اسهال به دفع مکرر مدفوع شل و آبکی گفته می‌شود و در کودکان و بزرگسالان شایع است. بیشتر موارد در چند روز بهبود می‌یابد، اما اگر با تب، کم‌آبی یا خون در مدفوع همراه باشد، نیاز به درمان دارد. عفونت‌ها، مسمومیت غذایی و بیماری‌های گوارشی از دلایل رایج هستند.
در این مطلب از مجله دکتردکتر، انواع اسهال، علائم، روش‌های تشخیص و راه‌های پیشگیری آن را بررسی می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.
در پایان، اگر پرسشی درباره علائم اسهال یا موضوعات مربوط به آن داشتید، از ما بپرسید. پزشک به شما پاسخ خواهد داد.
اسهال چیست؟
اسهال به دفع مدفوع شل یا آبکی گفته می‌شود و معمولاً خفیف و موقتی است. در بیشتر موارد طی چند روز برطرف می‌شود، اما گاهی می‌تواند نشانه بیماری جدی باشد و با کم‌آبی شدید یا اختلال در جذب مواد مغذی همراه شود. اگر اسهال طولانی‌مدت باشد، نیاز به بررسی پزشکی دارد.
کارشناسان سازمان بهداشت جهانی (who) می‌گویند:
بخش قابل توجهی از بیماری‌های اسهالی از راه مصرف آب آشامیدنی سالم و رعایت بهداشت کافی قابل پیشگیری هستند.
انواع اسهال
این بیماری را به انواع مختلفی تقسیم می‌کنند. ملاک دسته‌بندی انواع اسهال، وضعیت‌ها و مدت زمانی است که هریک از انواع آن طول می‌کشد:
اسهال حاد
این حالت با مدفوعی شل و آبکی همراه است که به مدت ۱ تا ۲ روز طول می‌کشد. اسهال حاد شایع‌ترین نوع است و معمولاً بدون نیاز به درمان از بین می‌رود.
اسهال مداوم
اسهال مداوم حدود ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد. چنین وضعیتی بسیار آزاردهنده است و می‌تواند عواقب خطرناکی برای بدن به همراه بیاورد. در ساهال مداوم بدن ویتامین‌های خود را از دست می‌دهد.
اسهال مزمن
اسهال مزمن بیش از ۴ هفته طول می‌کشد و به دوره‌ای طولانی برای درمان‌شدن آن نیاز است. اگر اسهال این‌قدر طولانی شود، باید حتماً مشکل را بهطور جدی پیگیری کنید و نزد دکتر اسهال بروید.
اسهال طولانی‌مدت
اسهال مزمن یا طولانی‌مدت دست‌کم ۴ هفته ادامه دارد و باید توسط دکتر گوارش بررسی شود. در طول این مدت هم روزانه، فرد مبتلا حدود ۳ دفعه یا بیشتر به دست‌شویی می‌رود. علل احتمالی مختلفی برای اسهال مزمن وجود دارد. در روند درمان، رفع علت داشتن اسهال به مدت طولانی (در صورت امکان) بسیار مهم است. سفت‌کردن مدفوع شل و مقابله با هر گونه عوارض بیماری هم از دلایل دیگر درمان اسهال طولانی مدت هستند.
اسهال مسافرتی
اسهال مسافرتی یک نوع اسهال حاد است که معمولا طی چند روز اول سفر به مناطق با شرایط بهداشتی پایین‌تر رخ می‌دهد. اسهال مسافرتی ناشی از مصرف آب یا غذای آلوده به باکتری‌ها، ویروس‌ها یا انگل‌هاست و شایع‌ترین عامل آن اشریشیا کلی انتروتوکسیژنیک (ETEC) است.
اسهال خونی
اسهال خونی به حالتی گفته می‌شود که مدفوع فرد حاوی خون قابل مشاهده یا تیره‌رنگ است. این وضعیت اغلب نشان‌دهنده آسیب به مخاط روده یا وجود التهاب شدید است و برخلاف اسهال معمول، می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد.
اسهال کودکان و نوزادان
اگر فرزندتان اسهال شدید دارد با تخصص اطفال تماس بگیرید. درمان اسهال کودکان با درمان بزرگسالان متفاوت است. شاید مصرف داروهای بدون نسخه برای آن‌ها خطرناک باشد. کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض خطر کم آب‌شدن بدن هستند. پزشکان به شما کمک می‌کنند تا بهترین راه را برای هیدراته نگه‌داشتن (آب‌رسانی به بدن) آن‌ها انتخاب کنید. از روش‌های آب‌رسانی به بدن کودکان و نوزادان باید به این موارد اشاره کنیم:
- شیر مادر
- شیر خشک
- نوشیدنی‌های الکترولیتی برای کودکان بزرگ‌تر (در صورت تجویز پزشک)
همیشه قبل از دادن مایع جدید یا استفاده از هر نوع درمانی برای کودک، با پزشک درباره عوارضی همچون اسهال و استفراغ کودکان مشورت کنید. به کلیشه‌ها توجه نکنید؛ مثلاً چیزی با عنوان اسهال دندان‌درآوردن وجود ندارد. اگر می‌بینید که بچه دچار چنین مشکلی است، به پزشک مراجعه کنید.
اسهال در بارداری و شیردهی چگونه است؟
اسهال در دوران بارداری و شیردهی می‌تواند آزاردهنده باشد و در صورت بی‌توجهی، خطر کم‌آبی و عوارض جدی برای مادر ایجاد کند. تغییرات هورمونی و مصرف برخی غذاها از علل شایع آن هستند. نوشیدن آب کافی، پرهیز از نوشابه و قهوه و توجه به تغذیه سالم برای حفظ سلامت بدن ضروری است. ابتلای مادر به اسهال باعث انتقال آن به نوزاد نمی‌شود، اما ضعف جسمانی مادر می‌تواند بر کیفیت شیر اثر بگذارد؛ بنابراین باید برای درمان سریع اقدام کرد.
علائم اسهال
علامت اصلی اسهال، مدفوع شل یا آبکی است. سایر علائم رایج عبارتند از:
- نفخ یا گرفتگی شکم
- نیاز شدید و فوری به دفع
- صدای شکم
- حالت تهوع همراه با ناراحتی معد
- درد سمت راست شکم
این علائم معمولاً نیازی به مراجعه به پزشک ندارند، به خصوص اگر فقط چند روز طول بکشند. اسهال آبکی زردرنگ یا اسهال سبز باید زیر نظرگرفته شوند. در صورت تداوم بروز علائم دیگر، مراجعه به پزشک ضروری است.
علائم اسهال شدید
علائم و نشانههای اسهال شدید هم عبارتند از:
- تب
- درد شدید
- مدفوع سبز
- استفراغ
- خون یا مخاط در مدفوع
- کاهش وزن
کم‌شدن وزن می‌تواند نشانه جذب‌نشدن مواد مغذی در بدن باشد. دقت کنید که بروز اسهال ناگهانی در کودک و بزرگسال خطرناک است.
علت اسهال چیست؟
عامل اصلی اسهال ویروسی به نام گاستروانتریت است که روده را آلوده می‌کند؛ برخی آن را آنفولانزای معده می‌نامند. دلایل متنوع دیگری هم در این زمینه نقش دارند. مثلا از نقش تاثیر استرس بر گوارش و بروز مشکلاتی همچون اسهال، نباید به راحتی گذشت. با شناسایی علت اسهال ناگهانی یا موارد دیگر، از عوارض ناخوشایند و جدی آن جلوگیری کنید. در ادامه، دلایل مختلفی که باعث بروز این مشکل می‌شوند را نام خواهیم برد:
عفونت‌ها
عفونت‌های گوارشی یکی از شایع‌ترین دلایل اسهال هستند و با ورود پاتوژن‌ها به دستگاه گوارش آغاز می‌شوند. این عوامل بیماری‌زا می‌توانند به روش‌های مختلفی باعث اختلال در عملکرد روده شوند؛ برخی با ترشح سموم یا توکسین‌ها موجب افزایش ترشح آب و الکترولیت‌ها در روده می‌شوند و برخی دیگر با آسیب مستقیم به سلول‌های مخاط روده باعث التهاب و جذب ناقص مایعات می‌شوند. عفونت‌هایی که منجر به این عارضه می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:
- نوروویروس؛ عامل اصلی گاستروانتریت حاد در بزرگسالان؛ باعث آسیب سلول‌های اپیتلیال روده و اختلال در جذب آب
- روتاویروس؛ شایع‌ترین علت اسهال حاد در کودکان؛ منجر به تخریب سلول‌های جذب‌کننده در روده باریک
- آستروویروس و آدنوویروس؛ نقش کمتر اما مهم در اسهال کودکان
- اشریشیا کلی (ETEC, EHEC)؛ تولید توکسین و ایجاد اسهال ترشحی یا خونی
- سالمونلا و شیگلا؛ نفوذ به دیواره روده، التهاب و اسهال خونی
- کلستریدیوم دیفیسیل (C. difficile)؛ شایع در بیماران بستری؛ ایجاد کولیت غشایی و اسهال شدید پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
- کامپیلوباکتر؛ التهاب شدید و آسیب به مخاط روده
- ژیاردیا لامبلیا؛ اختلال در جذب چربی و کربوهیدرات؛ اسهال مزمن آبکی
- آمیب هیستولیتیکا؛ نفوذ به بافت و ایجاد زخم‌های روده‌ای؛ اسهال خونی
- کریپتوسپوریدیوم؛ شایع در افراد با نقص ایمنی؛ اسهال طولانی‌مدت
مسمومیت غذایی
مصرف مواد غذایی مسموم یا آلوده منجر به شل‌شدن مدفوع می‌شود. ورود این مواد به روده‌ها باعث انتقال باکتری‌های بیماری‌زایی می‌شود که عامل اسهال زرد و … هستند. در طول سفر نیز ممکن است در اثر مسمومیت یا حتی ورود باکتری و ویروس به دستگاه گوارش با مسمومیت غذایی و اسهال مسافرتی روبه رو شوید در این شرایط بهتر است توسط پزشک عمومی معاینه شوید.
داروها
اسهال عارضه جانبی رایج مصرف برخی داروها است. به عنوان مثال، آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌های مضر و بیماری‌زا را از بین می‌برند، اما گاهی باعث از بین‌رفتن باکتری‌های مفید هم می‌شوند. در برخی موارد، فقدان باکتری خوب منجر به اسهال می‌شود. اسهال از عوارض جانبی و رایج مصرف آنتی‌اسیدها با منیزیم و برخی داروهای سرطان هم به‌شمار می‌رود. استفاده بیش از حد از ملین‌ها هم می‌تواند باعث بروز این وضعیت شود.
غذاهای مختل‌کننده گوارش
مبتلایان به عدم تحمل لاکتوز هم به دلیل مشکلات هضم قند موجود در لبنیات یا همان لاکتوز دچار اسهال می‌شوند. برخی افراد در هضم فروکتوز، یعنی قند موجود در عسل و برخی میوه‌های شیرین هم مشکل دارند. مبتلایان به بیماری سلیاک هم نمی‌توانند گلوتن یا همان پروتئین گندم را هضم کنند. این مشکل روی دستگاه گوارش و دفع آن‌ها هم اثر منفی می‌گذارد.
بیماری‌های روده
بیماری کرون، کولیت اولسراتیو (Ulcerative colitis) و سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) هم می‌توانند باعث اسهال شوند. استرس و اضطراب علائم این مشکلات را بدتر می‌کنند. یکی از موارد دیگری که ممکن است باعث اسهال شود شیمی درمانی در بیماران سرطانی است.
آیا این بیماری نیاز به تشخیص دارد؟
اسهال در نگاه اول یک علامت واضح است، اما تشخیص پزشکی برای تعیین علت آن ضروری است. این بیماری می‌تواند ناشی از عفونت، بیماری‌های التهابی، اختلالات جذب یا عوامل دارویی باشد و درمان هرکدام متفاوت است. روش‌های تشخیص، شامل موارد زیر است:
- شرح‌حال و معاینه بالینی
- آزمایش مدفوع برای بررسی پاتوژن‌ها، خون مخفی، انگل‌ها
- آزمایش خون برای بررسی الکترولیت‌ها، علائم عفونت یا التهاب
- کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی در موارد مزمن یا شدید
در مواردی مانند اسهال خونی، کم‌آبی شدید، تب بالا یا اسهال مزمن، ارزیابی فوری توصیه می‌شود.
اسهال چقدر طول می‌کشد؟
طول دوره اسهال در انواع مختلف آن، متفاوت است. در جدول زیر دراینباره توضیح داده‌ایم:
| علت اسهال | مدت زمان معمول | توضیحات |
|---|---|---|
| عفونت ویروسی (مثلاً روتاویروس) | ۳ تا ۷ روز | شایع‌ترین علت در کودکان؛ اغلب خودبه‌خود بهبود می‌یابد. |
| عفونت باکتریایی (مثلاً سالمونلا) | ۵ تا ۱۴ روز | ممکن است نیاز به آنتی‌بیوتیک داشته باشد. |
| مسمومیت غذایی | ۱ تا ۳ روز | معمولاً با استفراغ همراه و سریع بهبود می‌یابد. |
| عدم تحمل لاکتوز یا حساسیت غذایی | تا زمانی که عامل حذف نشود | با پرهیز غذایی قابل کنترل است. |
| بیماری‌های التهابی روده (مانند کولیت اولسراتیو) | مزمن (هفته‌ها تا ماه‌ها) | نیازمند درمان پزشکی و مدیریت طولانی‌مدت است. |
| مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها (اسهال ناشی از دارو) | ۲ تا ۱۰ روز | ممکن است با قطع دارو برطرف شود. |
آیا اسهال طولانی مدت خطرناک است؟
بله، اسهال طولانی‌مدت می‌تواند خطرناک باشد، زیرا باعث از دست رفتن مایعات و الکترولیت‌های حیاتی بدن می‌شود و خطر کم‌آبی، ضعف، کاهش وزن و سوءتغذیه را افزایش می‌دهد. این وضعیت ممکن است نشانه بیماری‌های جدی مانند بیماری‌های التهابی روده (کولیت اولسراتیو یا کرون)، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، عفونت‌های مزمن یا اختلالات جذب باشد.
اگر اسهال بیش از چهار هفته ادامه یابد یا با علائمی مانند خون در مدفوع، تب، درد شدید شکم یا کاهش وزن همراه شود، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص و درمان مناسب آغاز شود.
برای درمان اسهال چه باید کرد؟
اسهال خفیف معمولاً ظرف چند روز خودبه‌خود برطرف می‌شود. در موارد شدیدتر، مصرف داروهای بدون نسخه (OTC) مانند بیسموت ساب‌سالیسیلات (Bismuth subsalicylate) ممکن است مفید باشد، اما این دارو برای کودکان و زنان باردار مناسب نیست و باید با احتیاط استفاده شود. اگر اسهال شدید است، بیش از دو روز طول کشیده یا علائم خطرناکی مانند تب بالا، کم‌آبی یا وجود خون در مدفوع مشاهده می‌شود، مراجعه به پزشک ضروری است. در ادامه، روش‌های مختلف درمان این عارضه را مرور می‌کنیم:
درمان دارویی
انواع قرص ضد اسهال برای درمان این عارضه بسته به علت آن متفاوت هستند. در اسهال خفیف و بدون علائم هشدار، معمولاً نیازی به داروی خاص نیست و درمان حمایتی کافی است. اما در موارد شدید یا عفونی، پزشک ممکن است دارو تجویز کند. در جدول زیر، نام این داروها را با توجه به کارکردشان، آورده‌ایم:
| نام دارو | گروه دارویی | کاربرد | نکات مهم |
|---|---|---|---|
| لوپرامید (Loperamide) | ضداسهال (OTC) | کاهش حرکات روده و کنترل دفعات دفع | مناسب برای اسهال خفیف و غیرعفونی؛ منع مصرف در اسهال خونی یا تب‌دار |
| بیسموت ساب سالیسیلات | ضدالتهاب روده‌ای (OTC) | کاهش التهاب، ترشحات روده و تسکین معده | منع مصرف در کودکان و زنان باردار؛ ممکن است رنگ مدفوع تیره شود |
| سیپروفلوکساسین | آنتی‌بیوتیک | درمان اسهال باکتریایی شدید (مانند ای.کلی، سالمونلا) | فقط با تجویز پزشک؛ خطر مقاومت دارویی وجود دارد |
| آزیترومایسین | آنتی‌بیوتیک | مناسب در مسافرت به مناطق باکتری‌های مقاوم | انتخاب اول در برخی اسهال‌های مسافرتی |
| مترونیدازول | ضدانگل/آنتی‌بیوتیک | درمان اسهال ناشی از آمیبیازیس یا ژیاردیا | مصرف با نظر پزشک؛ ممکن است طعم فلزی در دهان ایجاد کند |
| نیتازوکسانید | ضدانگل | درمان اسهال ناشی از ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوز | ایمن برای کودکان؛ دوره درمان کوتاه است |
| پروبیوتیک‌ها | مکمل | بازسازی فلور طبیعی روده و کوتاه کردن مدت اسهال | مفید در اسهال ویروسی یا ناشی از آنتی‌بیوتیک |
| محلول ORS | جبران‌کننده الکترولیت‌ها | پیشگیری و درمان کم‌آبی ناشی از اسهال | مصرف مداوم در اسهال‌های حاد ضروری است |
برای سفارش اینترنتی دارو، می‌توانید از داروخانه دکتردکتر کمک بگیرید.
درمان خانگی اسهال
پودر او آر اس (ORS) برای جبران کم‌آبی ناشی از اسهال بسیار مؤثر است، زیرا حاوی ترکیبی از نمک‌ها و قندهایی است که جذب آب را در روده بهبود می‌دهند. مصرف ORS به‌ویژه در کودکان و سالمندان، از خطر کم‌آبی شدید جلوگیری می‌کند.
برای درمان خانگی اسهال، طبق موارد زیر پیش بروید:
مصرف پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها با بازگرداندن تعادل فلور طبیعی روده، به بهبود سریع‌تر اسهال کمک می‌کنند. این محصولات به‌ویژه در اسهال‌های ویروسی یا اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها مفید هستند. با این حال، پیش از مصرف آن‌ها بهتر است با پزشک مشورت کنید، به‌خصوص در کودکان، سالمندان و افراد با نقص ایمنی.
مصرف مایعات و پیشگیری از کم‌آبی
مصرف مایعات کافی برای جلوگیری از کم‌آبی حیاتی است. بهترین گزینه استفاده از محلول‌های خوراکی جبران‌کننده آب و الکترولیت (ORS) است. همچنین آب، سوپ‌های رقیق و آب‌میوه‌های کاملاً رقیق‌شده توصیه می‌شوند. از نوشابه‌های گازدار، آب‌میوه‌های شیرین و نوشیدنی‌های کافئین‌دار باید اجتناب کرد زیرا ممکن است اسهال را تشدید کنند.
غذاهای مفید برای اسهال
بسیاری این سوال را دارند که برای درمان اسهال چه بخوریم؟ غذاهای مفید برای سفت کردن مدفوع به گونه‌ای انتخاب می‌شوند که هضم آسانی داشته باشند، روده را تحریک نکنند و به جبران مایعات و الکترولیت‌ها کمک کنند. این گروه غذاها معمولاً کم‌چرب، کم‌فیبر و سبک هستند. مواد غذایی همچون:
- موز؛ سرشار از پتاسیم و مناسب برای جبران الکترولیت‌ها
- برنج سفید پخته؛ کم‌فیبر و کمک به سفت‌تر شدن مدفوع
- سیب‌زمینی آب‌پز؛ منبع انرژی بدون تحریک روده
- نان تست سفید یا نان ساده؛ سبک و قابل‌هضم
- پوره سیب یا سیب پخته؛ حاوی پکتین برای کاهش اسهال
- ماست پروبیوتیک؛ کمک به بازسازی فلور روده در صورت تحمل لاکتوز
- محلول ORS یا آب نارگیل؛ برای پیشگیری از کم‌آبی و جبران الکترولیت‌ها
نوشیدنی‌ها و مواد غذایی مضر برای اسهال
اگر اسهال دارید، به هیچ عنوان این مواد غذایی را مصرف نکنید:
- غذاهای چرب و سرخ‌کردنی
- لبنیات پرچرب
- نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند چای غلیظ و قهوه
- نوشابه‌های گازدار
- میوه‌ها و سبزیجات خام پر فیبر
نکته! تا زمانی که اسهال برطرف شود، بهتر است لبنیات مصرف نشود، زیرا لاکتوز موجود در لبنیات می‌تواند اسهال را تشدید کند. توجه به این نکات و مصرف غذاهای مناسب می‌تواند به بهبود وضعیت اسهال و سفت کردن مدفوع کمک کند.
همچنین با وجود اسهال یا علائم آن، به هیچ عنوان نوشیدنی الکلی مصرف نکنید. در این رابطه، می‌توانید در مطلب چرا بعد از نوشیدن الکل دچار اسهال می شوم؟، بیشتر بخوانید.
درمان اسهال در بیماران پیوند کلیه
اسهال در بیماران پیوند کلیه یک عارضه شایع است که می‌تواند ناشی از عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا انگلی و همچنین مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مانند مایکوفنولات باشد. این وضعیت در صورت مدیریت نشدن، خطر کم‌آبی بدن، اختلال در جذب داروهای پیوند و حتی رد پیوند را افزایش می‌دهد.
روش‌های درمان شامل شناسایی دقیق علت اسهال از طریق آزمایش‌های لازم، اصلاح یا تغییر دوز داروهای سرکوب‌کننده ایمنی در صورت ارتباط با اسهال، و جبران مایعات و الکترولیت‌ها است. در صورت اثبات عفونت، درمان ضدباکتری، ضدویروسی یا ضدانگلی مناسب توسط پزشک تجویز می‌شود. همچنین رعایت رژیم غذایی کم‌چرب و کم‌فیبر برای کاهش تحریک روده توصیه می‌شود. هرگونه تغییر در درمان باید تحت نظر پزشک نفرولوژیست و گوارش انجام شود تا از خطرات جدی مانند رد پیوند جلوگیری شود.
عوارض اسهال
کم آبی بدن یکی از بزرگ‌ترین عوارض اسهال است. این امر به ویژه در میان افراد آسیب‌پذیر خطرناک‌تر می‌شود. منظور از چنین افرادی چیست؟ افرادی با شاخصه‌های زیر:
- نوزادان
- افراد بالای ۶۵ سال
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
بدون درمان، کم آبی بدن می‌تواند منجر به نارسایی کلیه، سکته مغزی، حمله قلبی یا حتی مرگ شود. اسهال با سوزش و علائم مشابه، اوضاع بسیار ناخوشایندی برای هر فرد ایجاد می‌کند. درمان سریع این وضعیت ضروری است.
چگونه می‌توان از اسهال پیشگیری کرد؟
همیشه امکان پیشگیری از اسهال وجود ندارد. گاهی‌اوقات، مصرف برخی داروها باعث بروز آن می‌شوند. شاید هم به عنوان عارضه‌ای جانبی از یک بیماری دیگر رخ بدهد. بااین‌حال، روش‌های زیر در جلوگیری از ابتلا به این وضعیت مفیدند:
| بهداشت را رعایت کنید | پس از استفاده از حمام یا تهیه و خوردن غذا، دستان خود را با آب و صابون بشویید. گزینه دیگر استفاده از ضدعفونی‌کننده دست است. |
| واکسینه شوید | واکسن روتاویروس از ابتلا به روتاویروس از علل شایع اسهال، جلوگیری می‌کند. واکسن کرونا هم از پیشگیری به این بیماری و بروز عوارضی مانند اسهال کرونا جلوگیری می‌کند. |
| غذا را به درستی نگهداری کنید | غذا را در دمای مناسب نگهداری کنید و آن را بپزید تا زمانی که به دمای توصیه شده برسد. |
| هنگام سفر مراقب خوراکی باشید | هنگام سفر آب تصفیه نشده ننوشید. از آب لوله کشی، تکه‌های یخ کثیف و غیرمطمئن یا مسواک‌زدن با آب غیر لوله‌کشی خودداری کنید. از شیر یا آب میوه های غیر پاستوریزه دوری کنید. |
برای درمان اسهال به چه دکتری مراجعه کنیم؟
معمولاً بیشتر افراد برای درمان اسهال خفیف به دکتر عمومی مراجعه می‌کنند. در صورت شدیدشدن عوارض و ابتلا به اسهال خونی یا شدید، نیاز به مراجعه به دکتر داخلی یا حتی متخصص گوارش وجود دارد. پزشکان با شناسایی علائم اسهال می‌توانند مشکل را رفع و عوارض را از بین ببرند. آن‌ها توصیه‌هایی برای جبران مایعات و الکترولیت از دست‌رفته بدن دارند و تغذیه سالم را به بیماران پیشنهاد می‌کنند.
در بسیاری از موارد، با رعایت رژیم غذایی مناسب و حفظ بهداشت، از ابتلا به اسهال آبکی یا مشکلات مشابه دور می‌مانید. یادتان نرود که عوارض درمان نکردن اسهال هم بسیار جدی است. بعد از کشف علت اسهال سیاه یا معمولی، مراقب خود باشید و درمان را برای رفع نفخ شکم و سایر علائم اسهال پیگیری کنید. ابتلا به اسهال مکرر یا مشکلات دیگر این وضعیت با مراجعه به پزشکان خبره مقدور خواهد شد. مراجعه به سامانه دکتردکتر یکی از بهترین روش‌ها برای شناسایی بهترین پزشکان و دریافت نوبت اینترنتی یا مشاوره آنلاین با دکتر گوارش است.
منابع:
