مراقبت‌های بعد از سزارین را بلد هستید؟ بارداری و عوارض آن تغییرات قابل‌توجهی در بدن به وجود می‌آورند. از دردهای جسمانی در نقاط مختلف تا عوارض روحی در بارداری و زایمان پیش می‌آیند. اگر عمل سزارین کرده‌اید یا قصد انجامش را دارید، باید با عوارض و مراقبت‌های بعد از آن هم آشنا باشید. احتمالاً پرسش‌های زیادی درباره این موضوع در ذهن دارید که هم با مراجعه به پزشک زنان در تهران و شهرستان‌های دیگر به پاسخشان می‌رسید و هم با مرور مطالبی که در این مقاله برایتان فراهم کرده‌ایم.
مراقبت‌های بعد از سزارین در بیمارستان
به طور متوسط، تا ۴ روز بعد از زایمان به روش سزارین در بیمارستان بستری خواهید شد. احتمال اینکه زودتر از این تعداد روز به منزل بازگردید هم وجود دارد. البته این به شرطی است که خودتان و نوزاد در وضعیت خوبی به‌سر ببرید. بهتر است که با مراقبت‌های بعد از سزارین و روند ماندنتان در بیمارستان آشنا باشید:
- برای تسکین دردهایتان به شما مسکن داده می‌شود.
- با نوزاد در ارتباط خواهید بود و به او شیر هم می‌دهید.
- در صورت توانایی، به شما در راه‌رفتن و قدم‌زدن کمک می‌شود.
- امکان غذاخوردن و نوشیدن مایعات به محض تمایل خودتان وجود خواهد داشت.
- لوله‌ای نازک موسوم به کاتتر (catheter)، حداقل به مدت ۱۲ ساعت در مثانه‌تان باقی می‌ماند.
- زخم‌هایتان هم دست‌کم به مدت ۲۴ ساعت پانسمان می‌شوند.
بعد از بهبود نسبی باید با یک همراه روانه منزل شوید تا بیشتر استراحت کنید.
مراقبت در خانه
یادتان باشد که شما فرایند مهم و دشواری را پشت سر گذاشته‌اید، پس لازم است که به وضعیت خود و نوزادتان رسیدگی زیادی کنید و به نکات مهم در زمینه مراقبت‌های بعد از سزارین و عوارض عمل سزارین توجه داشته باشید:
- ورزش‌های سنگین برایتان مطلوب نیستند. در عوض، به راه‌رفتن آرام و پیاده‌روی اکتفا کنید. یادتان باشد که تحرک اندک و معقول به جلوگیری از لخته‌شدن خون کمک می‌کند و نمی‌گذارد دچار یبوست شوید.
- اگر عطسه‌تان گرفت یا خواستید سرفه کنید، حواستان به زخم‌ها و بخیه‌ها باشد و این کارها را به آرامی انجام بدهید.
- چیزی سنگین‌تر از نوزاد را بلند نکنید و به ناحیه شکم و لگنتان هیچ فشاری وارد نکنید.
فعالیت‌های جسمی و بدنی بعد از سزارین
حدود ۸ هفته طول می‌کشد که دوباره به زندگی معمولی بازگردید که البته این امر به اقدامات قبل از زایمان هم تا حدود زیادی مربوط می‌شود. با این حال نباید از فعالیت‌های جسمانی خود را دور نگه دارید. از جمله ورزش‌ها و فعالیت‌های بدنی مناسب بعد از زایمان به روش سزارین به موارد زیر دقت کنید:
- پیاده‌روی
- دویدن
- شنا
- دوچرخه‌سواری
این‌ها همگی گزینه‌هایی عالی برای تقویت عضلات شکم بعد از سزارین هستند. بهتر است از انجام تمریناتی مانند دراز و نشست و کرانچ برای چند هفته خودداری کنید.
معاینات پس از جراحی
معاینه بعد از جراحی به یک جلسه ختم نمی‌شود. نیاز به جلسات متنوعی برای رسیدگی به اوضاع بدن و زخم بعد از سزارین وجود دارد. در طول ۳ هفته نخست بعد از بارداری باید با پزشکتان در ارتباط باشید و بنا به صلاحدید او جلسات معاینه را پشت سر بگذارید.
معاینات و ارزیابی وضعیت در طول ۶ تا ۱۲ هفته بعد از زایمان ادامه خواهند داشت. در این جلسات هم زخم‌ها و وضعیت جسمانی مادر بررسی می‌شود و هم از تصمیمات آینده‌اش برای بارداری صحبت به میان می‌آید.
پزشکان درباره وضعیت روحی مادر هم از او سؤالاتی می‌پرسند. معاینه شکم، واژن و دهانه رحم هم انجام می‌شود. بهتر است که پیش از هر جلسه، سوالاتتان را برای مطرح‌کردن با پزشک آماده کنید.
مراقبت از برش و زخم
همراه و کسی که در خانه از شما مراقبت می‌کند هم باید با روش رسیدگی به زخم‌ها آشنا باشد. در توصیه‌ها برای مراقبت‌های بعد از سزارین به این موارد توجه کنید:
- هر روز زخم را به آرامی تمیز و خشک کنید.
- از لباس زیر نخی و لباس‌های گشاد و راحت استفاده کنید.
- اگر زخمی دردناک دارید، مسکن مصرف کنید. بیشتر خانم‌ها در دوران شیردهی از پاراستامول یا ایبوپروفن (از آسپرین استفاده نکنید) استفاده می‌کنند.
- مراقب علائم عفونت باشید.
بخیه‌هایی که جذب نمی‌شوند، معمولاً بعد از ۵ تا ۷ روز از عمل از سوی ماما کشیده می‌شوند.
مراقبت‌های بعد از کشیدن بخیه‌های سزارین
جای زخم جراحی سزارین روی شکمتان باقی می‌ماند. این جای زخم به شکل خطی ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متری می‌ماند؛ زیر خط بیکینی. در بعضی از موارد نادر هم جای زخم به طور عمودی زیر ناف دیده می‌شود. به مرور زمان، جای این زخم کم‌رنگ و نامحسوس‌تر می‌شود.
به طور کلی، کشیدن بخیه‌های سزارین درد ندارد. با این حال، برخی در این ناحیه دچار درد می‌شوند. بعد از کشیدن بخیه‌ها، ناحیه تحت تأثیر آن کمی آزرده خواهد شد. جای بخیه‌ها را هم روزی ۲ بار شست‌وشو بدهید.
از هیچ ماده ضدعفونی‌کننده‌ای مانند الکل برای شستن زخم جای بخیه استفاده نکنید. این‌ها روند بهبود را کند می‌کنند. در این زمینه به توصیه‌های پزشک هم دقت داشته باشید.
تغذیه بعد از سزارین
یکی از مهم‌ترین مراقبت‌های بعد از سزارین توجه به تغذیه است. با مصرف غذاهای حاوی آهن، امکان جبران خون از دست‌رفته از بدن به وجود می‌آید. مواد زیر سرشار از آهن هستند:
- اسفناج
- مرغ
- گوشت بوقلمون
- کینوا
- زردآلوی خشک (قیسی)
- کنجد
- بادام زمینی
- بادام
- تخمه آفتاب‌گردان
در میان‌وعده‌ها هم از موادی مانند پنیر، ماست و سوپ استفاده کنید. تغذیه سالم و پر از فیبر مانع از بروز مشکلات رنگارنگ گوارشی می‌شود.
در چه صورت با اورژانس و پزشک تماس بگیریم
اگر درد شدیدی احساس کردید یا دچار نشت ادرار شدید، باید به پزشک معالج یا مامای خود مراجعه کنید. خونریزی واژنی سنگین و درد در زمان ادرارکردن هم نیاز به پیگیری دارند. درد و تورم پاها، تنگی نفس، عفونت و قرمزی زخم‌های جراحی هم از مواردی هستند که نیاز به مراجعه به پزشک را بالا می‌برند.
برای دریافت نوبت ملاقات با پزشکان و متخصصان هم می‌توانید از سیستم نوبت دهی اینترنتی سایت دکتردکتر استفاده کنید. این روش، شما را به سادگی به پزشکان متصل می‌کند.
اگر نکته‌ای درباره مراقبت‌های بعد از سزارین از نظر ما جا مانده، مطرح کنید تا برایتان بیشتر بگوییم. عمل سزارین با عوارضی همراه است که نیاز به مراقبت را زیاد می‌کند. با رعایت نکاتی که گفته شد، به راحتی از این دوران هم به سلامت گذر خواهید کرد.
منابع:
