گرفتگی قاعدگی چیست؟ + علت، علائم و درمان انقباضات رحمی در پریودی

برخی از خانم‌ها با گرفتگی قاعدگی در دوران پریودی مواجه می‌شوند. در طول دوره قاعدگی، رحم منقبض می‌شود تا به بیرون راندن پوشش دیواره کمک کند. مواد هورمونی (پروستاگلاندین‌ها) از مهم‌ترین علل گرفتگی قاعدگی است که در درد و التهاب نقش داشته و باعث انقباض عضلات رحم می‌شود. اما با درمان گرفتگی قاعدگی می‌توان میزان درد در ناحیه شکم و کمر را کاهش داد.

به طور کلی ممکن است که برخی از زنان با گرفتگی عضلات در پریود تا چند روز فعالیت‌های روزانه خود را نتوانند به خوبی انجام دهند. از این رو باید به متخصص زنان مراجعه کرد تا مشکلات احتمالی دیگر بررسی شوند. اما برای اینکه بتوان با علت اصلی درد‌های قاعدگی بیشتر آشنا شد تا انتهای متن همراه ما باشید.

گرفتگی قاعدگی چیست؟

دردهای قاعدگی ضربان‌دار هستند، گرفتگی‌های دردناکی که در قسمت پایین شکم درست قبل و در طول دوره قاعدگی ایجاد می‌کنید. درد گرفتگی قاعدگی (که همچنین، به نام دیسمنوره یا درد پریود دوره‌ای نیز شناخته می‌شود)، از خشن و آزار دهنده تا شدید، متغیر است. زمانی که یک تخمک از تخمدان‌ها آزاد می‌شود و بعد از آن لوله فالوپی را طی می‌کند، انقباضات رحمی در پریودی شروع می‌شود. درد در پایین شکم و کمر رخ می‌دهد.

این حالت که یک نوع از درد پریودی است، معمولاً 1 تا 2 روز قبل از قاعدگی شروع می‌شود و از 2 تا 4 روز طول می‌کشد. دردی که فقط با روند قاعدگی همراه است، به عنوان دیسمنوره اولیه شناخته می‌شود. اگر درد گرفتگی قاعدگی ناشی از یک مشکل پزشکی قابل شناسایی مانند آندومتریوز، فیبروئید رحم یا بیماری التهابی لگن باشد، دیسمنوره ثانویه نامیده می‌شود.

علائم گرفتگی قاعدگی

گرفتگی قاعدگی معمولاً به درد ناخوشایند، سوزش، گرفتگی دردناک در قسمت پایین شکم، درست بالای استخوان لگن اشاره دارد. سایر علائم گرفتگی قاعدگی عبارت‌اند از:

• درد در کمر و ران
• تهوع و استفراغ
• تعریق
• ضعف و سرگیجه
• اسهال یا مدفوع شل
• یبوست که راهنمای کامل یبوست را در دکتردکتر ارائه کرده ایم.
• نفخ
• سردرد

اگر علائم به طور فزاینده‌ای بدتر می‌شود، حتماً به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا علل گرفتگی قاعدگی شما را دقیق تشخیص دهد. برای آشنایی با تخصص زنان و زایمان می‌توانید مقاله دکتر زنان کیست را در مجله دکتردکتر مطالعه کنید.

علت گرفتگی قاعدگی

در طول دوره قاعدگی، مواد هورمونیک (پروستاگلاندین) که درگیر درد و التهاب هستند باعث انقباض عضله رحم می‌شوند. سطح بالاتر پروستاگلاندین‌ها با گرفتگی‌های شدید قاعدگی همراه است. از علل گرفتگی قاعدگی می‌توان به موارد زیر در جدول اشاره کرد.

(برای آشنایی بیشتر با این بیماری مقاله عفونت لگن چیست را در مجله دکتردکتر مطالعه نمایید.)

به گفته سایت medlineplus،

قاعدگی یا پریود، خونریزی طبیعی واژینال است که به عنوان بخشی از چرخه ماهیانه یک زن اتفاق می‌افتد. بسیاری از زنان دوره‌های دردناکی دارند که به آن دیسمنوره نیز می‌گویند. درد اغلب دردهای قاعدگی است که یک درد ضربان دار و گرفتگی در قسمت پایین شکم شما است. همچنین ممکن است علائم دیگری مانند کمردرد، حالت تهوع، اسهال و سردرد داشته باشید. درد پریود مانند سندرم پیش از قاعدگی (PMS) نیست. PMS علائم مختلفی از جمله افزایش وزن، نفخ، تحریک پذیری و خستگی ایجاد می‌کند. همچنین PMS اغلب یک تا دو هفته قبل از شروع قاعدگی شما شروع می‌شود.

تشخیص گرفتگی قاعدگی

پزشک متخصص زنان و زایمان، سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و معاینه فیزیکی از جمله امتحان لگن را انجام می‌دهد. در طول آزمایش لگن، دکتر علائم غیر طبیعی در اندام‌های تناسلی را ارزیابی و علائم عفونت را بررسی می‌کند. اگر پزشک متخصص، به عوامل اختلال و گرفتگی قاعدگی در شما مشکوک شود، برای تشخیص دقیق‌تر علل گرفتگی قاعدگی، آزمایشات زیر را درخواست می‌کند:

سونوگرافی: این آزمایش با استفاده از امواج صوتی، تصویری از رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان را تشکیل می‌دهند. در مقاله سونوگرافی چیست به طور کامل با این روش تشخیصی آشنا شوید.

سایر تست‌های تصویربرداری: یک اسکن سی تی اسکن یا اسکن MRI اطلاعات بیشتری نسبت به سونوگرافی فراهم می‌کند و می‌تواند به تشخیص پزشکان در یافتن علل گرفتگی قاعدگی، کمک کند.  CT ترکیبی از تصاویر اشعه ایکس گرفته شده از بسیاری از زوایا برای تولید تصاویر مقطعی از استخوانها، اندام‌ها و دیگر بافت‌های نرم در داخل بدن شما است. MRI با استفاده از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قدرتمند برای تولید تصاویر دقیق از ساختارهای داخلی است. هر دو تست غیر تهاجمی و بدون درد هستند.

لاپاراسکوپی: اگرچه لاپاراسکوپی رحم و تخمدان معمولاً برای تشخیص نقص‌های قاعدگی لازم نیست، اما می‌تواند به تشخیص یک بیماری زمینه‌ای مانند اندومتریوز، چسبندگی، فیبروئیدها، کیست تخمدان و حاملگی خارج رحمی کمک کند. در طی این عمل جراحی سرپایی، دکتر متخصص زنان و زایمان، حفره شکم و اندام‌های تولید مثل را با انجام برش‌های کوچک در شکم و قرار دادن یک لوله فیبر نوری با یک لنز دوربین کوچک مشاهده می‌کند.

درمان گرفتگی قاعدگی

برای تسکین گرفتگی قاعدگی، پزشک موارد زیر را توصیه می‌کند:

مسکن‌ها: داروهای ضد درد مانند ibuprofen یا ناپروکسن سدیم (Aleve)، در دوزهای منظم و مشخص، می‌توانند به کنترل درد ناشی از گرفتگی کمک کنند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نیز برای این شرایط موجود است. در ابتدای دوره پریودی، شروع به مصرف مسکن کنید یا به محض اینکه احساس می‌کنید علائم شدیدتر می‌شوند، به مدت دو تا سه روز یا تا زمانی که علائم شما از بین رفت، دارو مصرف کنید.

کنترل هورمونی: قرص‌های ضد بارداری حاوی هورمون‌هایی هستند که مانع تخمک گذاری می‌شوند و شدت گرفتگی عضلات در پریودی را کاهش می‌دهند.

عمل جراحی: اگر گرفتگی قاعدگی شما ناشی از یک بیماری مانند اندومتریوز یا فیبروئیدها باشد، جراحی برای اصلاح مشکل کمک می‌کند.

درمان های خانگی گرفتگی قاعدگی 

برای آرام شدن درد اسپاسم رحم در قاعدگی، می‌توان از برخی روش‌های خانگی نیز استفاده کرد:

• یک حمام داغ می‌تواند درمانی غیر دارویی برای گرفتگی قاعدگی باشد.
• استفاده از گرما، به عنوان مثال، قرار دادن بطری آب گرم، یا کیسه آب گرم روی ناحیه شکمی و کمر
• تحریک الکتریکی عصب (TENS)
• برخی از گزینه‌های رژیم غذایی، از جمله گیاهان و مکمل‌های ویتامین، ممکن است کمک کنند. بعضی از گیاهان مانند اسطوخودوس رازیانه نیز می‌تواند به تسکین درد کمک کند. یک مطالعه نشان می‌دهد که پودر زنجبیل ممکن است در طول 3 تا 4 روز اول قاعدگی، باعث کاهش درد شود.
• استراحت و خواب راحت و ورزش منظم

اگر این روش‌ها درد شما را کم نکردند می‌توانید از دارو استفاده کنید.

عوامل افزایش خطر گرفتگی عضلات در پریودی

ممکن است در معرض خطر ابتلا به گرفتگی‌های قاعدگی باشید، اگر:

• کمتر از 30 سال سن داشته باشید.
• بلوغ را در سن 11 سالگی یا کمتر تجربه کردید و قاعدگی زودرس داشتید.
• در طول دوره، خونریزی شدید (منوراژی) داشته باشید.
• خونریزی نامنظم قاعدگی (metrorrhagia)
•  سابقه خانوادگی سندرم قاعدگی (دیسمنوره) دارید
• سیگاری باشید

گرفتگی قاعدگی باعث عوارض دیگر پزشکی نمی‌شود. اما می‌تواند در فعالیت‌های روزانه، کار و فعالیت‌های اجتماعی دخالت کند. هرچند شرایط خاصی در ارتباط با علل گرفتگی قاعدگی، می‌تواند عوارضی داشته باشد. به عنوان مثال، آندومتریوز می‌تواند مشکلات باروری را ایجاد کند. بیماری التهابی لگن می‌تواند لوله‌های فالوپ تهاجمی را افزایش دهد و خطر ابتلا به تخمک گذاری در خارج از رحم (بارداری خارج از رحم) را افزایش دهد.

تمام خانم‌ها گرفتگی قاعدگی را تجربه کرده‌اند. اما در برخی از خانم‌ها این درد به قدری شدید است که باعث می‌شود از کارهای روزانه باز بمانند. گرفتگی عضلات در پریودی می‌تواند مشکلات جدی برای خانم‌ها ایجاد کند، از این رو باید برای درمان به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرد. استفاده از مسکن‌های بدون نسخه یکی از رایج‌ترین راه‌های درمانی درد‌های پریودی است، اما اگر گرفتگی‌های دوران پریودی دارید باید از یک متخصص زنان کمک بگیرید.

ما در این متن سعی کرده‌ایم که اطلاعاتی درباره درد‌های پریودی ارائه کنیم. اما اگر درباره درمان گرفتگی قاعدگی سوالات بیشتری دارید در انتهای همین متن و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.

منابع

medicalnewstoday

mayoclinic

سوالات متداول گرفتگی قاعدگی