن فروبرده و سعی کنید عضلات دور انگشت را منقبض نمایید و یا در هنگام تلاش برای جلوگیری از جریان ادرار، به ماهیچه‌هایی که به کمک آنها این کار را انجام می‌دهید به خوبی دقت کنید تا آنها را به درستی شناسایی نمایید.
اگر آقا هستید، انگشت خود را وارد مقعد و راست روده کرده و سعی کنید بدون اینکه عضلات شکم، باسن یا ران‌ها را سفت کنید، آن را فشار دهید.
روند تمرینات کلگل عبارتند از:
- در هنگام جاری شدن ادرار، عضلات خود را منقبض کنید تا ادرار را متوقف نمایید. نکته قابل توجه این است که هنگام ادرار کردن، عادت به انجام کگل نداشته باشید. این مساله می تواند باعث بروز مشکلات دیگری مانند عفونت ادراری شود.
- با کمک عضلات مقعد سعی کنید جلوی خروج گاز معده را بگیرید.
- سعی کنید عضلات کف لگن خود را به مدت 3 ثانیه منقبض کنید، سپس به مدت 3 ثانیه رها کنید. این کار را 10 بار پشت سر هم انجام دهید.
همچنین می‌توانید تمرینات کگل را با بلند کردن و نگه داشتن و سپس شل کردن عضلات کف لگن انجام دهید. با انجام تعداد کمی تمرین (یعنی بلند کردن/فشردن، نگه داشتن و ریلکس کردن) در مدت زمان کوتاه شروع کنید، سپس به تدریج مدت زمان و تعداد تمریناتی را که در هر جلسه انجام می‌دهید افزایش دهید. اما توجه داشته باشید که شما باید حداقل دو ست از تمرینات را در روز انجام دهید.
با بلند کردن و نگه داشتن سه ثانیه شروع کنید و سپس سه ثانیه استراحت کنید. این کار را 10 بار پشت سر هم تکرار کنید. اگر 10 بار متوالی برای شروع خیلی زیاد است، این تعداد را کاهش دهید. این مجموعه تمرینی را حداقل دو بار در روز انجام داده و با پیشرفت، تعداد تمرین‌هایی که یک ست را تشکیل می‌دهد و تعداد دفعاتی که در روز این تمرین‌ها را انجام می دهید را افزایش دهید. به عبارت دیگر، مدت زمانی را که در حال بلند کردن، نگه داشتن و استراحت هستید طولانی‌تر کنید؛ به عنوان مثال، به جای نگه داشتن سه ثانیه و استراحت برای سه ثانیه، هر کدام را چهار ثانیه نگه دارید و استراحت کنید، سپس هر کدام تا پنج ثانیه. تعداد تمرینات در یک مجموعه را به 10 تمرین پشت سر هم افزایش دهید (اگر قبلاً وجود نداشته است). در نهایت تعداد دفعات انجام این تمرینات را از دو بار در روز به سه بار در روز افزایش دهید.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌‌های عفونت لگن در زنان و سندرم احتقان لگن را برای آشنایی بیشتر با دیگر مشکلات لگن مطالعه کنید.
بهبود افتادگی لگن با ترمینات کگل چقدر طول می‌کشد؟
اکثر زنان می‌گویند که در عرض 12 هفته پس از شروع و ادامه دادن به تمرین کگل متوجه نشت ادرار کمتری می‌شوند.
نکات مهم درباره ورزش کگل
می‌توانید تمرینات کگل را در حالت درازکش یا در حالت نشسته یا ایستاده انجام دهید. اگر عضلات لگن شما ضعیف است، بهتر است ابتدا تمرینات را دراز کشیده انجام دهید. چند دقیقه در صبح و دوباره قبل از خواب زمان خوبی برای شروع برنامه ورزشی است.
هنگام شروع، فقط تعدادی از تمرینات کگل را انجام دهید که انجام آنها نسبتاً آسان است (مثلاً پنج کگل به مدت سه ثانیه هر بار دو بار در روز). با افزایش قدرت و استقامت به آرامی این اعداد را افزایش دهید.
هنگام انجام تمرینات نفس خود را حبس نکنید. همچنین مراقب باشید که عضلات داخلی ران، پشت، باسن یا شکم خود را پایین نیاورید یا فشار ندهید. فشردن این عضلات به این معنی است که تمرین را به درستی انجام نمی‌دهید.
نیازی به خرید تجهیزات «تقویت عضلات کگل» نیست. اگرچه ممکن است کمک کند، اما برخی از تجهیزات ممکن است آنطور که تبلیغ می‌شود سودمند نباشند.
بیوفیدبک و سایر تکنیک‌ها
اگر در انجام تمرینات کگل مشکل دارید، دو تکنیک می‌تواند به شما کمک کند: تمرین بیوفیدبک و تحریک الکتریکی عضلات کف لگن؛ بیوفیدبک برای کمک به تعیین اینکه آیا عضلات درست فشرده می‌شوند یا خیر انجام می‌شود. تحریک الکتریکی، حسی را که یک تمرین کگل وقتی به درستی انجام می‌شود می‌دهد، دوباره ایجاد می‌کند.
آموزش بیوفیدبک شامل قرار دادن یک پروب در واژن است. هنگامی که دستور انجام تمرین کگل داده می‌شود، یک مانیتور نشان می‌دهد که آیا عضلات صحیح فشرده شده‌اند یا خیر.
با تحریک الکتریکی، عضلات کف لگن با مقدار کمی جریان الکتریکی بدون درد لمس می‌شوند؛ این باعث می‌شود ماهیچه‌ها منقبض شوند و این احساس را تقلید می‌کند که اگر یک تمرین عضله کگل به درستی انجام شود چه حسی باید داشته باشد.
درمان گیاهی افتادگی لگن با طب سنتی
داروهای گیاهی را می‌توان برای پیشگیری یا درمان عفونت، افزایش گردش خون در ناحیه و کمک به تقویت و شادابی اندام‌های تناسلی تناسلی استفاده کرد. همچنین از گیاهان برای حمایت از سلامت هورمونی به ویژه برای زنان یائسه و آنهایی که در سال باروری هستند استفاده می‌شود.
برای پرولاپس اندام لگن مناسب‌تر است که داروهای گیاهی بیشتر به صورت حمام سیتز، دمنوش‌های گیاهی و تنتور. شیاف و مرهم یا پماد استفاده شود. از جمله گیاهان موثر در درمان افتادگی لگن عبارتند از:
گیاه پای شیر
یکی از گیاهان موثر برای زنان. مانتو لیدی یا گیاه پای شیر است که یک گیاه دارویی قابض و ضد التهاب با میل ترکیبی به دستگاه تناسلی است. استفاده از آن برای تقویت و جوانسازی اندام های توخالی بدن از جمله مثانه، روده بزرگ و رحم شناخته شده است و به ویژه در مواقعی که آسیب به اندام های لگنی وارد شده باشد مفید به نظر می‌رسد.
کوهوش آبی
کوهوش آبی که برای پرولاپس اندام شکمی تجویز می‌شود، توانایی افزایش شل شدن اندام‌های شکمی و رحم را دارد. به خصوص زمانی مفید است که احساس درد عمیق شدید در پاها و لگن وجود دارد. کوهوش آبی همچنین ممکن است برای التهاب خفیف لگن و احساس کشش در لگن مفید باشد. دوزهای کوچک با تکرارهای زیاد بهترین نحوه مصرف هستند.
ریشه کاذب تکشاخ
این یک گیاه جوان کننده قوی برای دستگاه تناسلی و یک گیاه قدرتمند زنانه است. مدت‌هاست که برای متعادل کردن و هماهنگ کردن سطوح هورمونی، تقویت بافت‌ها، اندام‌های شکمی و موارد دیگر استفاده می‌شود. مراقب باشید، این گیاه در لیست ذخایر گیاهی به‌عنوان گونه‌های در معرض خطر قرار دارد، بنابراین باید فقط در مقادیر کم به عنوان هم‌افزاینده به فرمول استفاده شود. استفاده از آن مخصوصاً زمانی مفید است که احساس کشش سنگین در کمربند لگنی همراه با تحریک پذیری و ضربه خوردن وجود دارد.
دم اسب
گیاه دم اسب از بازسازی و رشد استخوان و بافت همبند پشتیبانی می‌کند؛ بنابراین این گیاه در هر زمان که استخوان و بافت همبند درگیر باشد مفید است. از جمله ترمیم ناخن، مو، پوست و دندان.
دم اسبی به مثانه میل دارد و در عفونت‌های UTI مفید است. برای به دست آوردن فواید کامل برای بازسازی بافت همبند، گیاه را حداقل به مدت 20 دقیقه در آب داغ قرار دهید.
مهر سلیمان واقعی
Solomon’s Seal توانایی قابل توجهی در بازگرداندن کشش مناسب به رباط ها دارد، صرف نظر از اینکه آنها باید سفت یا شل شوند. این امر، همراه با اثر تقویت کنندگی آن بر سیستم تولید مثل، Solomon’s Seal را به انتخابی قابل تامل برای فرمول پرولاپس ما تبدیل می‌کند.
ریشه مولین
ریشه گیاه Mullein باعث تقویت و حمایت از ماهیچه‌های سیستم ادراری و کف لگن می‌شود. اغلب برای التهاب پروستات و برای بی اختیاری ادرار ناشی از شل شدن بیش از حد اسفنکتر ادرار استفاده می‌شود.
اگر افتادگی لگن درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
در صورت عدم درمان، افتادگی لگن و علائم می‌تواند بدتر شود. پزشک پرولاپس را تحت نظر می‌گیرد و اگر به حدی برسد که بر کیفیت زندگی شما تأثیر منفی بگذارد، درمان را شروع می‌کند. معمولا بر اثر افتادگی اندام لگنی، بی‌اختیاری ادرار و بی‌اختیاری مدفوع رخ می‌دهد و همچنین حساسیت جنسی در واژن خود از بین می‌رود.
پیشگیری و درمان افتادگی لگن با تمرین‌های کگل را جدی بگیرید!
افتادگی لگن یکی از عارضه‌های بسیار شایع در زنان است که مقابله با آن اهمیت بسیار زیادی دارد. یک زن نمی‌تواند عوامل خطری مثل ژنتیک که بر قدرت بافت همبند او تأثیر می‌گذارد را تغییر دهد، با این حال، زنان می‌توانند سبک زندگی خود را برای کمک به کاهش خطر ابتلا به POP انتخاب کنند.
افتادگی لگن گاهی به تمایلات جنسی شما آسیب می‌رساند و ممکن است علائمی ایجاد کند که شما را از زندگی عادب خود باز دارد. اما POP چیزی نیست که شما مجبور به پذیرش آن باشید؛ اگر علائم POP دارید یا اگر شک دارید که عضلات کف لگن شما ضعیف شده است از صحبت با پزشک خود خجالت نکشید. او می‌تواند روش‌ها، دستگاه‌های پزشکی و حتی اصلاحات سبک زندگی را پیشنهاد کند که پرولاپس را ترمیم کرده و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد. بهتر است در صورت بروز کوچکترین علائم از جمله نشتی ادرار به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید. برای مشاوره و درمان تحت نظر بهترین دکترهای متخصص زنان می‌توانید از سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر کمک بگیرید.
منابع:
با سلام من دختر هستم و چند ماهی میشه که موقع دفع مدفوع مشکل دارم و فشار زیادی به واژنم میاد و بعد از دستشویی لکه بینی دارم. چه آزمایش هایی برای تشخیص افتادگی لگن برای من وجود داره چون دختر هستم میترسم برم دکتر معاینه کند.
سلام توضیح ندادید گه گیاهان دارویی رو با چه دوزی و چه جوری مصرف کنیم