پرش پلک؛ ۱۱ علت تیک عصبی چشم + روش درمان
پریدن پلک چشم (eye twitching) که به آن تیک یا پرش پلک چشم هم میگویند، نوعی اسپاسم و گرفتگی غیرقابل کنترل در ماهیچههای پلک چشم است. در پزشکی به مشکل پرش پلک چشم مایوکیمیا (myokymia) هم گفته میشود. علت پریدن پلک بهطور دقیق، مشخص نیست و معمولا جای نگرانی ندارد. بااینحال، این وضعیت ریشه عصبی دارد و در برخی مواقع خطرناک میشود و باید برای درمانش به متخصص چشم مراجعه کنید. استرس، خستگی، مصرف بیش از حد کافئین، خستگی چشم بر اثر کار زیاد، نوشیدن الکل، خشکی سطح چشم، تغذیه ناسالم و حتی بروز برخی از حساسیتها باعث پریدن چشم میشوند. در صورت نیاز به درمان جدی از روشهایی مانند تحریک مغزی، تجویز ویتامینها یا جراحی استفاده میشود.
در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر با ما همراه باشید زیرا قرار است تا درباره دلایل رایج پرش پلک و راههای درمان آنها برایتان بگوییم. مطالعه مقاله به ۵ دقیقه زمان نیاز دارد.
اگر سوالی در رابطه با پریدن پلک دارید، میتوانید در انتهای همین صفحه و در قسمت نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.
۱. بلفارواسپاسم
شایعترین علت پرش پلک مزمن بیماری به نام بلفارو اسپاسم (Blepharospasm) خوشخیم است. این بیماری در ابتدا، مثل پریدن پلک ساده ظاهر میشود اما اگر برای درمان آن اقدامی نکنید، بهتدریج بدتر خواهد شد.
در برخی موارد این اسپاسمها، بهقدری شدید هستند که باعث بستهشدن کامل چشم برای چند ساعت میشوند. علائم این وضعیت بهشرح زیر است:
- اسپاسم تمامی عضلات صورت
- درگیری هر دو چشم
- پلک زدن مداوم
- تحریک چشمها با نور
۲. همی فاسیال
اسپاسم نیمه صورت یا همی فاسیال (Hemi Facial) یکی از دیگر بیماریهای پرش چشم است. این بیماری یک اختلال عصبی نادر است و بر اثر تحریک عصب صورت میگیرد. چنین مشکلی در ابتدا با اسپاسم عضلات صورت شروع میشود و در نهایت در صورت درماننشدن، عضلان دهان، فک، گونه و گردن را هم در برمیگیرد.
۳. استرس
استرس یکی از رایجترین موارد در فهرست علت پرش پلک است. یوگا، تمرینات هوازی، وقتگذرانی با دوستان و خانواده و سبککردن جدول برنامهی روزانه و اختصاص وقت بیشتر برای استراحت، از جمله راهکارهای پیشنهادی برای کاهش استرس است و احتمالا به از بینرفتن پرش پلک چشم کمک خواهند کرد.
۴. خستگی
خستگی هم علت پریدن پلک چشم است. اگر کم بخوابید و زیاد از چشمهایتان کار بکشید، امکان بروز اسپاسم و پرش پلک چشم قوت میگیرد. برای پیشگیری از این وضعیت، باید خواب و استراحت کافی داشته باشید.
۵. خستگی چشم
خستگی چشم ناشی از استفاده زیاد رایانه، تبلت یا گوشیهای تلفن هوشمند یکی از علتهای رایج پرش پلک چشم است. در هنگام کار با ابزار دیجیتال قانون ۲۰– ۲۰– ۲۰ را اجرا کنید.
هر ۲۰دقیقه، یکبار از رایانه خود چشم بردارید و به مدت ۲۰ ثانیه به نقطهای در دور دست (حداقل فاصلهی ۲۰ فوتی یا ۶متری) خیره شوید. این کار خستگی چشم یعنی عامل تحریککنندهی بروز پرش چشم را کاهش خواهد داد.
۶. کافئین
مصرف فراوردههای حاوی کافئین هم عامل تحریک کننده این مشکل چشمی به شمار میرود. به مدت ۱ یا ۲ هفته مصرف چای، قهوه و نوشیدنیهای گاز دار را متوقف یا انواع بدون کافئین آنها را مصرف کنید.
۷. مصرف الکل
اگر بعد از مصرف نوشیدنیهای حاوی الکل دچار پرش چشم شدید، باید مصرف آن را متوقف کنید. چرا که مصرف این ماده باعث بروز آن شده است. نوشیدن الکل علت پرش چشم است و باید با اجتناب از مصرف، اوضاع را تحت کنترل بگیرید.
۸. خشکی چشم
بسیاری از افراد بزرگسال به خصوص بعد از ۵۰ سال دچار خشکی چشم میشوند. این عارضه در میان افراد زیر بیشتر هم هست:
- کسانی که با رایانه کار میکنند.
- داروهای خاصی مثل برخی آنتی هیستامینها و داروهای ضد افسردگی مصرف میکنند.
- از لنزهای تماسی چشمی استفاده میکنند.
- مقدار زیادی الکل و کافئین مصرف میکنند.
۹. مشکلات تغذیهای
برخی گزارشهای علمی حاکی از آن است که کمبود برخی از مواد همچون منیزیم میتواند علت پرش چشم باشد. این گزارشها را نمیتوان با قاطعیت تایید کرد، ولی میتوان از آنها به عنوان یکی از دلایل احتمالی بروز این مشکل یاد کرد.
اگر نگران هستید که رژیم غذاییتان، تمام نیازهای بدن برای داشتن دید سالمتر را پوشش نمیدهد، قبل از خرید مکملهای غذایی و ویتامینها حتما با پزشک خود مشورت کنید.
۱۰. حساسیتها
افراد مبتلا به آلرژیها یا حساسیت چشمی، دچار خارش، تورم و آبریزش چشمی میشوند. فرد به دلیل داشتن حساسیت، چشم خود را زیاد میمالد و همین باعث آزادشدن هیستامین از پلک میشود و در نتیجه به پرش پلک چشم میانجامد.
در برخی از مواقع، قطره و دارو برای پرش پلک چشم به کاهش علایم حساسیت کمک میکنند. اما آنتیهیستامین موجود در این قطرهها منجر به خشکی چشم خواهد شد. پیش از مصرف هرگونه مادهای اگر علائم حساسیت و یا پرش چشم دارید با پزشک خود مشورت کنید.
۱۱. دلایل دیگر پرش چشم
به جز مواردی که تا به اینجا گفته شد، دلایل دیگری هم هستند که باعث پرش چشم میشوند که عبارتاند از:
- فلج بِل، در اثر التهاب و آسیب به عصبهای صورت با عفونت ویروسی، این اختلال باعث فلجشدن موقت پلک و حتی یک طرف صورت میشود.
- سندرم تورت یا اختلال تیک نوعی الگوی مکرر پریدن پلک است، که معمولاً با یک تیک حرکتی دیگر همراه میشود.
- دیسکینزی تاخیری، نوعی اختلال حرکتی است که معمولا با افزایش تعداد پلکزدن مشخص میشود.
- رشد مژهها به سمت داخل چشم
- برگشتن پلک به سمت داخل
- خراشیدگی قرنیه
- التهاب پلک
دلیل پریدن پلک چشم در کودکان
مصرف کافئین یا قند میتواند سیستم عصبی را تحریک کند و باعث انقباض چشم کودک و علت پریدن پلک شود. خشکی چشم هم سوزش و انقباض ایجاد میکند. از دلایل دیگر پریدن پلک بچهها باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- آلرژی میتواند باعث التهاب و انقباض چشم شود.
- نورهای روشن یا صفحه نمایش تلویزیون و رایانه هم میتوانند چشم را تحت فشار قرار دهند و علت پریدن چشم باشند.
علت پریدن پلک چشم در بارداری
علت پرش پلک یا اسپاسم عضلانی چشم در دوران بارداری ریشه در تغییرات هورمونی و عوارض حاملگی دارد و شامل موارد زیر است:
- کمبود ویتامین و مواد معدنی
- خشکی چشم
- خستگی
- کافئین
چگونه میتوان پرش چشم را متوقف کرد؟
متوقفکردن مشکل پرش چشم و درمان پریدن پلک سخت نیست، فقط باید در اولین قدم علت بروز آن را شناسایی کنید. گاهی اوقات، با ایجاد تغییرات اندکی در رژیم غذایی و سبک زندگی تا حد قابل قبول و زیادی خطر ابتلا به این مشکل را کم میکنید.
در بیشتر اوقات میتوانید با رعایت نکات زیر پرش پلک را از بین برد:
- استراحت چشم
- گذاشتن کمپرس آب گرم روی چشم
- کمی خوابیدن و کشیدن یک نفس عمیق
چه زمانی باید برای درمان پرش چشم به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت داشتن مشکلات زیر باید بلافاصله به دکتر چشم پزشک مراجعه کنید. همه این موارد، علائم وجود مشکلاتی جدی هستند که باید به دقت بررسی شوند:
- پرش پلک چشم ماندگار و مزمن
- تغییر ناگهانی در ظاهر و حرکات نیمی از صورت، از جمله پلکها
- چفتشدن پلکها تا حدی که امکان باز کردن چشمها وجود نداشته باشد.
درمان پرش چشم
اگر وضعیت پرش چشمتان طول کشید، نیاز به بررسی علت پریدن پلک، تشخیص و درمان بهوجود میآید. برای درمان پرش چشم، پزشک در ابتدا ارزیابی بالینی انجام میدهد و سابقه پزشکی مخصوصا در ناحیه چشم را مورد بررسی قرار میدهد.
باید علت نبضزدن چشم را (در صورتی که این نشانه را هم دارید) را با کمک پزشک مشخص کنید. براساس وضعیت چشم و تشخیص چشمپزشک از روشهای زیر استفاده میشود:
- تزریق بوتاکس
- عمل جراحی
- تحریک عمقی
البته با تجویز داروهای خوراکی هم شاید بتوان این مشکل را کنترل کرد.
تحریک عمقی مغز
این درمان نسبتا جدید است و از آن برای درمان گروهی از اختلالات عصبی و عضلانی هم استفاده میشود. در این روش با جراحی، یک الکترود درون جمجمه قرار داده میشود که با ارسال پالسهای الکتریکی، به تنظیم نقاط دچار اختلال مغز کمک میکند. درمان پریدن پلک چشم چپ و راست به این روش معمولا ساده است.
عمل جراحی
اگر درمانهای تجویز شده از سوی پزشک موثر واقع نشوند، جراحی تحت عنوان میِکتومی (Myectomy) برای بیمار تجویز میشود. در این عمل، عضله یا عضلاتی که در بستهشدن پلک نقش دارند، با دقت برداشته میشوند.
ویتامین برای تیک عصبی
جراحی و بوتاکس پرش پلک
در موارد نادر، با وجود آگاهی از علت پرش پلک و انجام روشهای درمانی در دسترس، پرش متوقف نمیشود. اگر این مشکل پلک چشم ماندگار و مزمن باشد، میتوان با تزریق بوتاکس آن را درمان کرد.
بوتاکس انقباضات ماهیچهای غیرارادی پلک چشم را متوقف خواهد کرد. یادتان باشد که این روش برای درمان تیک عصبی چشم نیاز به مشاوره پزشک دارد.
سوالات متداول علت پرش پلک
منبع:
سلام دخترم ۹سالش هست در کلاس درس و یا گوشی که خیره میشود پلک سمت چپش کاملا بسته میشود وبعد از تقریبا یه ربع تا نیم ساعت (بستگی به مقدار فشاری که به چشمش آورده)دوباره پلکش باز میشود در ضمن اخیرا متوجه شدیم آب مروارید مادرزاد و تنبلی چشم هم دارد. نوار مغز و ام ار ای هم انجام دادیم گفتن مشکلی نداره لطفا راهنماییم کنید.تشکر
سلام
جهت معاینه به فلوشیپ جراحی پلاستیک چشم و انحراف چشم (اکولوپلاستی و استرابیسم) مراجعه کنید
سلام.
من ۱۶ سالمه و حدود دوهفتس که پلک بالایی چشم راستم میپره جوریه که هر سه دقیقه یا پنج دقیقه میپره و اذیتم میکنه مقدار خوابم هم کم نیست و به اندازه هست .
چن وقتی هم که هست برای درسام یکم استرس داشتم
دوروز هم مدرسم بصورت غیر حضوری بود و مجبور بودن این دوروز رو ۶ساعت مداوم توی گوشی نگاه کنم بدون استراحت.
ممکنه که دلیلش همین گوشی باشه .
آیا چشمم دوباره به حالت عادیش بر میگرده
خیلی نگرانم😔
سلام عزیزم
بله میتواند ناشی از این موارد باشد
خواب کافی داشته باشید و از گوشی و تلویزیون استفاده نکنید
سلام،۲۸ سالمه و تاجایی که یادمه از بچگی چشمم میپره،و بارها دکتر چشم پزشک رفتم,وگفته تیک عصبی،اصلا چشام ضعیف نیست و هیچ مشکل دیگه ای نداره ،واقعا کلافه کننده،وقتی چشام خسته میشه شدتش خیلی بیشتر میشه،چکار کنم،بوتاکس واقعا موثره؟
سلام عزیز
از نظر کمبود ویتامینها و منیزیوم و کلسیم بررسی شدین؟
بله در برخی موارد بوتاکس موثر هست
سلام وقت بخیر
من دوبار تو حاملگی دچار ترومبوز مغزی شدم و الان قرص دپاکین 500میخورم ولی دو هفته است دکترم قطعش کرده ولی آلن نزدیک دو ماه پلک بالایی چشم راستم نبضی میزنه که خیلی اذیت میشم نظر شما چیه
سلام عزیزم
با توجه به سابقه ترومبوز مجددا به پزشکتون مراجعه کنید
فعلا خواب و استراحت کافی و عدم مصرف کافیین و چای و قهوه انجام دهید
سلام.
سوزش ور گاهی اوقات و دیدن اشیاء مثل مو جلوی چشمم و احساس پریدن پلک زیرین دارم ولی پرش فیزیکی ندارم.
لطفا راهنمایی کنید.
سپاس
سلام
احساس وجود پارازیت در میدان بینایی نیاز به معاینه چشم و شبکیه دارد
پرش پلک اغلب ناشی از مسائل اضطرابی و خستگی و کم خوابی یا گاها ناشی از کمبود مینرال هاست
سلام من ده روزه زیرچشمم نبض میزنه دیوانه شدم چکارکنم
سلام
این حالت معمولا در اثر عواملی چون خستگی و بی خوابی و استرس مصرف زیاد کافئین و سیگار ایجاد میشود
درمان حمایتی و استراحت و رفع موارد فوق و خواب کافی هست
مصرف منیزیوم و ویتامین ب ۱ هم کمک کنندس
درصورت عدم بهبود به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
سلام من 17 سال دارم ماه رمضون پیش رو بدون اینکه از گرسنگی اذیت بشم گذروندم ولی اون موقع بعضی وقت ها سمت راست یا چپم(احساس میکنم یادم نیست)یهو تیر میکشید بعد از ماه رمضون من سردرد شدید گرفتم و دکتر میگیرن تشخیص داد بعد 3 4 ماه با روش ها و درمان های مختلف میگرنم خوب شد اما بعدش تا همین الان چشم سمت چپم مدام پرش داره و نمیدونم چی کار کنم
سلام عزیزم
میگرن را زیر نظر متخصص مغز و اعصاب درمان کردین؟
ضعف بینایی و نیاز به عینک بررسی شده؟
خواب کافی دارید؟
استرس و اضطراب ندارین؟
سلام من دخترم سه سال و شش ماهش هست حدود ۱۷ روزه پرش پلک گرفته و بعضی اوقات شدتش بیشتر میشه خیلی نگرانم
ممنون میشم راهنماییم کنید
فراموش کردم دخترم هم چشم پزشک بردم گفت به احتمال زیاد تیک اضطراب هست ولی خوب نشده
سلام عزیزم
خواب کافی داشته باشه، از موبایل و تبلت و تلویزیون استفاده نکند.
شکلات و کاکایو و قهوه و چای بهش ندین
درصورت عدم بهبود بهتره به فوق تخصص روانپزشک اطفال مراجعه کنید
باسلام مدت ۵ماهه مشکل پرش غیرارادی چشم همراه باخشکی چشم قرمزی وآبریزش دارم چندین دکترمراجعه کردم که درنهایت علت را اسپاسم بیان کردن آیا بوتاکس انجام دهم یاجراحی یااینکه داروی خاصی میتونه مشکل چشمام را حل کنه هرچند که درطول این ۵ماه قطره وپمادوقرص دکترابرام تجویزکردن ولی بدترهم شده راهنمایی فرماییدسپاسگزارم
سلام عزیز
جهت درمان چه داروهایی تجویز شده؟
اضطراب دارین؟
جهت درمان به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کردین؟
سلام وقتتون بخیر
من حدودیک ساله که زیر چشم چپم ورم کرده وتاحدی کمبود شده ویک رگ سیاه وبرجسته کنار گوشه بیرونه چشمم تا زیرچشم کشیده شده که متغیر بعضی اوقات کمتربعضی اوقات بیشترمیشه
ولی الان ۴روزه زیرچشمم میزنه
دکترپوست وداخلی وطب سوزنی وچشم پزشک رفتم هیچ کدوم نتونستن تشخیص بدن چیه
دوباره منوارجاع دادن به نورولوژیست
توروخداراهنماییم کنید اعتنادبه نفسمو ازدست دادم هرمهمونی که برم باید براشون توضیح بدم چی شده
سلام سه چهار روزه همش پلکم میپره ۱۴ سالمه و خیلی اذیتم میکنه و نه استرس و خستگی دارم نه کمبود ویتامینی اخه و احساس میکنم چشم داره در میاد چیکار کنم؟
سلام
خواب و استراحت کافی داشته باشید
کمپرس گرم بزارید
در صورت عدم بهبود ویزیت شوید و به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید
سلام
دخترم ۴ساله داره که حدود یک هفته است مدام پلک میزند تو شهرمان متخصص چشم برای اطفال نداریم و یک نوبت چشم پزشک گرفته ام برای ۲۰ روز دیگر، اما میترسم تا اون موقع دیر شده باشد ، ناگفته نماند روزی ۴ تا ۵ ساعت تلویزیون و گوشی استفاده میکند ولی از موقعی که پلک زدنهایش شروع شد کمی در استفاده از گوشی و تلویزیون محدودیت ایجاد کردیم ولی تاثیری نداشته راهنمایی کنید چکار کنم.
سلام
استفاده از وسایل الکترونیکی مثل تلویزیون بیش از ۲ ساعت مجاز نیس
سبب استرس و اضطراب و بیش فعالی میشود
من قرص تشنج میخورم چشام میپره
درمانش چجوری
۴ یا ۵ ساعت هم کالاف
بازی میکنم چجوری درمان کنم
تروخدا بگین
سلام
نام داروی تشنج رو ذکر کنید
چه مدته مصرف میکنید و چه مدته دچار پرش پلک شدین؟
من قرص تشنج میخورم چشام میپره درمانش چجوری
۴ یا ۵ ساعت هم کالاف بازی میکنم
یک ماه دارم دارو لاغری استفاده میکنم چشم راستم نزدیک دوهفته تیک داره درمان خاصی داره یا راه کاری
سلام
نام دارو رو ذکر کنید
سلام من گوشه ی چشمم پایینش هر ۳یا۴ دیقه میپره سمت راست
تروخدا کمک کنید خیلی نگرانم
سلام
چه مدته عزیز؟
چه درمانی انجام شده؟
سلام یکسال ونیم پیش یه مشکل خانوادگی برام پیش اومد بعد از اون اغلب اوقات پشت پلک راست و پلک چپم مداوم میزنه طوریه ک عصبی میشم و همش فکر میکنم اتفاق بدی میخاد بیوفته نمیدونم چیکارکنم ک دیگه نزنه خیلی حالم بدمیشه وقتی شروع ب زدن میکنه
سلام
با توجه مدت زمان طولانی ، جهت درمان باید اضطراب کنترل و به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
سلام سه روز زیر چشمم نبض میزنه مشکلی داره ؟
سلام
اینحالت اغلب به علت اضطراب و خستگی و کمخوابی است
استراحت و خواب کافی داشته باش
کافیین نخورید و در صورت عدم بهبود به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
سلام چندروزی است چشم راستم پرش پلک داره و خیلی اشک میاد و سوزش و خارش داره و بعضی اوقات گل مژه داخلش هست چیکارکنم؟؟؟
سلام
با توجه به شرح حالتون و علایم مطرح شده، لازمه ویزیت شوید
به متخصص چشم پزشک مراجعه کنید
باسلام مدت ۳ روزه پلک چشم راست من روزی ۵ الی ۶ بار حالت پرش خفیف پیدا کرده .آیا نیازه به پزشک مراجعه کنم یا دارویی بخور م یا اینکه به مرور خوب میشه؟ممنون
سلام
فعلا فقط استراحت و خواب کافی داشته باشید
رفع اضطراب و عدم مصرف کافیین هم انجام شود
در صورت تداوم پرش به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
سلام وقتتون بخیر من18سالمه نزدیک یکساله که تیک چشم گرفتم چشم چپم خیلی پرش داره خیلی میپره تازگی جوری که کلافم کرده گاهی خیلی عصبی میشم بخاطر اینکه انقد میپره ومی لرزه هیچ کم خوابی خستگی ام ندارم این پرش چشمم میتونه بخاطر اعصابم باشه
سلام
بله یکی از علل اصلی پرش پلک، علل اضطرابی هست
جهت درمان به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
باسلام و تمنیات نیک
مدت تقریبا دو ماه می شود که پلک چشم طرف چپ من، ناحیه زیر پلک، پرش دارد. زمانی که ورزش میدهم برطرف می شود اما بعد از مدتی باز پرش های خفیف بوجود میاید. خواستم نظر جناب دکتور را داشته باشم.
سلام عزیز
این حالت را فاسیکولاسیون میگن که معمولا ناشی از انقباض عضلات حلقوی پلک هست و در اثر عواملی چون خستگی بی خوابی استرس مصرف زیاد کافئین و سیگار ایجاد میشود
درمان حمایتی هست و در موارد شدید تزریق بوتاکس کمک کننده است
جهت درمان باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
سلام دخترم 10سالشه سه ماه پلک سریع میزنم درطول روز 15بار میزنه ولی چون مرتب تذکر میکنم انجام نمیده گوشی درطول روز فقط 5دقیقه نگاه میکنه تلویزیون درحد کارتون میبینه پلک سریع میزنه وقتی تذکر بهش میدم انجام نمیده ولی بعدش باز پلک سریع میزنه یاقایمکی انجام میده چشم پزشک بردمش چشماش سالم هستن این پلک سریع مال چیه میشه راهنماییم کنید
سلام
از نظر اضطراب و تیک باید بررسی شود