سن درست پریودشدن چه سنی است؟ معمولا قاعدگی دختران بین ۱۰ تا ۱۶ سالگی شروع می‌شود. بیشتر آنها اولین قاعدگی خود را در حدود ۱۲سالگی تجربه می‌کنند اما سرعت بلوغ و رشد در هرکس با دیگری متفاوت است و برخی دچار پریود دیررس می‌شوند. سن درست یا غلطی برای شروع پریودشدن وجود ندارد. قاعدگی زمانی شروع می‌شود که بدن آماده این تغییر باشد. در بیشتر افراد، حدود ۲ سال پس از ظاهرشدن اولین علائم بلوغ، پریود رخ می‌دهد. در دختران، اولین نشانه‌های بلوغ معمولا شروع رشد سینه‌ها و موهای ناحیه تناسلی است. برخی از دختران با گذر از ۱۶سالگی و حوالی آن هم پریود نمی‌شوند و نخستین قاعدگی در آنها دیرتر از حالت معمول رخ می‌دهد. به این وضعیت پریود دیررس گفته می‌شود. دلایلی در این میان وجود دارد که نیاز به مراجعه به پزشک زنان و بررسی دارند و در ادامه درباره‌شان برایتان می‌گوییم.
پریود دیررس چیست؟
زمان که علائم بلوغ تا سن ۱۴سالگی در فرد ظاهر نمی‌شوند و تا سن ۱۶سالگی خبری از پریود نیست، نیاز به پیگیری موضوع وجود دارد. در این حالت‌ها، پریود دیررس رخ داده و باید علت آن کشف و بررسی شود. پزشکان برای بررسی وضعیت اولین پریود دیرتر از موعد از آزمایش‌هایی استفاده می‌کنند. انجام آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون توصیه می‌شود.
علائم پریود دیررس
زمانی که سینه‌ها رشد نکرده‌اند و موهای زائد ناحیه تناسلی دیده نمی‌شوند، یعنی نشانه‌های بلوغ ظاهر نشده‌اند. با نبود این علامت‌ها، بدن در مسیر پریودشدن هم قرار نمی‌گیرد. اگر بلوغ رخ داده و با گذر چند سال از آن (۵سال) همچنان خبری از پریود نیست هم یعنی پریود دیررس در حال وقوع است.
عوارض پریود دیررس
بنا به اینکه دلیل پریود دیررس چیست، عوارض آن هم متفاوت خواهد بود. چنانچه این تأخیر در نتیجه اختلالی جسمانی باشد، احتمال دارد که بدن در معرض عوارض ناشی از آن وضعیت قرار بگیرد. یعنی گاهی وجود بیماری‌هایی در بدن یا دچارشدن به برخی از وضعیت‌ها است که باعث دیرشدن پریود می‌شود. این را هم بدانید که بررسی دلایل نامنظم‌بودن پریود همیشه در هر سنی واجب است.
به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
اگر پریود در سن معمول و رایج رخ نداده و خبری از علائم آن نیست، باید به پزشک زنان مراجعه کنید. این پزشکان با بررسی وضعیت سلامت و تجویز آزمایش‌های لازم به تشخیص درباره بیمار می‌رسند. اگر نیازی به پیگیری سایر مسائل سلامت باشد هم فرد را به متخصص مربوطه ارجاع می‌دهند.
تشخیص قاعدگی دیررس چگونه است؟
تشخیص وضعیت پریود نشدن دختران چطور انجام می‌شود؟ از آنجا که این اختلال معمولا ریشه در نبود تعادل هورمونی دارد، لازم است که آزمایش‌های خون برای بررسی وضعیت هورمون‌ها انجام شوند. به‌طور کلی از آزمایش‌های زیر برای تشخیص پریود دیررس استفاده می‌شود:
- آزمایش خون برای بررسی سطوح برخی از هورمون‌های رشد، جنسی و تیروئید
- پاسخ LH به آزمایش خون GnRH (آزمایشی برای ارزیابی توانایی غذه هیپوفیز در مغز در تولید هورمون LH یا لوتئینزه‌کننده که بر اندام جنسی اثر می‌گذارد.)
- تجزیه و تحلیل کروموزومی یا سایر آزمایش‌های ژنتیکی
- ام آر آی سر برای بررسی و تصویربرداری از مغز جهت بررسی وجود تومورها
- سونوگرافی تخمدان و رحم
دلایل قاعدگی دیررس چیست؟
پای دلایل متنوعی در پریود دیررس به میان است. از جمله این دلایل باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- سابقه خانوادگی
- وزن کم
- وزن زیاد
- ورزش زیاد
- استرس فراوان
- داروها
- مشکلات جسمانی
- موارد دیگر
۱. سابقه خانوادگی
اگر مادر شما تا سن ۱۵ سالگی یا بیشتر پریود نشده بوده، احتمال دارد که چنین چیزی برای شما هم رخ بدهد. پریودشدن سایر زنان خانواده پس از ورود به دبیرستان هم نشان از ارثی‌بودن این وضعیت دارد.
دختران معمولا ۲ تا ۳ سال پس از شروع رشد سینه‌ها و ۶ تا ۱۲ ماه پس از مشاهده ترشحات مخاط‌مانند واژن پریود می‌شوند. همه این نقاط عطف یعنی تغییرات قابل‌توجه در بدن، ممکن است در اعضای برخی از خانواده‌ها دیرتر از معمول رخ بدهند.
۲. وزن کم
اگر وزن دختران بسیار کمتر از حد طبیعی باشد، این موضوع روی سطح هورمون‌ها و پریودشدنشان اثر منفی می‌گذارد. چنانچه وزن شما ۱۰درصد کمتر از وزنی است که برای قدتان مناسب است، عملکرد هورمون‌هایتان با موفقیت همراه نمی‌شود. دخترانی که اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی دارند، احتمالا دیرتر شروع به قاعدگی می‌کنند.
۳. وزن زیاد
اگر اضافه وزن دارید، احتمالا اولین قاعدگی خود را در زمان معمول تجربه نمی‌کنید. برای تنظیم چرخه ماهانه قاعدگی، بدن به محدوده طبیعی از سطوح چربی نیاز دارد. چربی بیش از حد یا خیلی کم بدن می‌تواند منجر به تاخیر در پریود شود.
۴. ورزش زیاد
ورزش بیش از حد می‌تواند باعث تأخیر در اولین قاعدگی شود. این موضوع بیشتر در رقصندگان باله، دوندگان یا سایر ورزشکاران اتفاق می‌افتد. در تمرینات شدید ورزشی کالری زیادی سوزانده می‌شود و چربی بدن به شدت کاهش پیدا می‌کند. نتیجه این وضعیت در برخی از افراد، پریود دیررس است.
۵. استرس فراوان
استرس از بسیاری جهات برای بدن ضرر دارد و یکی از تاثیرات احتمالی‌اش این است که اولین قاعدگی را به تاخیر می‌اندازد. فشارهای روانی از سوی خانواده، مدرسه، شرایط زندگی و هرگونه دیگر از استرس شدید باعث وقوع پریود دیررس می‌شود.
۶. داروها
انواع خاصی از داروها، از جمله داروهایی که برای درمان سرطان، فشار خون بالا، آلرژی و افسردگی استفاده می‌شوند، بدن را از پریودشدن بازمی‌دارند. اگر هر یک از آنها را مصرف می‌کنید، ممکن است که دچار پریود دیررس شوید.
۷. مشکلات جسمانی
به ندرت، ممکن است به دلیل شکل یا سایر مسائل مربوط به واژن، تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ یا رحم، نتوانید پریود شوید. بااین‌حال، شاید در این بخش‌ها بافت اضافی یا توده داشته باشید و در نتیجه برای پریودشدن دچار مشکل شوید.
موارد دیگر
از دلایل دیگر پریود دیررس می‌توانیم به موارد زیر هم اشاره کنیم:
- مشکلات مربوط به بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس یا عضوی از مغز به نام غده هیپوفیز. این دو با هم کار می‌کنند تا هورمون‌ها را کنترل کنند، وجود اختلال در هریک باعث نبود تعادل هورمونی و پریود دیررس می‌شود.
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، که باعث می شود هورمون‌های شما از تعادل خارج شوند.
درمان قاعدگی دیررس چیست؟
درمان پریودهای دیررس بستگی به عامل ایجاد مشکل دارد. اگر علت آن نبود تعادل هورمونی باشد، پزشک عمومی یا متخصص زنان هورمون درمانی را برای برخی از افراد توصیه می‌کنند. اگر علت اختلالات خوردن باشد، برای درمان از مشاوره‌های لازم برای تصحیح اختلالات مذکور استفاده می‌شود.
چنانچه پزشک به این نتیجه برسد که علت پریود دیررس ورزش زیاد است، احتمالا کم‌کردن حجم و دفعات ورزش را توصیه می‌کند. اگر کمبود وزن دارید هم ممکن است که به بیشترکردن کالری دریافتی نیاز داشته باشید.
البته می‌توان با رساندن ویتامین‌ها و املاح معدنی مختلف به بدن، تاثیر بهتری روی بدن و قاعدگی دیرس گذاشت. برای خرید انواع ویتامین و مکمل‌های معدنی روی عکس زیر بزنید:
آیا دیر پریود شدن خطرناک است؟
پریود دیررس یعنی رخ‌دادن این موضوع بعد از حوالی ۱۶سالگی یا دیرتر لزوما خطرناک و نامطلوب نیست. باید ببینید که علت این موضوع ریشه در چه دارد. گاهی با به ثبات‌رسیدن شرایط روحی و جسمی، پریود از راه می‌رسد و عوارضی هم ندارد. در برخی موارد هم پای مشکلاتی به میان است که حتما باید پیگیری و درمان شوند.
برای مراجعه به متخصص زنان می‌توانید از سامانه دکتردکتر برای نوبت دهی آنلاین استفاده کنید. چنین روشی به شما کمک می‌کند که به سادگی بهترین پزشکان را شناسایی کنید و وقت ملاقات با آنها را دریافت کنید.
درباره پریود دیررس پرسش و نکته‌ای در ذهنتان باقی مانده است؟ از ما سوال کنید تا در رسیدن به پاسخ به شما کمک کنیم.
منابع:
