در دوران بارداری، دهانه رحم در انتهای پایینی بسته شده اما قبل از زایمان نازک و باز می شود. هنگامی که دردوران بارداری دهانه رحم خیلی زود باز می شود، به آن دهانه رحم ناکارآمد می گویند (همچنین به عنوان نارسایی دهانه رحم نیز شناخته می شود). عوارض مرتبط با نارسایی دهانه رحم می تواند شامل زایمان زودرس و سقط جنین باشد.
دهانه رحم ناتوان چیست؟
در دستگاه تناسلی زنان، دهانه رحم انتهای پایینی رحم است. دهانه رحم بخشی از رحم است که به داخل واژن باز می شود. قبل از بارداری، دهانه رحم به طور معمول سفت و بسته است. در دوران بارداری، دهانه رحم نرم، کوتاه و گشاد می شود (باز می شود) تا بتوانید زایمان کنید.دهانه رحم ناتوان زمانی رخ می دهد که دهانه رحم در دوران بارداری خیلی زود باز شود. دهانه رحم ناتوان به نام نارسایی دهانه رحم نیز شناخته می شود. این امر می تواند مشکلاتی از جمله سقط جنین (جنینی که قبل از تولد می میرد) و زایمان زودرس (کودکی که قبل از رشد کامل اندام ها به دنیا می آید) ایجاد کند.
نارسایی دهانه رحم چقدر شایع است؟
دهانه رحم ناتوان در حدود 1 از 100 بارداری رخ می دهد.
علائم و علل نارسایی دهانه رحم
علت نارسایی دهانه رحم چیست؟
شرایط متعددی می تواند باعث نارسایی دهانه رحم شود. آن ها عبارتند از:
- تشکیل غیر طبیعی رحم یا دهانه رحم.
- جراحی قبلی دهانه رحم
- دهانه رحم کوتاه
- رحم آسیب دیده ناشی از سقط جنین یا زایمان قبلی.
- قرار گرفتن در معرض دی اتیل استیل‌بسترول (DES)، یک هورمون مصنوعی (ساخت بشر) که در گذشته به برخی از زنان داده شده است تا به آنها در داشتن بارداری موفق کمک کند.
علائم نارسایی دهانه رحم چیست؟
دهانه رحم ناتوان علائم و نشانه ای ندارد. پزشکان اکثر موارد را بعد از سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری تشخیص می دهند. اگر قبلاً سقط جنین یا عوامل خطرزا برای این بیماری داشته اید، پزشک دهانه رحم را در طول بارداری به دقت بررسی می کند. این مانیتورینگ شامل آزمایشی به نام سونوگرافی ترانس واژینال (سونوگرافی با استفاده از یک میله قرار داده شده در واژن) است که به پزشک اجازه می دهد تا دهانه رحم را ببیند.
تشخیص و آزمایشات برای نارسایی دهانه رحم
پزشک با معاینه لگن و آزمایش تصویربرداری به نام اولتراسوند، نارسایی دهانه رحم را تشخیص می‌دهد. این آزمایش به پزشک امکان می دهد طول و باز شدن دهانه رحم را اندازه گیری کند.
درمان و مدیریت نارسایی دهانه رحم
رایج ترین درمان برای نارسایی دهانه رحم، روشی به نام سرکلاژ است. پزشک یک بخیه در اطراف دهانه رحم ضعیف شده می دوزد تا محکم تر شود. این تقویت ممکن است به طول مدت بارداری کمک کند. پزشکان معمولاً در هفته ۱۲ تا ۱۴ بارداری سرکلاژ انجام می دهند. بخیه ها معمولاً در حدود هفته 37 برداشته می شوند. اگر دوقلو یا چند قلو باردار هستید، پزشکان از سرکلاژ استفاده نمی کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی پزشکان از این روش درمانی برای مادرانی که بیش از یک نوزاد دارند استفاده می‌کنند، هیچ بهبودی در خطر زایمان زودرس وجود ندارد.
گاهی اوقات پزشکان دهانه رحم ناتوانی را مشاهده می کنند که در اواخر بارداری به میزان قابل توجهی گشاد شده است. در این موارد، پزشک ممکن است استراحت در بستر را برای باقیمانده بارداری توصیه کند.
چه عوارضی با ناتوانی دهانه رحم همراه است؟
ناتوانی دهانه رحم می تواند عوارضی از جمله سقط جنین و زایمان زودرس ایجاد کند. در موارد نادر، سرکلاژ ممکن است با عوارضی از جمله موارد زیر همراه باشد:
- پارگی (ترکیدن ناگهانی) رحم
- خونریزی داخلی
- پارگی (بریدگی یا پارگی) در دهانه رحم
- عفونت
- پیشگیری
آیا می توان از نارسایی دهانه رحم جلوگیری کرد؟
هیچ کس نمی تواند از نارسایی دهانه رحم جلوگیری کند، اگرچه درمان معمولاً به خوبی جواب می دهد.
خطرات نارسایی دهانه رحم چیست؟
زنانی که در معرض خطر بیشتری برای نارسایی دهانه رحم قرار دارند عبارتند از:
- دهانه رحم یا رحمی که به طور غیر طبیعی تشکیل شده است.
- تجربه زایمان زودرس یا سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری.
- صدمه به دهانه رحم یا رحم در بارداری قبلی یا زایمان.
- در گذشته جراحی دهانه رحم انجام شده است.
- فرد در معرض DES قرار گرفته است.
در برخی موارد، یک بیماری یا اختلال ژنتیکی می تواند خطر نارسایی دهانه رحم را افزایش دهد. اختلال ژنتیکی سندرم اهلرز دانلوس می تواند باعث ضعف ساختاری دهانه رحم شود که می تواند منجر به نارسایی دهانه رحم شود.
چشم انداز بیماری
درمان سرکلاژ برای دهانه رحم ناکارآمد در نزدیک به 90 درصد موارد موفقیت آمیز است. زنانی که در یک بارداری تشخیص نارسایی دهانه رحم دارند، احتمالاً در حاملگی های بعدی دچار این عارضه خواهند شد. در مورد چگونگی برنامه ریزی برای بارداری ایمن و سالم با پزشک خود صحبت کنید.
چه هنگامی باید با پزشک تماس بگیرم؟
پزشکان اکثر موارد نارسایی دهانه رحم را پس از سقط جنین یا زایمان زودرس تشخیص می دهند. در صورت مشاهده علائم سقط جنین از جمله خونریزی و انقباضات با پزشک خود تماس بگیرید.
چه سوالاتی باید از پزشکم بپرسم؟
اگر دهانه رحم ناتوان دارید، ممکن است بخواهید از پزشک خود سوالات زیر را بپرسید:
- ناتوانی دهانه رحم چقدر خطرناک است؟
- به دنبال چه علائمی از عوارض باشم؟
- چگونه می توانم بفهمم که آیا درمان موثر است؟
- چه زمانی می توانم به فعالیت های عادی خود برگردم؟
در پایان نیز باید گفت که اکثر زنان مبتلا به دهانه رحم ناتوان نیازی به محدود کردن فعالیت های خود در دوران بارداری ندارند.
منبع : my.clevelandclinic
