دوست دارید که درباره اتفاقات و اوضاع بارداری در هفته‌های مختلف بدانید، خیالتان راحت باشد. این مطلب به شما کمک می‌کند که بدانید تقویم بارداری هفته به هفته چطور پیش می‌رود. برای اینکه اوضاع را به درستی مدیریت کنید، نیاز به آگاهی از پیشامدها و شرایط پیش رویتان در روزهای حاملگی دارید.
از روز نخست آخرین پریودتان تا ۴۰ هفته بعد بارداری ادامه دارد. متخصص زنان در راه تعیین تاریخ به شما کمک می‌کند. این را هم بدانید که تعیین تاریخ دقیق زایمان طبیعی یا سزارین کاملاً مشخص نیست. نوزادان در فاصله‌ای ۳۸ تا ۴۲ هفته بعد از نخستین روز آخرین پریود مادرشان به دنیا می‌آیند. در مقاله پیش رو، از تمام هفته‌ها و جزئیاتشان خواهیم گفت.
آشنایی با تقویم بارداری هفتگی
تقویم بارداری هفته به هفته در راهنمای بارداری به شما می‌گوید که حدود ۴۰ هفته تا نخستین ملاقات با نوزاد دوست‌داشتنی‌تان فاصله دارید. اگر بخواهیم این فرایند را راحت‌تر زمان‌بندی کنیم به سه سه‌ماهه می‌رسیم که هریک دارای ویژگی‌های مخصوص به خود برای مادر و کودک است. اجازه بدهید که ابتدا درباره این سه‌ماهه‌ها صحبت کنیم و بعد در بخش‌های بعدی مقاله، هر هفته را هم به طور دقیق‌تر مورد بررسی قرار بدهیم.
سه ماهه اول بارداری
۱۲ هفته نخست بارداری، سه‌ماهه اول را تشکیل می‌دهند. این مدت در سرنوشت رشد بچه مخصوصا برای زایمان طبیعی، اهمیت بسیار بالایی دارد.
در این سه ماه وضعیت جنین چطور است:
- اندام‌های مهم و اصلی‌اش شروع به رشد می‌کنند.
- قلب به طور منظم می‌زند.
- انگشت‌های دست و پا شکل می‌گیرند.
- قد جنین حدود ۸ سانتی‌متر و وزن آن حدود ۲۹ گرم است.
- اعصاب و ماهیچه‌ها با هم کار می‌کنند و جنین می‌تواند دست‌هایش را مشت کند.
- پلک‌ها شکل می‌گیرند و تا حدود ۲۸ هفتگی جنین بسته می‌مانند تا از چشم‌ها محافظت کنند.
وضعیت مادر در سه‌ماهه نخست به این شرح است:
- دچار خستگی میشود و نوسانات خلقی پیدا می‌کند.
- پستان‌هایش حساس و آسیب‌پذیر می‌شوند.
- گاهی میل خاصی به مصرف بعضی از خوراکی‌ها پیدا می‌کند.
- سردرد و مشکلات هضم غذا را تجربه می‌کند.
- وزن مادر تغییر می‌کند.
- نیاز به ادرارکردن بیشتر میشود.
- یبوست و تهوع توأم با استفراغ هم بعید نیست.
سه ماهه دوم بارداری
در سه‌ماهه دوم بارداری چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟ از هفته ۱۴ام تا ۲۷ام در این سه‌ماهه دوم قرار می‌گیرند. وزن و قد نوزاد تغییر می‌کند و به ترتیب به ۶۸۰ گرم و ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد.
جنین در سه‌ماهه دوم وضعیت زیر را دارد:
- نخستین حرکت روده در این دوران رخ می‌دهد.
- جنین می‌بیند، می‌شنود و می‌تواند خودش را بخاراند.
- پوست، ناخن و موها شکل می‌گیرند.
- ریه‌ها به وجود می‌آیند اما هنوز کار نمی‌کنند.
- جنین می‌خوابد و بیدار میشود.
- تخمک‌های جنین مونث شکل می‌گیرند.
- بیضه‌های جنین مذکر درون کیسه بیضه قرار می‌گیرند.
- جوانه‌های چشایی تشکیل می‌شوند.
- مغز استخوان شروع به تولید گلبول‌های قرمز می‌کند.
- موهایی نازک بدن را می‌پوشانند.
وضعیت مادر در سه ماهه دوم چطور است:
- شکم بزرگ‌تر میشود.
- به دلیل اضافه وزن و کشیدگی پوست، خط و خطوطی (استرچ‌مارک) روی پستان، شکم و باسن به وجود می‌آیند.
- رنگ هاله دور پستان هم شروع به تیره‌ترشدن می‌کند.
- امکان تیره‌شدن پوست صورت وجود دارد.
- امکان ورم‌کردن قوزک پا، انگشتان دست و صورت وجود دارد.
- امکان خارش بدن وجود دارد. اگر چنین چیزی با زردشدن سفیدی چشم و استفراغ همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
سه ماهه سوم بارداری
از هفته ۲۷ تا ۴۰ بارداری هم در بخش‌بندی سه‌ماهه سوم قرار می‌گیرد. اما اوضاع مادر و جنین در این دوران نهایی چطور است؟
جنین در سه‌ماهه آخر از تقویم هفته به هفته بارداری هم:
- سرش سفت‌تر میشود.
- حرکتش ملموس‌تر است.
- چشم‌هایش باز می‌شوند و نور را حس می‌کنند.
- شش‌ها کامل می‌شوند.
- موهای نازک می‌ریزند و پوششی مومی روی پوست به وجود می‌آید.
مادران در سه‌ماهه آخر در تقویم هفته به هفته بارداری در چه شرایطی هستند:
- سوزش معده به وجود می‌آید.
- بی‌خوابی و تنگی نفس رخ می‌دهند.
- تورم انگشت‌های دست، صورت و قوزک پا بعید نیست.
- نوسانات خلقی وجود دارد.
- شیر از پستان‌ها نشت می‌کند.
- تغییراتی در شکل و اندازه پستان و هاله‌اش رخ می‌دهد.
- امکان ایجاد بواسیر وجود دارد.
- نیاز به دفع ادرار زیاد میشود.
- انقباضاتی رخ می‌دهد که نشانه زایمان نیستند.
- انقباضاتی رخ می‌دهد که نشانه زایمان هستند.
تقویم بارداری هفته به هفته
با ۳ سه‌ماهه بارداری آشنا شدید. حالا می‌خواهیم نگاه دقیق‌تری به هر هفته از بارداری داشته باشیم. در هر هفته باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشید؟
هفته اول
در این دوران باید از مصرف مواد مخدر، دخانیات و الکل پرهیز کنید. مصرف این مواد روی جنین اثرات منفی از جمله بروز مشکلات تنفسی دارند. نوزادانی که با این شرایط به دنیا بیایند، اختلالات مختلفی پیدا می‌کنند و وزن اندکی دارند.
یادتان باشد که به پزشک متخصص مراجعه کنید و وعده‌های ملاقاتتان با او را با نظر تخصصی‌اش هماهنگ کنید. درباره وضعیت عمومی‌تان و مصرف داروهای مختلف هم از متخصص سؤال کنید. رژیم غذایی‌تان هم باید سرشار از ویتامین‌ها، به ویژه اسید فولیک باشد. روزانه، مصرف ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک برای زنان باردار لازم است.
هفته دوم
در پایان هفته دوم، بارورشدن تخمک با اسپرم رخ می‌دهد. شکل‌گیری جنسیت جنین هم با پایان‌یافتن این فرایند رخ می‌دهد. دیواره رحم مادر که بچه از آن تغذیه می‌کند هم در حال توسعه است و بدن هورمون محرک فولیکول (FSH) تولید می‌کند. این هورمون است که تخمک را به رشد وامی‌دارد.
هفته سوم
در طول این هفته هم شاید احساس بارداری به شما دست ندهد اما جنین در حال رشد است. در این هفته، گروهی از سلول‌های جنین که شبیه یک توپ کوچک و موسوم به مورولا (morula) است در رحم شکل می‌گیرد.
مورولا توخالی میشود و مایعی آن را پر می‌کند و به بلاستوسسیت (blastocyst) معروف است. بلاستوسیست به پوشش داخلی رحم متصل میشود و مرحله کاشت رویان انجام می‌گیرد. در این دوران، مصرف ویتامین‌های مختلف از جمله اسید فولیک برای بدن ضروری است. پروتئین، کلسیم و آهن هم نباید فراموش شوند.
مصرف پروتئین کافی لازم است چون بافت‌های جدید بچه از همین منبع درست می‌شوند. کلسیم هم برای شکل‌دهی به استخوان‌ها و دندان نوزاد اهمیت دارد. در طول این هفته مصرف گوشت قرمز، حبوبات، تخم مرغ و سبزیجات با برگ سبز را جدی بگیرید.
هفته چهارم
در این هفته، جنین متشکل از دو لایه سلول است. این سلول‌ها هستند که در نهایت تمام بدن و اعضای آن را می‌سازند. دو ساختار دیگری که در هفته چهارم به وجود می‌آیند، کیسه آب و کیسه زرده هستند.
مایع آمونیوتیک در کیسه آب از جنین حفاظت می‌کند. کیسه زرده که به آن کیسه ناف می‌گویند هم وظیفه تولید خون برای تغذیه جنین را تا زمان برعهده‌گرفتن این نقش از سوی جفت انجام می‌دهد.
بعضی از زنان در طول این هفته، دردهای شکمی و خونریزی دارند و شاید این وضعیت را با پریود اشتباه بگیرند. باید بدانید که هورمون گنادوتروپین جفتی انسان (hCG) که به حفظ پوشش داخلی رحم کمک می‌کند، در این هفته ایجاد میشود و با قطع پریود و شروع علائم بارداری مانند خستگی و تهوع همراه است.
هفته پنجم
تا اینجا در تقویم بارداری هفته به هفته شاهد شکل‌گیری توده‌ای سلول بودیم. اما از هفته پنجم به بعد دیگر جنین شکل می‌گیرد و لوله عصبی‌اش به وجود می‌آید. این لوله در آینده تبدیل به مغز و نخاع میشود.
یک برآمدگی در مرکز جنین هم شکل می‌گیرد که بعدتر تبدیل به قلبش میشود. در هفته پنجم، جفت هم به وجود می‌آید. از طریق جفت است که جنین می‌تواند از بدن مادر تغذیه کند. در این هفته، مادر باید مراقب تغذیه‌اش باشد و از مصرف برخی خوراکی‌ها مانند لبنیات غیرپاستوریزه و محصولات فرآوری‌شده پرهیز کند.
هفته ششم
دیگر رشد بخش مغز و سیستم عصبی به سرعت پیش می‌رود و سیستم بینایی و شنوایی هم در حال شکل‌گیری است. صدای قلب جنین هم شنیده میشود و به احتمال زیاد در سونوگرافی می‌توانید آن را بشنوید.
سیستم هاضمه در دستگاه گوارش و تنفس هم کم‌کم شکل می‌گیرند. در هفته ششم، باید منتظر شروع شکل‌گیری بازوها و پاها هم باشید. در این زمان، اندازه جنین فقط ۲ تا ۵ میلی‌متر است. مادر هم دچار احساس درد و ناراحتی در سینه‌ها میشود و خستگی بیشتری احساس می‌کند.
مادر باید انتظار افزایش دفعات ادرار و تغییرات هورمونی هم داشته باشد. تهوع هم در هفته ششم بیشتر از قبل خود را نشان می‌دهد و می‌تواند در بخش‌های مختلف شبانه‌روز باعث آزار شود.
هفته هفتم
در تقویم بارداری هفته به هفته بارداری به هفتمین هفته می‌رسیم. حالا بند ناف بچه هم شکل گرفته است و مجرای گوارشی و شش‌ها هم به تکمیل‌شدن ادامه می‌دهند. صورت هم در حال شکل‌گیری است و بخش‌هایی از آن مانند دهان، گوش‌ها، سوراخ‌های بینی و چشم‌ها بیشتر در حال رشد هستند.
دستی کوچک هم روی بدن جنین به وجود می‌آید و تغییرات بسیاری در دهانه رحم مادر ایجاد میشود. در دهانه رحم مخاطی به وجود می‌آیند که در حفظ آن از عفونت نقش دارند.
هفته هشتم
در هفته هشتم، انگشتان دست‌ها و پاها شروع به رشد می‌کنند. چشم‌ها هم حالت واضح‌تری پیدا می‌کند چون رنگش مشخص میشود. طول روده‌ها هم در حال اضافه‌شدن است و از آنجا که شکم جنین به اندازه کافی بزرگ نیست، روده‌ها تا هفته ۱۲ام به سمت بند ناف بیرون زده می‌شوند.
حالت تهوع و خستگی زیاد در کنار تورم رحم در هفته هشتم هم با شما است و اگر تاکنون متوجه بارداری نشده باشید، در این هفته عوارض و علائم حاملگی را به طور محسوسی تجربه می‌کنید. مراجعه به متخصص زنان و پیگیری ملاقات منظم با او از این هفته اهمیت بیشتری هم پیدا می‌کند.
هفته نهم
سر کودک در این هفته در حال رشد و بزرگ‌شدن است. سر در مقاسه با نواحی دیگر بدن بزرگ‌تر است و روی بدن خم میشود. بچه در هفته نهم در حدود ۱۶ تا ۱۸ میلی‌متر است و سیستم گوارشش هم در حال تکمیل‌شدن هستند.
مقعد هم کم‌کم از همین هفته به وجود می‌آید و روده‌ها هم رشد می‌کنند. رشد ماهیچه‌ها هم باعث تحرک کودک در هفته نهم میشود. در این هفته باید مروری بر سوابق پزشکی‌تان داشته باشید.
لازم است که نزد متخصص زنان بروید و اگر دچار مشکلات هورمونی یا بیماری‌هایی بوده‌اید، مشکلات قبلی را با پزشک معالجتان مطرح کنید. در این صورت، اقدامات لازم برای کنترل و مدیریت اوضاع صورت خواهد گرفت.
هفته دهم
در مرور تقوی بارداری هفتگی به هفته دهم می‌رسیم. دیگر تمام اندام‌های حیاتی بچه شکل گرفته‌اند و با هم مشغول به کار هستند. جوانه‌های دندان در حال رشد هستند و اگر بچه پسر باشد، بیضه‌هایش شروع به تولید هورمون تستوسترون می‌کنند.
دیگر بچه در شکمتان حالت انسانی پیدا کرده است و باید برای انجام آزمایش‌هایی خود را آماده کنید. انواع آزمایش‌ها از جمله ادرار و خون از مادر گرفته می‌شوند و بدنش در نواحی مختلف از جمله پستان‌ها معاینه می‌شوند.
هفته یازدهم
از این هفته تا هفته بیستم، رشد کودک بسیار سریع پیش می‌رود. اندازه او هم به حدود ۵ سانتی‌متر می‌رسد و رگ‌های خونی هم در حال رشد و توسعه هستند تا دریافت غذا از سوی کودک، بهتر صورت بگیرد.
سر کودک همچنان از باقی بخش‌های بدن بزرگ‌تر است و گوش‌ها هم رشد بیشتری می‌کنند. تا این هفته، اندام تناسلی جنین دختر و پسر شبیه به هم است. در این هفته، مادر هم باید سونوگرافی انجام بدهد تا درباره وضعیت کودک از نظر ابتلا به ناهنجاری‌های کروموزومی اطلاعاتی به‌دست بیاید.
هفته دوازدهم
مغز در حال رشد است و ناخن‌ها هم شکل می‌گیرند. تارهای صوتی هم کم‌کم به وجود می‌آیند و کلیه‌های بچه شروع به کارکردن می‌کنند. در هفته دوازدهم، مادر هم حال و اوضاع بهتری پیدا می‌کند. به خاطر حجم خون و هورمون‌هایی که ترشح می‌شوند، پوست و موها زیباتر و خوش‌حالت‌تر از گذشته به چشم می‌آیند.
هفته سیزدهم
به سه ماهه دوم بارداری خوش آمدید. جفت شما رشد کرده است و اکسیژن، مواد مغذی و دفع مواد زائد را برای کودکتان فراهم می‌کند. جفت هورمون‌های پروژسترون و استروژن را تولید می‌کند.
در حال حاضر، پلک‌های کودک به هم چسبیده‌اند تا از چشم‌ها در حین رشد محافظت کنند. ممکن است کودک در این هفته بتواند انگشت شست را در دهان خود بگذارد. البته ماهیچه‌های مکیدن هنوز به طور کامل رشد نکرده‌اند.
مصرف مکمل‌های تجویزی از سوی پزشک و ویتامین‌ها را جدی بگیرید. مصرف موادی مانند اسید فولیک، روی و آهن به سلامت شما و بچه در شکمتان کمک می‌کند.
هفته چهاردهم
در این هفته،موهایی ظریف روی صورت کودک ایجاد میشود. این موهای بی رنگ نرم لانوگو نامیده می شود و در نهایت بیشتر بدن کودک شما را می پوشاند تا زمانی که درست قبل از زایمان ریخته شود.
اندام تناسلی کودک شما به طور کامل رشد کرده است، اگرچه ممکن است هنوز در سونوگرافی به سختی دیده شود. کودک شما همچنین شروع به تولید هورمون های تیروئید می کند زیرا غده تیروئید بالغ شده است.
هفته پانزدهم
در هفته پانزدهم بارداری چه می‌گذرد؟ رشد مو و ابروها ادامه دارد و گوش‌ها در حال قرارگرفتن در جای مناسب خود هستند. سیستم استخوانی و عضلانی هم رو به رشد است و تحرکات بچه بیشتر میشود.
مادر هم در این هفته دچار نوسانات هورمونی میشود. به طور کلی، در دوران بارداری، این نوسانات رایج‌اند. زنان باردار باید یاد بگیرند که چطور با این نوسانات روبه‌رو شوند و خودشان را کنترل و استرسشان را مدیریت کنند.
هفته شانزدهم
تقویم بارداری هفته به هفته را سپری کرده‌ایم و به هفته شانزدهم رسیده‌ایم. در این زمان، وزن نوزاد ۱۱۰ گرم است و قدش به حدود ۱۲ سانتی‌متر می‌رسد. بچه می‌تواند سرش را بالا نگه دارد و ماهیچه‌های صورت هم رشد می‌کنند و امکان بروز حالاتی مانند اخم در چهره او مقدور میشود.
آزمایش‌های غربالگری مختلفی مانند اندازه‌گیری سطح آلفا فتوپروتئین (AFP) هم در این هفته انجام می‌شوند. نتایج این آزمایش‌ها می‌توانند نشان دهند که نوزادان در معرض خطر نقص لوله عصبی یا ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم داون هستند یا خیر. نتایج غیرعادی لزوماً به معنای وجود مشکل نیستند اما نیاز به پیگیری را پررنگ می‌کنند.
هفته هفدهم
بچه در این هفته هنوز بسیار کوچک است؛ وزنش به حدود ۱۴۰ گرم می‌رسد و قدی به اندازه ۱۳ سانتی‌متر دارد. غذارسانی به جنین هم از راه جفت صورت می‌گیرد. مادر هم در این هفته، تغییراتی را در بدن خود احساس می‌کند.
سینه‌های او در حال بزرگ‌شدن ناشی از رشد غدد شیری پستان هستند. برای کنترل شکل و حالت سینه، امکان استفاده از سینه‌بندهای مخصوص وجود دارد.
هفته هجدهم
در هفته هجدهم، گوش‌ها رشد می‌کنند و در جای مناسب خودشان قرار می‌گیرند. امکان دارد که صدای شما را بشنوند و چشم‌ها هم در حال قرارگرفتن در جای مناسب خود هستند و شاید هاله‌ای از نور را هم ببینند.
استخوان‌ها هم در حال محکم و سفت‌شدن هستند. نخستین استخوان‌هایی که در حال سفت‌شدن هستند هم در ناحیه پاها و ترقوه قرار دارند. مادر هم بهتر است که برنامه‌ریزی‌ها برای زایمان را کم‌کم شروع و درباره موضوعات مرتبط با آن با پزشکش مشورت کند.
هفته نوزدهم
هفته نوزدهم که می‌رسد، بدن بچه با ماده‌ای مومی‌شکل پوشانده میشود تا از آن حفاظت به عمل بیاید. ممکن است که نوزادان نارس در زمان به دنیا‌آمدن، با این پوشش باشند. کم‌کم، بدن نوزاد در هفته نوزدهم شروع به گرفتن چربی می‌کند.
در هفته‌های ۱۸ تا بیستم هم مادر نخستین حرکات بچه را احساس می‌کند. مادران باید به رابطه خود با شریک جنسی و عاطفی‌شان هم دقت داشته باشند. فراموش نشود که سکس در هیچ یک از هفته‌های بارداری مانعی ندارد.
هفته بیستم
دیگر به نیمه راه رسیده‌اید و در تقویم بارداری بر اساس هفته پا به بیستمین هفته گذاشته‌اید. بچه رشد قابل‌توجهی کرده است و وزنش به حدود ۳۰۰ گرم و قدش به اندازه ۱۶ سانتی‌متر می‌رسد.
بچه حجم وسیعی از رحم را اشغال کرده و به اندام‌های مادر مانند معده، مثانه، کلیه‌ها و شش‌ها فشار وارد می‌کند. موها و ناخن‌ها در حال رشد هستند و پوست هم ضخامت بیشتری پیدا می‌کند.
در این هفته، سونوگرافی هم توصیه میشود تا به ناهنجاری‌های احتمالی اندام‌ها و ساختار استخوان‌ها دقت شود. تا الان دیگر می‌توان جنسیت بچه را تعیین کرد.
هفته ۲۱
مایع آمنیوتیکی که از کودک محافظت می‌کرد، حالا هدف دیگری دارد. روده‌ها به اندازه‌ای رشد کرده‌اند که بتوانند مقادیر کمی قند را از مایع آمنیوتیکی جذب و از راه دستگاه گوارش به روده بزرگ منتقل کنند. البته هنوز هم تقریباً تمام غذای کودک از راه جفت از مادر تأمین می شود.
تاکنون کبد و طحال بچه مسئول ساخت سلول‌های خونی بوده‌اند. اما در حال حاضر مغز استخوان به تشکیل سلول‌های خونی کمک می‌کند. مادران هم باید بدانند که ورزش‌های ساده مانند پیاده‌روی و تمرینات یوگا می‌تواند راهی عالی برای حفظ اندام در دوران بارداری باشد و حتی برخی از مشکلات مانند واریس، افزایش وزن بیش از حد و کمردرد را به حداقل برساند.
هفته ۲۲
حواس بچه در هر هفته در حال رشد هستند. جوانه‌های چشایی روی زبان شروع به شکل‌گیری کرده‌اند و مغز و پایانه‌های عصبی به اندازه‌ای رسیده‌اند که جنین می‌تواند لمس کند.
سیستم تناسلی بچه هم به رشد خود ادامه می‌دهد. در پسران، بیضه ها از شکم شروع به پایین‌آمدن کرده‌اند و در دختران، رحم و تخمدان‌ها در جای خود قرار گرفته و واژن رشد می‌کند.
رشد شکم خود را هم تماشا کنید. ممکن است احساس فشردگی در آن داشته باشید که خطرناک نیست. اما اگر انقباضات شدیدتر، دردناک یا مکرر شد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید زیرا انقباضات دردناک و منظم می‌توانند نشانه زایمان زودرس باشند.
هفته ۲۳
با وجود اینکه چربی در بدن کودک شروع به انباشته‌شدن می‌کند، پوست همچنان شل است و ظاهری چروکیده به کودک می‌دهد. در این هفته، احتمالاً حرکات شدیدتری را از بچه در رحم احساس می‌کنید.
وزن نوزاد در حدود ۴۰۰ گرم است و اگر زایمان زودرس در این هفته اتفاق بیفتد، نوزاد می‌تواند با مراقبت‌های پزشکی متخصص زنده بماند. هر چه به تاریخ زایمان نزدیکتر می‌شوید، ممکن است اختلالات خوابتان بیشتر شود. اضطراب، بیدار شدن برای ادرار، سوزش سر دل، گرفتگی عضلات پا و ناخوشی عمومی روی خوابتان اثر منفی می‌گذارند.
بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که زنان باردار به پهلو بخوابند، نه به پشت یا شکم، تا جریان خون به جفت محدود نشود. سعی کنید یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید تا فشار وزن را در حالت درازکش به سمت پهلو کم کنید.
هفته ۲۴
گوش داخلی یعنی مسئول کنترل تعادل در هفته ۲۴،کاملاً رشد کرده است. آزمایش مهمی قبل از تولد هم انجام میشود که موسوم به غربالگری گلوکز است. این آزمایش معمولاً بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ انجام میشود و دیابت بارداری را بررسی می‌کند.
این نوع دیابت موقت در دوران بارداری می‌تواند مشکلاتی مانند قند خون پایین در نوزاد ایجاد کند و باعث شود که خانم‌ها بیشتر به سزارین نیاز پیدا کنند.
دیابت بارداری معمولاً با رعایت رژیم غذایی و ورزش منظم قابل کنترل است، اما برخی از زنان باردار در طول بارداری به داروهایی مانند انسولین روزانه نیاز پیدا می‌کنند.
هفته ۲۵
در مرور تقویم بارداری هفته به هفته بارداری باید منتظر این باشید که شنوایی بچه تقویت شود. او حالا می‌تواند صدای شما را بشنود. بارداری عوارض جانبی ناخوشایندی را در مورد هضم غذا به وجود می‌آورد. هورمون پروژسترون نه تنها تخلیه معده را کند می‌کند، بلکه دریچه ورودی معده را شل می‌کند تا به درستی بسته نشود.
این روند به محتویات اسیدی معده اجازه می‌دهد که به سمت بالا به سوی مری حرکت کنند. در نتیجه سوزش سر دل یا همان ناحیه بالای معده رخ می‌دهد. رحم هم در ماه‌های آخر به معده فشار بیشتری وارد می‌کند. بنابراین، مادران باید وعده‌های غذایی کوچک‌تر اما به دفعات مکرردر روز داشته باشند و مواد چرب و تند هم مصرف نکنند.
هفته ۲۶
چشمان بچه در چند ماه گذشته بسته بوده اما به زودی باز می‌شوند و شروع به پلک زدن می‌کند. موهای بیشتری هم در حال رشد روی سر هستند. وزن کودک هم مدام در حال افزایش است. بچه در رحم مادر که مدام باید فضای بیشتری به بچه اختصاص بدهد، مکان بسیار امنی است. کم‌کم باید برای روزهای خروجش از این محفل امن هم برنامه‌ریزی‌های بیشتری کنید.
هفته ۲۷
در هفته نخست از سه ماهه سوم در تقویم هفته به هفته بارداری ، بچه ظاهری شبیه به بدو تولدش پیدا می‌کند. ریه‌ها، کبد و سیستم ایمنی هنوز نیاز به بلوغ کامل دارند. اما اگر در این هفته، بچه متولد شود، احتمالاً مشکل خاصی پیش نخواهد آمد. با ادامه رشد شنوایی، بچه شروع به شناسایی و شنیدن صداها هم می‌کند. شکم مادر هم رشد زیادی کرده است و باید مراقب سلامت خود باشد و برای رسیدن به زمان ملاقات با نوزاد، بیشتر برنامه‌ریزی کند.
هفته ۲۸
وزن بچه در هفته ۲۸ام در حدود هزار گرم است و اندازه او به حدود ۲۵ سانتی‌متر می‌رسد. چین‌ها و شیارهای مغز او هنوز در حال رشد و انبساط هستند و مدام لایه‌های چربی در بدنش شکل می‌گیرند.
در این هفته، وضعیت قرارگیری بچه در شکم و نوع زایمان هم مشخص میشود. امکان دارد که نیاز به انجام آزمایش خون هم داشته باشید. در آزمایش خون هفته ۲۸ام، احتمالاً فاکتور rh هم اندازه‌گیری میشود. این ماده در گلبول‌های قرمز بیشتر افراد وجود دارد و نبود آن در بدن مادر یعنی احتمالاً بچه این فاکتور را دارد و ممکن است که مشکلاتی مانند زردی و کم‌خونی، او را تهدید کنند. برای جلوگیری از این مشکلات، آمپولی به مادر تزریق میشود.
هفته ۲۹
تکان‌ها و حرکات بچه در هفته ۲۹ام از تقویم بارداری هفته به هفته بیشتر و محسوس‌تر میشود. هرگونه تغییر در الگوی حرکتی بچه را هم باید به پزشک خود اطلاع بدهید. در دوران بارداری، آهن برای تأمین مجدد گلبول‌های قرمز خون مهم است و باید حداقل ۳۰ میلی‌گرم آهن در روز مصرف کنید. از آنجایی که کمبود آهن در دوران بارداری شایع است، ممکن است پزشک آزمایش خونی برای بررسی سطح آهن در نظر بگیرید. در صورت کمبود آهن، نیاز به مصرف مکمل‌ها پیش می‌آید.
هفته ۳۰
اکنون وزن بچه حدود ۱۴۰۰ گرم و قدش ۲۷ سانتی‌متر است. بچه به افزایش وزن و اضافه‌کردن لایه‌های چربی ادامه می‌دهد. این چربی باعث میشود که او کمتر چروک به نظر برسد.
برای آماده شدن برای تنفس پس از تولد هم بچه حرکات تنفسی را با حرکت مکرر دیافراگم تمرین می‌کند و حتی ممکن است دچار سکسکه شود. این موضوع برای مادر قابل حس است.
یبوست از مشکلات رایج بارداری در هفته ۳۰ است. هورمون‌های بارداری روند گوارش را کند می‌کنند. ورزش منظم و خوردن غذاهای پر از فیبر، مانند سبزیجات و غلات کامل به کنترل این وضعیت کمک می‌کنند.
هفته ۳۱
بچه در این زمان از تقویم بارداری هفته به هفته ، روزانه در مایع آمنیوتیک ادرار می‌کند. مایع زیاد در کیسه آمنیوتیک می‌تواند به این معنی باشد که بچه به درستی ادرار نمی کند و مشکلاتی در کلیه‌ها یا دستگاه ادراری دارد. سطح این مایع در سونوگرافی اندازه‌گیری میشود.
امکان دارد که غدد شیری در سینه مادر تا به حال شروع به ساختن آغوز کرده باشند. آغوز پیش‌شیری است که برای چند روز اول زایمان، کالری و مواد مغذی را تامین می‌کند. برای برخی از مادران، این ماده رقیق و آبکی و برای برخی غلیظ و مایل به زرد است. اگر متوجه نشت آغوز از سینه خود شدید، می‌توانید برای محافظت از لباستان از پد سینه یک‌بار مصرف یا قابل شست و شو استفاده کنید.
هفته ۳۲
در این زمان از تقویم بارداری هفته به هفته هم مژه‌ها، ابروها و موهای سر بچه دیگر مشخص است. موهایی که از ابتدای سه ماهه دوم جنین را می‌پوشانند هم در حال ریزش خواهند بود. ممکن است برخی از آنها در بدو تولد هم روی شانه‌ها و پشت باقی بمانند.
وزن بچه ۱۸۰۰ گرم و اندازه طول آن هم ۲۹ سانتی‌متر است. درباره مادر در این هفته هم مراقبت‌هایی صورت می‌گیرد. علائمی مانند افزایش ناگهانی وزن، تورم در دست یا صورت، سردرد یا تغییر در بینایی می‌توانند نشانه پره‌اکلامپسی (preeclampsia) باشند. این وضعیت باعث افزایش فشار خون و پروتئین در ادرار میشود و نیاز به پیگیری دارد.
هفته ۳۳
مغز رشد قابل ملاحظه‌ای کرده است و حس‌های مختلف بچه هم تقویت شده‌اند. بچه در بیشتر مواقع می‌خوابد و حتی می‌تواند خواب هم ببیند. ریه‌های او هم بالغ شده‌اند و لایه‌های چربی محافظ در بدنش هم شکل گرفته‌اند.
مادر هم باید کم‌کم به فکر آماده‌شدن برای زایمان باشد. تکنیک‌های تنفسی را یاد بگیرد و از روش‌های آرامش‌بخش برای مدیریت استرس خود بهره ببرد.
هفته ۳۴
مصرف کلسیم مادر در دوران بارداری و در هفته ۳۴ از تقویم بارداری هفته به هفته بسیار مهم است. کودک در حال رشد برای ساختن و سفت‌شدن استخوان از مادر کلسیم می‌گیرد. از آنجایی که نیاز کودک در حال رشد شما به کلسیم زیاد است، مطمئن شوید که به اندازه کافی از این ماده معدنی دریافت می‌کنید تا از از دست رفتن کلسیم استخوان‌های خود جلوگیری کنید.
خستگی زیادی در این هفته‌ها برای مادر به وجود می‌آید. مشکات خواب، درد، افزایش وزن، و اضطراب در مورد زایمان در این هفته‌ها شایع‌اند پس تا جایی که می‌توانید استراحت کنید.
هفته ۳۵
در این هفته، وزن بچه سریع‌تر اضافه و جای او در رحم هم تنگ‌تر میشود. سر او هم برای زایمان روی استخوان شرمگاهی مادر قرار می‌گیرد. کم‌کم پیوندهای عاطفی بیشتری میان مادر و بچه هم به وجود می‌آید. یادتان باشد که گاهی، برای شکل‌گیری این رابطه، نیاز به گذر زمان است.
هفته ۳۶
جنین کوچک چروکیده‌ای که در سونوگرافی‌های قبلی دیده‌اید، به سرعت در حال تبدیل‌شدن به نوزادی چاق است. چربی روی گونه‌ها و ماهیچه‌ها به پرتر‌شدن صورت بچه کمک می‌کند. در این هفته، نوزاد در حدود ۲هزار و ۷۰۰ گرم است. نیاز به مراجعه‌های پیاپی به پزشک هم زیادتر میشود و مادر باید وضعیت دهانه رحم و قرارگیری نوزاد در رحم برای خروج را با کمک پزشک بداند.
هفته ۳۷
با نگاهی به تقویم بارداری هفته به هفته بارداری به هفته‌های آخر رسیده‌ایم. در هفته ۳۷ام، بچه به سمت نور و محرک‌های بیرونی واکنش نشان می‌دهد و وزنش هم همچنان در حال زیادشدن است. وزن نوزادان پسر معمولاً از دخترها بیشتر است.
پلاک مخاطی که نقش حفاظت از رحم را در دهانه آن داشت، کم‌کم از بین می‌رود. بدن هم دیگر آماده زایمان میشود و باید خود را برای دیدار با نوزاد آماده کنید.
هفته ۳۸
وزن نوزاد ما در هفته ۳۸ از تقویم بارداری هفته به هفته به حدود ۲هزار و ۹۰۰ گرم می‌رسد و قدش ۳۴ سانتی‌متر است. بچه می‌تواند مایع آمنیوتیک را بمکد و ببلعد. مواد زائد هم در روده‌ها جمع می‌شوند. اگر پسر دارید، بیضه‌هایش داخل کیسه بیضه قرار می‌گیرند و برای دختران هم اکنون لابیاها کاملاً رشد کرده‌اند.
فشار روی مثانه مادر بسیار زیاد است و نیاز مکرر به استفاده از سرویس بهداشتی دارد. در این هفته باید حواستان به مسائلی مانند ختنه نوزاد پسر در بدو تولد هم باشد.
هفته ۳۹
در تقویم بارداری هفته به هفته به هفته ۳۹ می‌رسیم. گاهی اوقات، بند ناف به دور گردن بچه پیچیده میشود که معمولاً مشکل‌زا نیست مگر اینکه در حین زایمان به بند ناف فشار وارد شود و نیاز به سزارین شکل بگیرد. بدن مادر هم آنتی‌بادی‌هایی را از راه جفت به بچه می‌رساند که به سیستم ایمنی او در ۶ تا ۱۲ ماه اول زندگی برای مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند.
در هفته ۳۹، انقباضات برکستون هیکس (Braxton Hicks) بارزتر می‌شوند. این انقباضات که «زایمان کاذب» هم نام دارند، گاهی به اندازه انقباضات واقعی زایمان دردناک و قوی هستند.
یکی دیگر از نشانه های زایمان، پارگی غشای کیسه آمنیوتیک یا آب است. اگر فکر می‌کنید که کیسه آب شما پاره شده یا به طور منظم انقباضاتی دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
هفته ۴۰
پس از ماه ها انتظار و آمادگی، در هفته چهلم از تقویم بارداری هفته به هفته بچه به دنیا می‌آید. نوزادی که در هفته ۴۰ بارداری به دنیا می‌آید، معمولاً حدود ۳هزار و ۳۰۰ گرم وزن دارد و ۵۰ سانتی‌متر است. سر نوزاد اغلب به طور موقت و به دلیل خروج از کانال تولد بدشکل است اما این وضعیت تغییر می‌کند و سر کم‌کم به حالت گرد درمی‌آید.
ممکن است که کودک روی شکم شما گذاشته شود و بند ناف او هم قطع میشود. مجموعه ای از آزمایش‌های غربالگری سریع، مانند نمره آپگار، علائم حیاتی و واکنش کودک هم انجام خواهند گرفت.
با آگاهی از موضوعات مرتبط با بارداری، مثل تقویم هفتگی یا بهترین سن بارداری و …، بی‌دغدغه‌تر وارد دنیای مادری شوید.
تقویم پزشکی بارداری را گام به گام بشناسید
با شناخت تقویم بارداری هفته به هفته می‌توانید به راحتی اوضاع را مدیریت کنید و بدانید که در هر هفته و ماه باید منتظر چه رویدادهایی باشید. هرچقدر که اطلاعاتتان نسبت به دوران حاملگی، بیشتر باشد، کمتر دچار ترس و ابهام خواهید شد.
یادتان باشد که هر موضوع غیرعادی را با پزشک زنان درمیان بگذارید و با مشورت و استفاده از توصیه‌های متخصصان، این دوران را به سلامتی پشت سر بگذارید. از بهترین روش‌ها برای دریافت وقت ملاقات با متخصصان مذکور، استفاده از سایت نوبت دهی آنلاین دکتردکتر است.
درباره تقویم بارداری هفتگی سؤالی دارید؟ اگر نکته مبهمی باقی مانده است، حتماً ما را در جریان بگذارید تا به شما کمک کنیم.
منابع:
