مغز مرکز کنترل بدن است. در واقع مغز بخشی از سیستم عصبی است، سیستم عصبی شامل نخاع و شبکه بزرگی از اعصاب و نورون ها نیز می شود. این سیستم همه چیز را از حواس گرفته تا ماهیچه های سراسر بدن کنترل می کند. هنگامی که مغ آسیب می بیند، می تواند بر بسیاری از چیزهای مختلف از جمله حافظه، احساسات و حتی شخصیت انسان تأثیر بگذارد.
اختلالات مغزی شامل هر شرایط یا ناتوانی هایی است که بر مغز تأثیر می گذارد. این وضعیت شامل شرایطی است که ناشی از موارد زیر است:
- بیماری
- ژنتیک
- آسیب تروماتیک
این یک دسته وسیع از اختلالات است که از نظر علائم و شدت بسیار متفاوت است. برای اطلاع در مورد برخی از بزرگترین دسته های اختلالات مغزی، ادامه مطلب را بخوانید.
انواع مختلف اختلالات مغزی چیست؟
صدمات مغزی
صدمات مغزی اغلب در اثر ضربه‌های شدید ایجاد می‌شوند. تروما می تواند به بافت مغز، نورون ها و اعصاب آسیب برساند. این آسیب بر توانایی مغز برای برقراری ارتباط با بقیه بدن تأثیر می گذارد. نمونه هایی از آسیب های مغزی عبارتند از:
- هماتوم
- لخته شدن خون
- کوفتگی یا کبودی بافت مغز
- ادم مغزی یا تورم داخل جمجمه
- ضربه مغزی
- سکته های مغزی
نمونه هایی از علائم آسیب مغزی عبارتند از:
- استفراغ
- حالت تهوع
- مشکل گفتاری
- خونریزی از گوش
- بی حسی
- فلج شدن
- از دست دادن حافظه
- مشکلات تمرکز
علائم بعدی که تجربه می شود:
- فشار خون بالا
- ضربان قلب پایین
- گشاد شدن مردمک چشم
- تنفس نامنظم
بسته به نوع آسیبی که دارید، درمان ممکن است شامل دارو، توانبخشی یا جراحی مغز باشد. تقریباً نصف افرادی که آسیب های مغزی شدید دارند، برای برداشتن یا ترمیم بافت آسیب دیده یا کاهش فشار به جراحی نیاز دارند. افرادی که آسیب های مغزی جزئی دارند ممکن است به هیچ درمانی غیر از داروهای مسکن نیاز نداشته باشند.
بسیاری از افراد مبتلا به آسیب های مغزی نیاز به توانبخشی دارند. توانبخشی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- فیزیوتراپی
- گفتار و زبان درمانی
- روانپزشکی
تومورهای مغزی
گاهی اوقات، تومورها در مغز ایجاد می شوند و می توانند بسیار خطرناک باشند. به این تومورهای مغزی اولیه می گویند. در موارد دیگر، سرطان در جای دیگری از بدن به مغز سرایت می کند. این ها تومورهای مغزی ثانویه یا متاستاتیک نامیده می شوند.
تومورهای مغزی می توانند بدخیم (سرطانی) یا خوش خیم (غیر سرطانی) باشند. پزشکان تومورهای مغزی را به عنوان درجه 1، 2، 3 یا 4 طبقه بندی می کنند. اعداد بالاتر نشان دهنده تومورهای تهاجمی تر است. علت تومورهای مغزی تا حد زیادی ناشناخته است. آنها می توانند در هر سنی رخ دهند. علائم تومورهای مغزی به اندازه و محل تومور بستگی دارد. شایع ترین علائم تومورهای مغزی عبارتند از:
- سردرد
- تشنج
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در بازوها یا پاها
- حالت تهوع
- استفراغ
- تغییرات در شخصیت
- مشکل در حرکت یا تعادل
- تغییرات در شنوایی، گفتار یا بینایی
نوع درمانی که دریافت خواهید کرد به عوامل مختلفی مانند اندازه تومور، سن و سلامت کلی بدن بستگی دارد.
انواع اصلی درمان تومورهای مغزی عبارتند از:
- عمل جراحي
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
بیماری های عصبی
بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی باعث می‌شوند مغز و اعصاب به مرور زمان از بین بروند. آنها می توانند ویژگی های شخصیتی را تغییر دهند و باعث سردرگمی شوند. همچنین می توانند بافت و اعصاب مغز را تخریب کنند.
برخی از بیماری های مغزی، مانند بیماری آلزایمر، ممکن است با افزایش سن ایجاد شوند. این بیماری می تواند به آرامی حافظه و فرآیندهای فکری را مختل کند. سایر بیماری ها مانند بیماری تای ساکس ژنتیکی هستند و از سنین پایین شروع می شوند. سایر بیماری های عصبی رایج عبارتند از:
- بیماری هانتینگتون
- ALS (اسکلروز جانبی آمیوتروفیک)، یا بیماری لوگریگ
- بیماری پارکینسون
- همه اشکال زوال عقل
برخی از علائم شایع بیماری های عصبی عبارتند از:
- از دست دادن حافظه
- فراموشی
- بی تفاوتی
- اضطراب
- تحریک
- از دست دادن خویشتن داری
- تغییرات خلق و خوی
بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی باعث آسیب دائمی می‌شوند، بنابراین علائم با پیشرفت بیماری بدتر می‌شوند. احتمالاً در طول زمان، علائم جدید نیز ایجاد می شود. هیچ درمانی برای بیماری های عصبی وجود ندارد، اما درمان همچنان می تواند کمک کند. درمان این بیماری ها سعی در کاهش علائم و حفظ کیفیت زندگی دارد و اغلب شامل استفاده از داروها برای کنترل علائم است.
اختلالات روانی
اختلالات روانی یا بیماری های روانی، گروه بزرگ و متنوعی از شرایط هستند که بر الگوهای رفتاری تأثیر می گذارند. برخی از شایع ترین اختلالات روانی تشخیص داده شده عبارتند از:
- افسردگی
- اضطراب
- اختلال دو قطبی
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- جنون جوانی
علائم اختلالات روانی بر اساس شرایط متفاوت است. افراد مختلف می توانند اختلالات روانی مشابهی را به طور بسیار متفاوت تجربه کنند. اگر متوجه تغییر در رفتار، الگوهای فکری یا خلق و خوی خود شدید، باید با پزشک صحبت کنید.
دو نوع عمده درمان برای اختلالات روانی، دارو درمانی و روان درمانی است. روش های مختلف برای شرایط مختلف بهتر عمل می کنند. بسیاری از مردم دریافتند که ترکیبی از این دو موثرترین درمان است. اگر فکر می کنید ممکن است یک اختلال روانی داشته باشید، با پزشک خود صحبت کنید تا یک برنامه درمانی مناسب برای شما ارائه دهد. سعی نکنید خود درمانی کنید.
عوامل خطر برای اختلالات مغزی چیست؟
اختلالات مغزی می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. عوامل خطر برای انواع مختلف اختلالات مغزی متفاوت است.
آسیب مغزی تروماتیک بیشتر در کودکان زیر 4 سال، جوانان بین 15 تا 25 سال و بزرگسالان 65 سال به بالا شایع است.
تومورهای مغزی می توانند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهند. خطر شخصی افراد به ژنتیک و قرار گرفتن آن ها در معرض عوامل خطر محیطی مانند تشعشع بستگی دارد.
سن بالاتر و سابقه خانوادگی مهم ترین عوامل خطر برای بیماری های عصبی است.
اختلالات روانی بسیار شایع هستند. از هر 5 بزرگسال ، 1 نفر یک بیماری روانی را تجربه کرده است.
در صورت داشتن شرایط زیر عوامل خطر ممکن است بیشتر باشد:
- داشتن سابقه خانوادگی بیماری روانی
- داشتن تجربه های آسیب زا یا استرس زا در زندگی
- سابقه مصرف نادرست الکل یا مواد مخدر
- آسیب مغزی تروماتیک داشتن
اختلالات مغزی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک مراقبت های اولیه یا متخصص مغز و اعصاب می تواند اختلال مغزی را تشخیص دهد. پزشک احتمالاً برای بررسی بینایی، شنوایی و تعادل یک معاینه عصبی انجام خواهد داد. همچنین ممکن است برای کمک به تشخیص تصاویری از مغز دریافت کند. رایج ترین ابزارهای تصویربرداری تشخیصی سی تی اسکن، ام آر آی و پت اسکن هستند. همچنین ممکن است برای تشخیص نیاز به مطالعه مایع مغز و نخاع باشد. این به پزشکان کمک می کند خونریزی در مغز، عفونت و سایر ناهنجاری ها را پیدا کنند. اختلالات سلامت روان معمولاً بر اساس ارزیابی علائم و سابقه افراد تشخیص داده می شود.
چشم انداز بلندمدت چیست؟
چشم انداز افراد مبتلا به اختلالات مغزی به نوع و شدت اختلال مغزی بستگی دارد. برخی از بیماری ها به راحتی با دارو و سایر درمان ها رفع می شوند. به عنوان مثال، میلیون ها نفر از افراد مبتلا به اختلالات روانی زندگی کاملا طبیعی دارند. سایر اختلالات، مانند بیماری های عصبی و برخی آسیب های مغزی تروماتیک، هیچ درمانی ندارند. افراد مبتلا به این شرایط اغلب با تغییرات دائمی در رفتار، توانایی های ذهنی یا هماهنگی خود مواجه می شوند. در این موارد، درمان به افراد کمک می کند تا بیماری خود را مدیریت کرده و تا حد امکان استقلال خود را حفظ کنند.
منبع : healthline
