افسردگی چیست؟ عوامل، نشانه‌ها و راه‌های درمان (ویدیو)

دغدغه‌های زندگی، فشارهای اقتصادی، تنش‌های خانوادگی و موارد بی‌شمار دیگری باعث تغییر در نگرش و خلق‌وخوی انسان می‌شوند. گاهی هم این تغییرات تابه‌حدی است که فرد به ناگاه خودش را در میانه راه افسردگی می‌بیند. اما افسردگی به‌همین سادگی که در مکالمات روزانه‌مان از آن حرف می‌زنیم، نیست. این اختلال روانی ابعاد پیچیده‌ای دارد و بازی‌های زیادی به‌راه می‌اندازد. برای همین حتما در راستای درمان افسردگی چیست باید از یک روانپزشک یا روانشناس در تهران یا دیگر شهرهای ایران کمک گرفت.

در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر درباره  اختلال افسردگی و عوامل ایجاد آن آشنا گفته‌ایم؛ سوال مهمی که در این مطلب به آن پرداخته‌ایم این است که آیا افسردگی قابل درمان است؟

افسردگی چیست؟

افراد زیادی احساس غم یا افسردگی خفیف را تجربه می‌کنند که واکنشی طبیعی به از دست دادن یا مواجه شدن با چالش‌های زندگی است. ولی زمانی‌که احساساتی همچون درماندگی، ناامیدی و بی‌ارزشی برای چندین روز یا هفته‌ به طول بیانجامد و فرد را از زندگی کردن باز دارد، ممکن است چیزی فراتر از غم و اندوهی ساده باشد. در اینگونه موارد ممکن است فرد افسردگی بالینی داشته باشد و باید با کمک روانشناس افسردگی در پروسه درمان قرار بگیرد.

اما افسردگی چیست؟ افسردگی نوعی اختلال خلقی است که می‌تواند بر احساس، تفکر و رفتار فرد تأثیر گذاشته و حتی منجر به انواع مشکلات عاطفی و جسمی شود. در این اختلال، فرد در انجام فعالیت‌های عادی روزمره خود با مشکل مواجه می‌شود و احساس می‌کند که ارزش زندگی کردن را ندارد.

علائم اصلی افسردگی یا دپرشن چیست؟

طبق کتاب DSM-5 (راهنمای پزشکان برای تشخیص اختلالات روانی)، اگر فردی پنج یا بیشتر از پنج مورد از علائم زیر را به مدت زمان حداقل 2 هفته داشته باشد، افسردگی دارد:

• خلق‌و‌خوی فرد در بیشتر ساعات روز به خصوص در صبح گرفته است
• تقریبا هر روز احساس خستگی یا کمبود انرژی دارد
• تقریبا هر روز احساس بی‌ارزشی یا گناه می‌کند
• احساس ناامیدی، بدبینی، تحریک‌پذیری یا ناامیدی، حتی در مسائل کوچک
• برای تمرکز کردن، به خاطر سپردن جزئیات و تصمیم‌گیری مشکل دارد
• تقریبا هر روز نمی‌تواند بخوابد یا بیش‌ازحد می‌خوابد
• تقریبا هر روز به بسیاری از فعالیت‌ها علاقه ندارد یا از انجام آنها لذتی نمی‌برد
• اغلب به مرگ یا خودکشی فکر می‌کند (نه فقط ترس از مرگ)
• احساس بی‌قراری می‌کند
• وزن کم کرده یا اضافه کرده است.

همچنین برخی از افراد ممکن است علائم افسردگی را به شکل‌های زیر تجربه کنند: 

• احساس بداخلاقی و بی‌قراری
• پرخوری یا بی‌اشتهایی
• مشکلات فیزیکی بدون دلیل، مانند کمردرد یا سردرد
• احساس غم، اضطراب یا پوچی
• علائم بیماری همچون اسکیزوئید

موارد ذکر شده از علائم رایج افسردگی هستند اما تمامی افراد مبتلا، علائم مشابهی نخواهند داشت. میزان، تعداد دفعات و مدت زمان بروز علائم می‌تواند متفاوت باشد. به‌علاوه افسردگی می‌تواند مغز را دچار تغییرات شیمیایی کند و با تاثیر در میزان ترشح سروتونین و نوراپی‌نفرین، موجب شود که فرد مبتلا در گفتار و حرکات کندتر عمل کند. حتی امکان بروز اختلالات جنسی و سردمزاجی هم وجود دارد.

مهم‌ترین دلایل بروز افسردگی شدید و دپرشن

تا به امروز پزشکان نتوانسته‌اند باتوجه به علائم افسردگی، دلایل دقیق بروز این بیماری را مشخص کنند اما آنها به این نتیجه رسیده‌اند که احتمالا دلیل بروز افسردگی ترکیبی از این موارد است:

تفاوت‌های زیستی: به نظر می‌رسد که در مغز افراد مبتلا به افسردگی تغییرات فیزیکی رخ می‌دهد. نوع دقیق این تغییرات تاکنون مشخص نشده است، اما ممکن است به تدریج این عوامل شناخته شده و به کشف دلایل افسردگی کمک کنند.

نوروترنسمیترهای مغز: پیام‌رسان‌های عصبی گروهی از مواد شیمیایی مغز هستند که نقش بسیار مهمی را در افسردگی ایفا می‌کنند. تحقیقات جدید ثابت کرده که تغییر در عملکرد و اثر این نوروترانسمیترها و چگونگی تقابل آن‌ها با جریانات عصبی درگیر در ثبات خلق‌وخو ممکن است نقش مهمی را در بروز افسردگی و درمان آن ایفا کند.

هورمون‌ها: تغییر در تعادل هورمونی بدن ممکن است باعث تحریک بروز افسردگی شود. تغییرات هورمونی ناشی از بارداری یا تغییرات هورمونی هفته‌ها و ماه‌های اول بعد از زایمان از جمله عوامل برهم زننده‌ تعادل هورمونی طبیعی بدن هستند. از طرفی دیگر مشکلات تیروئید، یائسگی و گروه دیگری از بیماری‌ها و مشکلات باعث ایجاد تغییراتی در سطح هورمون‌های بدن می‌شود.

عوامل وراثتی: افرادی که یکی از اعضای نزدیک خانواده‌شان به افسردگی مبتلا است، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارد. پژوهشگران در تلاشند تا ژنی که احتمالاً در بروز این مشکل موثر است را کشف کنند.

شایع‌ترین انواع افسردگی 

انواع مختلفی از اختلالات افسردگی وجود دارد که تشخیص آنها توسط پزشکان صورت می‌گیرد، انواع افسردگی عبارت است از:

افسردگی شدید: در این نوع افسردگی فرد در بیشتر روزهای هفته علائم افسردگی را تجربه می‌کند. به عبارت دیگر در این نوع افسردگی علائم شدیدتر است.

اختلال افسردگی و اضطراب: در بیشتر روزها فرد احساس تنش، بی‌قراری و عدم تمرکز دارد زیرا نگران است که امکان دارد اتفاق بدی رخ دهد و او کنترل خود را از دست بدهد.

افسردگی فصلی (SAD): این نوع اغلب در فصل زمستان رخ می‌دهد، زمانی که روزها کوتاه‌تر است و بدن نور خورشید کمتری دریافت می‌کند. معمولاً این نوع افسردگی در فصل بهار و تابستان از بین می‌رود.

افسردگی پیش از قاعدگی: زمانی که یک خانم قبل از قاعدگی علائم بدخلقی شدیدی از خود بروز می‌دهد و این بدخلقی‌ها شدیدتر از سندرم پیش از قاعدگی معمول (PMS) هستند و به نام افسردگی پیش از قاعدگی یا PMDD شناخته می‌شود.

اختلال خلقی ناشی از مواد (SIMD): این نوع اختلال افسردگی در حین مصرف دارو، الکل یا پس از قطع مصرف در افراد رخ می‌دهد.

اختلال افسردگی ناشی از شرایط پزشکی دیگر: در مواردی افراد به دلیل بیماری‌های دیگری که دارند و به دلیل شرایط فیزیکی خود به این نوع افسردگی مبتلا می‌شوند.

افسردگی پس از زایمان: زنانی که دچار افسردگی پس از زایمان هستند احتمالا افسردگی پیش از زایمان داشته‌اند. علائم این نوع افسردگی با تغییر فصول، به ویژه ماه‌های سرد و تاریک سال، بدتر می‌شود.

اختلال افسردگی پایدار چیست؟

اگر افسردگی به مدت ۲ سال یا بیشتر ادامه داشته باشد، فرد به اختلال افسردگی پایدار (persistent depressive disorder) مبتلا است. پیش‌ازاین از این واژه برای توصیف دو شرایط مختلف تحت عنوان کج‌خلقی، افسرده‌خویی یا دیس تایمیا (dysthymia) و افسردگی شدید مزمن (chronic major depression) استفاده می‌شد.

در این حالت فرد ممکن است علائم زیر را داشته باشد:

• تغییر در اشتها (به اندازه‌ کافی غذا نخوردن یا بیشتر از معمول غذا خوردن) 
• زیاد خوابیدن یا کم خوابیدن
• کمبود انرژی یا خستگی
• کمبود اعتماد به نفس
• عدم تمرکز و سخت تصمیم گرفتن
• احساس ناامیدی و بی‌پناهی 
• ابتلا به اختلال وسواس جبری (OCPD)

در این شرایط فرد تحت روان‌درمانی و دارودرمانی یا ترکیبی از هر دو قرار می‌گیرد.

اختلال دو قطبی چیست؟

شخص مبتلا به اختلال دوقطبی (bipolar disorder) که گاهی افسردگی شیدایی (manic depression) هم خوانده می‌شود، حالت‌ها و دوره‌های مختلف خلق‌وخو را تجربه می‌کند‌. گاهی فرد یک حالت پرانرژی و بسیار در اوج را تجربه می‌کند و گاهی بسیار کم‌انرژی و در پایین‌ترین حد خود، افسردگی شدید را تجربه خواهد کرد.

زمانی که فرد در پایین‌ترین سطح خود باشد، علائم افسردگی شدید را نشان خواهد داد. داروها این تغییر خلق‌وخو و رفتار را تحت کنترل قرار می‌دهند. در هر حالت رفتاری و سطح انرژی که فرد مبتلا به اختلال دوقطبی قرار داشته باشد، داروهای تثبیت کننده‌ خلق‌وخو همچون لیتیوم پیشنهاد می‌شود.

البته توجه داشته باشید که از مصرف خودسرانه داروهای ضدافسردگی بدون تجویز پزشک جدا خودداری کنید، مصرف بدون نسخه هر دارویی می‌تواند عوارض بسیار شدیدی در پی داشته باشد. داروهای ضدافسردگی صددرصد باید زیر نظر پزشک مصرف شود.

سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از این سه دارو برای درمان فاز افسردگی اختلال دو قطبی را مجاز دانسته است:

• کوئتیاپین تحت نام تجاری سروکوئل (Seroquel)
• لورا زیدول تحت نام تجاری لاتودا (Latuda)
• داروی ترکیبی اولانزاپین- فلوکستین (Olanzapine-fluoxetine combination) 

برخی دیگر از داروها همچون لاموتریژین (anticonvulsant lamotrigine) یا داروهای ضدجنون آتیپیک (atypical antipsychotic Vraylar) هم برای اختلال دوقطبی تجویز می‌شود. داروهای معمول ضدافسردگی معمولاً برای درمان اختلال دوقطبی تجویز نمی‌شوند. چرا که تحقیقات نشان داده است که میزان اثر بخشی آن‌ها در درمان افسردگی در افراد دارای اختلال دو قطبی بیش‌تر از دارونماها نیست.

علاوه‌‌براین گروه اندکی از افراد مبتلا بعد از مصرف داروهای ضدافسردگی وارد فاز اوج این بیماری شده و حالت‌های شیدایی از خود نشان می‌دهند یا اینکه با گذشت زمان دوره‌های بیشتری از شیدایی را تجربه خواهند کرد.

در ویدیوی زیر دکتر مریم جان فدا درباره افسردگی توضیح داده‌اند:

اختلال عاطفی فصلی چیست؟

اختلال عاطفی فصلی (Seasonal affective disorder) دوره‌ای از افسردگی ماژور است که معمولاً در طول ماه‌های فصل زمستان زمانی که روزها کوتاه‌تر است و فرد کم‌تر در معرض تابش نور خورشید قرار دارد، رخ می‌دهد.

این نوع از افسردگی معمولاً در فصل بهار و تابستان از بین می‌رود. اگر به اختلال عاطفی فصلی مبتلا هستید، داروهای ضدافسردگی تا حدود زیادی کمک‌کننده خواهند بود. از طرفی دیگر نور درمانی هم تا حدود زیادی موثر است‌.

در این روش درمانی فرد هر روز به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه جلوی یک جعبه‌ نوری مخصوص می‌نشیند و در معرض نور قرار می‌گیرد.

افسردگی روان‌پریشی چیست؟

افراد مبتلا به افسردگی روان‌پریشی (psychotic depression) علاوه‌بر داشتن علائم افسردگی، علائم روان‌پریشی را هم تجربه می‌کنند، این علائم عبارتند از:

• توهم و خیال (دیدن و شنیدن چیزهایی که وجود ندارند) 
• پندار بیهوده (باورهای غلط)
• سوظن شدید (اعتقاد بر اینکه دیگران قصد آسیب رساندن به فرد را دارند)

ترکیبی از داروهای ضدافسردگی مثل آسنترا و ضدروان‌پریشی برای درمان این نوع از افسردگی استفاده می‌شود. از طرفی دیگر ممکن است روش ECT هم برای درمان به کار رود.

افسردگی پس از زایمان

زنان مبتلا به افسردگی ماژور در هفته‌ها و ماه‌های بعد از تولد نوزاد ممکن است به افسردگی پس از زایمان (peripartum depression) مبتلا شوند. داروهای ضدافسردگی در این موارد برای رفع مشکلات افسردگی که به تولد نوزاد مرتبط نیست، کمک کننده هستند.

افسردگی پیش از قاعدگی چیست؟

زنان مبتلا به افسردگی پیش از قاعدگی (PMDD) در آغاز دوره پریود خود حالت‌های افسردگی و دیگر علائم را نشان می‌دهند. علاوه‌بر احساس افسردگی این حالت باعث بروز علائم زیر هم می‌شود:

• تغییر خلق‌وخو
• بی‌قراری و تحریک پذیری
• اضطراب
• عدم تمرکز
• خستگی
• تغییر اشتها و الگوی خواب
• احساس فشار بیش از حد

داروهای ضدافسردگی و گاهی داروهای خوراکی ضدبارداری تا حدود زیادی به درمان این نوع از افسردگی کمک می‌کند.

افسردگی موقعیتی

افسردگی موقعیتی (Situational depression) یک واژه‌ی تخصصی و فنی در روانشناسی و روانپزشکی نیست. اما گاهی فرد در مواجه با موقعیت‌های استرس‌زای زندگی مانند مرگ یکی از اعضای خانواده، جدایی و از دست دادن شغل و ناتوانی در مقابله و مدیریت شرایط دچار حالت‌های افسردگی می‌شود.

پزشکان به این حالت سندروم واکنش استرس (stress response syndrome) می‌گویند. روان‌درمانی تا حد زیادی به فرد برای پشت سر گذاشتن این حالت کمک می‌کند.

افسردگی غیرمعمول یا آتیپیکال

در افسردگی معمول فرد با حضور دائمی یک احساس غم عمیق رو‌به‌رو است، در حالی که در افسردگی غیرمعمول (atypical depression) این حالت وجود ندارد. در این نوع از افسردگی یک رخداد مثبت به صورت موقت باعث بهبود خلق‌وخوی فرد خواهد شد. دیگر علائم افسردگی غیرمعمول عبارتند از:

• افزایش اشتها
• خوابیدن بیش از حد
• احساس سنگینی در بازوها و پاها
• حساسیت بیش‌ازحد در برابر انتقادات

داروهای ضدافسردگی تا حد زیادی کمک کننده خواهند بود. علاوه بر این داروهای مهارکننده‌های بازجذب سروتونین با نام مخفف اس‌ اس‌ آر آی‌ (selective serotonin reuptake inhibitor) هم ممکن است تجویز شوند. گاهی نسل قدیمی‌تر داروهای ضدافسردگی موسوم به مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (monoamine oxidase inhibitor) هم برای درمان این نوع از افسردگی تجویز می‌شود. 

انواع افسردگی در مردان

تعریف افسردگی تنها محدود به زنان نیست و برخلاف تصور عموم مردم، مردان نیز دچار افسردگی می‌شوند. البته نوع واکنش مردان به اختلال افسردگی متفاوت‌تر است و همین موضوع روند تشخیص و درمان را کندتر می‌کند. افسردگی مردان آنها را منزوی و پرخاشگر می‌کند، به‌طور کلی مردانی که به این اختلال دچار می‌شوند به نسبت زنان علائم بروز غم و اندوه کمتری دارند.

انواع افسردگی در زنان

افسردگی زنان در بیشتر موارد به تغییرات هورمونی که در طول زندگی یک زن رخ می‌دهد مرتبط است. این تغییرات در دوران بلوغ دختران، بارداری، یائسگی و همچنین پس از زایمان یا سقط جنین مشهود است. به‌علاوه تغییرات هورمونی پیش از قاعدگی در زنان باعث بروز PMS شده و در دوران قاعدگی با تشدید علائم به PMDD تبدیل می‌شود و چهره‌ای از افسردگی در زنان را به نمایش می‌گذارد. 

راه‌های تشخیص افسردگی و دپرشن چیست؟

شاید خودتان یا اطرافیان شما متوجه علائم افسردگی در شما شوند، اما تشخیص اختلال افسردگی کار ساده‌ای نیست و پزشک برای تشخیص از چند روش استفاده می‌کند؛ از جمله:

• معاینه جسمی بیمار؛ پزشک در حین معاینه فرد، سوالاتی هم در مورد وضعیت سلامتی بیمار خواهد پرسید. در برخی از موارد، افسردگی با برخی از بیماری‌های زمینه‌ای دیگر مرتبط است. 
• تست‌های آزمایشگاهی؛ برای بررسی عملکرد تیروئید و برای اندازه‌گیری پارامترهایی در خون آزمایش خون گرفته می‌شود. 
• ارزیابی روانپزشکی؛ پزشک متخصص سوالاتی در مورد علائم، افکار، احساسات و الگوهای رفتاری فرد مطرح خواهد کرد. گاهی از فرد خواسته می‌شود که یک پرسش‌نامه را پر کرده و در آن به سوالات خواسته شده، پاسخ داده شود. 
• نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی؛ یک شیوه‌نامه‌ی استاندارد برای طبقه‌بندی اختلالات روانی است که توسط انجمن روان‌پزشکی آمریکا تهیه شده‌ است. پزشک برای تشخیص افسردگی ممکن است از این راهنما استفاده کند. 

علائم و نشانه‌های افسردگی شدید چیست؟

در حالی‌که افسردگی معمولاً تنها یکبار در زندگی رخ می‌دهد ولی مردم معمولا آن را در چندین دوره تجربه خواهند کرد. در جریان این دوره‌ها، علائم در بیشتر ساعات یک روز و تقریبا هر روز دوره وجود دارند. این علائم عبارتند از:

• احساس غم عمیق، گریه کردن زیاد، احساس توخالی بودن یا ناامیدی
• فوران خشم، بی‌قراری یا احساس بیهودگی حتی در هنگام مواجه با کوچکترین مسائل 
• از دست دادن علاقه و لذت از انجام کارهای معمول روزمره مانند رابطه جنسی، تفریحات و ورزش
• اختلالات خواب مانند بی‌خوابی (insomnia) یا بیش‌ازاندازه خوابیدن
• خستگی و کمبود انرژی. در این حالت حتی کوچکترین کارها هم برای فرد سخت و طاقت فرساست
• کاهش اشتها و کاهش وزن یا افزایش میل به غذا و افزایش وزن
• اضطراب، بی‌تابی یا بی‌قراری
• کند شدن فرایند تفکر، صحبت کردن با حرکات بدنی
• احساس بی‌ارزش بودن یا احساس گناه داشتن، فکر کردن مدام به شکست‌های گذشته و سرزنش مداوم خود 
• سخت شدن عمل فکر کردن، تمرکز، تصمیم‌گیری و یادآوری وقایع
• فکر کردن مداوم به مرگ، داشتن افکار خودکشی و حتی اقدام به خودکشی
• مشکلات جسمی بدون دلیل و یکباره از جمله کمر درد یا سردرد

در بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی علائم چنان شدید می‌شود که مشکلات قابل توجهی در فعالیت‌های روزانه در محیط کار، مدرسه، روابط اجتماعی و فردی با دیگران ایجاد می‌کند. بسیاری از افراد مبتلا بدون اینکه دلیل آن را بدانند غم و بدبختی زیادی را در طول روز تجربه می‌کنند.

علائم افسردگی شدید در کودکان و نوجوانان

نشانه‌های رایج افسردگی در کودکان و نوجوانان مشابه علائم این عارضه در بزرگسالان است، اما تفاوت‌هایی هم وجود دارد. در کودکان کوچک‌تر علائم افسردگی شامل:

• غم
• تحریک‌پذیری
• وابسته بودن
• نگرانی
• درد
• سرباز زدن از رفتن به مدرسه
• زیر وزن طبیعی بودن

در نوجوانان علائم افسردگی شامل:

• غم 
• تحریک‌پذیری
• منفی نگری و احساس بی‌ارزش بودن
• خشم
• عملکرد و تمرکز ضعیف در مدرسه
• احساس درک نشدن توسط دیگران
• حساس بودن بیش‌ازحد
• استفاده از داروهای مخدر شادی‌آور یا مصرف الکل
• خوابیدن و خوردن بیش‌ازحد
• آسیب رساندن به خود
• از دست دادن علاقه برای انجام فعالیت‌های روزمره
• پرهیز از روابط اجتماعی

علائم افسردگی شدید در افراد بزرگسال

تعریف افسردگی جزئی معمول و طبیعی از فرایند رشد نیست و هرگز نباید آن را دست کم گرفت. متاسفانه افسردگی اغلب در افراد بزرگسال بدون تشخیص و درمان باقی مانده و این افراد برای مشکل خود کمکی از کسی درخواست نمی‌کنند. 

علائم افسردگی در بزرگسالان به نسبت کودکان و نوجوان متفاوت بوده و ممکن است کم‌تر نمایان باشد‌. این علائم عبارتند از:

• اختلالات حافظه یا تغییر شخصیت
• درد جسمی 
• خستگی، از دست دادن اشتها، مشکلات خواب، از دست دادن میل جنسی بدون مصرف داروی خاص یا ابتلا به بیماری خاصی
• تمایل به ماندن در خانه به جای رفتن میان اجتماع و انجام تجربه‌های جدید
• داشتن افکار و احساسات خودکشی، به خصوص در افراد با سن بالاتر

چه زمانی برای درمان افسردگی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر احساس افسردگی می‌کنید هر چه سریع‌تر باید به یک دکتر روانشناس یا یک روان درمانگر مراجعه کنید. اگر برای شروع فرایند درمان بی‌میل هستید، مشکل را با یکی از دوستان، اعضای خانواده یا با پزشک خود در میان گذاشته و از آن‌ها بخواهید که به شما کمک کنند. رسیدگی‌ نکردن به مقوله افسردگی می‌تواند مشکلات و اختلالات دیگر روانی مانند اختلال اضطراب اجتماعی را تشدید کند.

چه زمانی نیاز به کمک اورژانسی وجود دارد؟

اگر فکر می‌کنید احتمال اینکه به خود آسیب بزنید وجود دارد یا اینکه اگر قصد اقدام به خودکشی دارید هر چه سریع‌تر با اورژانس تماس بگیرید. در صورت داشتن افکار خودکشی می‌توانید راه‌های زیر را هم امتحان کنید:

• با پزشک خود تماس بگیرید
• با دوست نزدیک خود یا یکی از اعضای خانواده صحبت کنید.

اگر یکی از نزدیکان شما اقدام به خودکشی کرده است یا قصد آن را دارد، مطمئن شوید که او تنها نخواهد ماند و بعد به سرعت با اورژانس تماس بگیرید. اگر احساس می‌کنید خطری متوجه فرد نیست، خود شما هم می‌توانید آن فرد را هر چه سریع‌تر به بیمارستان منتقل کنید.

عوامل خطر برای بروز افسردگی

افسردگی اغلب در نوجوانی و دهه‌ی ۲۰ یا ۳۰ زندگی رخ می‌دهد، اما با این همه احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد. افسردگی بیشتر از مردان در زنان تشخیص داده می‌شود و شاید دلیل آن هم به این برمی‌گردد که زنان بیشتر از مردان به دنبال درمان افسردگی خود می‌روند.

عواملی که به نظر می‌رسد در افزایش خطر ابتلا به افسردگی موثر باشند، عبارتند از:

• برخی ویژگی‌های رفتاری مانند اعتمادبه‌نفس پایین، ابتلا به اختلال شخصیت وابسته، خود انتقادی و منفی‌نگری زیاد
• وقایع استرس‌زا در زندگی مانند سو رفتار و آزار جنسی، مرگ یا از دست دادن یکی از دوستان و اعضای خانواده، یک رابطه احساسی سخت و پر از مشکل یا مشکلات مالی
• رابطه‌ی خونی با افرادی با سابقه افسردگی، اختلال دوقطبی، اعتیاد به الکل یا افرادی که اقدام به خودکشی کرده‌اند.
• همجنسگرایان، بایسکشوال‌ها یا ترنس‌هایی که حمایت کافی را دریافت نمی‌کنند یا افرادی که به دلیل وجود مشکلی در دستگاه تناسلی خود از نظر هویت جنسی دچار سردرگمی هستند.
• داشتن سابقه ابتلا به دیگر بیماری‌های روانی، اختلال اضطرابی، اختلالات غذا یا اختلال استرسی پس از حادثه
• سو مصرف الکل یا مواد مخدر 
• ابتلا به بیماری‌های حاد و شدید. مانند سرطان، سکته، درد سینه یا بیماری قلبی
• برخی از داروها مانند داروهای فشار خون بالا و قرص‌های خواب‌آور 

مشکلات و عوارض افسردگی شدید

بیماری افسردگی اختلالی جدی است که می‌تواند بار و صدمات زیادی به شخص و خانواده او وارد کند. اگر افسردگی درمان نشود، شدت آن زیادتر می‌شود و باعث بروز مشکلات احساسی، رفتاری و سلامتی شده و همه‌ جنبه‌های زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مثال‌هایی از عوارض و مشکلات جانبی ناشی از افسردگی عبارتند از:

• اضافه وزن یا چاقی، که منجر به بیماری‌های قلبی و دیابت می‌شود.
• درد و بیماری‌های جسمی
• سومصرف مواد مخدر و الکل
• اضطراب، حمله وحشت‌زدگی یا ترس مواجه شدن با اجتماع 
• مشکلات خانوادگی، مشکلات در رابطه‌های فردی، کاری و مشکلات در محیط تحصیل
• فاصله‌گیری از جامعه
• احساسات و فکرهای خودکشی، اقدام به خودکشی یا حتی عملی کردن آن
• آسیب زدن به خود مانند بریدن نقطه‌ای از بدن
• مرگ زودرس ناشی از ابتلا به ببماری‌ها
• اثرگذاشتن روی روابط و شکل‌گیری اضطراب جنسی.

راه‌های پیشگیری از اختلال افسردگی

نمی‌توان راهکاری قطعی و تضمینی برای پیشگیری از افسردگی پیشنهاد کرد ولی بااین‌حال، به کارگیری استراتژی‌های زیر کمک‌کننده هستند:

• برای کنترل استرس، افزایش انعطاف‌پذیری و افزایش عزت‌نفس خود گامی بردارید
• سعی کنید در طول روز و به خصوص هنگام بیدار شدن از خواب، در معرض نور آفتاب قرار بگیرید
• از افکار منفی دوری کنید، افکار مثبت بسازید و جملات خوب بیشتری استفاده کنید
• در اوقات فراغت خود به یادگیری یک مهارت یا انجام مواردی که علاقه‌مند هستید مشغول شوید
• با خانواده و دوستان خود تماس بگیرید، آنها به شما کمک می‌کنند تا از شرایط سخت عبور کنید
• برای کمک به جلوگیری از بدتر شدن افسردگی، با بروز اولین نشانه، درمان را آغاز کنید.

انواع افسردگی شدید یا ماژور

علائمی که افسردگی ماژور ایجاد می‌کند از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای مشخص کردن نوع افسردگی فرد، پزشک یک یا چند تصریح کننده (specifier) اضافه می‌کند. به این معنی که فرد به افسردگی با نوع خاصی از ویژگی‌ها مبتلا است، این تصریح کننده‌ها شامل: 

• اضطرابی (Anxious distress): افسردگی به همراه بی‌قراری غیر معمول یا نگرانی در مورد رویدادهای احتمالی یا از دست دادن کنترل 
• ترکیبی مختلط (Mixed features): ترکیب همزمانی از افسردگی و شیدایی، که ترکیبی از اعتماد به نفس بالا، زیاد صحبت کردن و افزایش انرژی است.
• مالیخولیایی (Melancholic features): افسردگی شدید به همراه عدم پاسخ به چیزهایی که پیش از این باعث لذت و آسایش فرد می‌شده به همراه خستگی بعد از بیدار شدن از خواب، بدتر بودن خلق‌وخو در هنگام صبح، تغییرات شدید در اشتها، احساس گناه، بی تابی شدید و تنبلی و کندی
• آتپیک (Atypical features): نوعی افسردگی که با شادی موقتی در مواجهه با رویدادها، افزایش اشتها، نیاز بیش‌تر به خواب، حساس شدن به طرد شدن و احساس سنگینی در پاها و بازوها همراه است. 
• روان‌پریشی (Psychotic features): افسردگی به همراه توهم و افکار بیهوده که منجر به احساس بی کفایتی یا دیگر افکار منفی می‌شود. 
• کاتاتونیا (Catatonia): در این نوع افسردگی موتور حرکتی تحت تاثیر قرار گرفته و فرد مبتلا حرکات کنترل نشده و بدون هدف داشته و از نظر ساختار بدنی هم در وضعیتی ثابت یا غیرانعطاف‌پذیر قرار می‌گیرد.

اختلالات دیگری که باعث بروز علائم افسردگی می‌شوند:

اختلال افسردگی به عنوان یک علامت در برخی دیگر از اختلالات وجود دارد. تشخیص درست اولین مرحله برای انتخاب بهترین روش درمانی است و شناخت این اختلالات در این مرحله اهمیت پیدا می‌کند. 

• اختلال دو قطبی نوع یک و نوع دو
• متناوب‌خُلقی یا خُلق ادواری و سایکلوتایمیا
• اختلال نامنظمی خلقی اخلال‌گرانه
• اختلال افسردگی پایدار
• اختلال ملال پیش از قاعدگی
• دیگر اختلالات افسردگی 

راه درمان افسردگی چیست؟

اگر فردی علائم افسردگی را در خود مشاهده می‌کند باید با پزشک مشورت کرده و با کمک او وضعیت خود را مورد ارزیابی قرار دهد. درنهایت دکتر به فرد، پیشنهاد درمانی داده یا او را به متخصص روانشناسی ارجاع می‌دهد. نوع درمانی که پزشک توصیه می‌کند به علائم و شدت آنها بستگی دارد. روش‌های درمان افسردگی شامل این موارد است:

1. درمان افسردگی با دارو

داروهای افسردگی (در ترکیب با روان‌درمانی) برای اکثر افراد مبتلا به افسردگی موثر است. انواع مختلفی از داروهای ضدافسردگی وجود دارد و ممکن است پزشک چند نوع دارو یا ترکیبی از آنها را برای روند درمان به کار ببرد.

بسته به نوع دارویی که تجویز می‌شود، عوارض جانبی متفاوت خواهد بود و ممکن است پس از سازگاری بدن با دارو، این علائم بهبود یابند. اگر تصمیم دارید مصرف داروهای افسردگی را قطع کنید، مهم است که به تدریج، در طی یک دوره زمانی و توسط پزشک دوز مصرفی را کاهش دهید.

درصورت درمان افسردگی با دارو توجه داشته باشید که ترک ناگهانی داروهای ضدافسردگی می‌تواند باعث علائم قطع مصرف مانند سردرد یا سرگیجه شود یا احتمال بازگشت علائم را افزایش دهد. مهم است که ابتدا در مورد کاهش یا تغییر داروها با پزشک خود مشورت کنید و این کار را خودسرانه انجام ندهید.

خطرات قطع مصرف ناگهانی داروهای درمان افسردگی

بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید. داروهای ضدافسردگی جز داروهای اعتیادآور محسوب نمی‌شوند ولی گاهی مصرف آن‌ها باعث وابستگی جسمی خواهد شد که این مورد با اعتیاد به دارو تفاوت‌هایی دارد. 

قطع ناگهانی مصرف دارو گاهی باعث شدت گرفتن علائم افسردگی و گاهی هم باعث شبه علائم ترک مصرف مواد می‌شود. برای کم کردن مقدار مصرف دارو به صورت تدریجی حتماً با پزشک مشورت کنید. 

2. درمان افسردگی با روان‌درمانی

صحبت کردن با یک متخصص روانشناس به طور منظم در مورد افسردگی و سایر مسائل می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. روش‌های مختلفی از جمله درمان شناختی-رفتاری (CBT) و گفتار درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روان‌درمانی یا گفتاردرمانی روش درمانی موثری برای افسردگی است. این روش به تنهایی برای درمان افسردگی شدید کافی نیست اما در صورت استفاده با سایر درمان‌ها، از جمله مصرف دارو، می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.

رفتاردرمانی و روان‌درمانی بر چگونگی تاثیر و نقش افکار و رفتارهای فرد، در افسردگی تاکید دارد. درمانگر به فرد مبتلا کمک می‌کند راه‌هایی برای واکنش به مسائل و به چالش کشیدن پیش‌فرض‌های خود بیاموزد. روان درمانی در موارد زیر به فرد کمک می‌کند: 

• تنظیم بحران‌ها و دیگر شرایط دشوار زندگی
• شناسایی باورها، افکار و رفتارهای منفی و جایگزین کردن آن‌ها با افکار و رفتارهای شاد و مثبت
• بسط دادن روابط و تجربیات و ایجاد تبادلات مثبت با دیگران
• پیدا کردن راه‌های بهتر برای مقابله و حل مشکلات
• تشخیص مشکلاتی که باعث تشکیل حالت‌های افسردگی شده و تغییر رفتارهایی که باعث بدتر شدن آن می‌شود
• به دست آوردن دوباره حس رضایت از خود و حس کنترل زندگی و کمک به کاهش حالت‌ و علائم افسردگی، همچون خشم و ناامیدی
• کمک به داشتن یک سری اهداف واقعی در زندگی
• بهبود توانایی تحمل و پذیرش مشکلات با استفاده از رفتارهای سالم‌تر

انواع جایگزین روان‌درمانی

بهترین نوع روان‌درمانی شرکت کردن منظم در جلسات در مطب روانشناس یا روانپزشک است‌. اما علاوه‌بر این برنامه‌های کامپیوتری، جلسات تراپی آنلاین، ویدئویی هم وجود دارد. این جلسات گاهی با حضور تمام وقت روانشناس انجام می‌شوند ولی گاهی هم روانشناس در آن‌ها حضور تمام وقت نداشته و اینکه کاملا مستقل از پزشک عمل می‌کنند.

3. بستری فرد افسرده

اگر افسردگی فرد به حدی شدید است که در مراقبت از خود مشکل داشته یا امکان دارد به خود یا دیگران آسیب برساند، احتمالا به بستری شدن در بیمارستان‌های روانپزشکی نیاز است.

4. شوک درمانی (ECT)

این روش درمانی با تحریک مغز، جریان‌های الکتریکی را از مغز عبور می‌دهد تا به انتقال دهنده‌های عصبی کمک کند و آنها بهتر عمل کنند. این روش، راهکاری معمول نیست و در شرایطی که پروسه درمان به داروها پاسخ ندهد یا فرد نتواند دارو مصرف کند استفاده می‌شود.

5. تحریک مغناطیسی مغز (TMS)

پزشکان معمولاً این روش را زمانی پیشنهاد می‌کنند که داروهای ضدافسردگی تأثیری نداشته باشند. این درمان از یک سیم‌پیچ برای ارسال پالس‌های مغناطیسی از طریق مغز استفاده می‌کند تا به تحریک سلول‌های عصبی که خلق‌وخو را تنظیم می‌کنند کمک کند.

6. درمان خانگی افسردگی

در کنار درمان با دارو کارهای زیادی وجود دارد که می‌توان برای مقابله با افسردگی انجام داد؛ تغییر رفتار، انجام فعالیت‌های بدنی، تغییر در سبک زندگی و حتی تغییر در طرز فکر همگی روش‌های درمانی طبیعی برای افسردگی هستند. رعایت این نکات نیز به شما کمک می‌کند احساس بهتری داشته باشید:

• هدف گذاری: تعیین هدف احساس بهتری در وجودتان ایجاد می‌کند. به مرور زمان می‌توانید اهداف روزانه خود را چالش برانگیزتر کنید
• ورزش: با انجام حرکات فیزیکی و ترشح اندورفین حال روحی و جسمی شما بهتر می‌شود
• غذای سالم: هیچ رژیم غذایی جادویی وجود ندارد که افسردگی را برطرف کند. اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد غذاهای حاوی امگا 3 و اسید فولیک می‌توانند به کاهش افسردگی کمک کنند
• خواب کافی: هر روز در ساعت معینی به رختخواب بروید و بیدار شوید. در زمان خواب همه چیزهایی که حواستان را پرت می‌کند مثل تلویزیون، تلفن همراه و کامپیوتر را از اتاق خواب خود خارج کنید
• مسئولیت‌های جدید: پذیرفتن مسئولیت‌های روزانه می‌تواند به ایجاد حس موفقیت در وجودتان کمک کند.
• تفریح: برای چیزهایی که قبلا از آنها لذت می‌بردید، وقت بگذارید
• پرهیز از مصرف دخانیات: مصرف طولانی مدت مواد مخدر می‌تواند نحوه عملکرد مغز را تغییر دهد و منجر به مشکلات سلامت روان شود.

7. بازنگری بر سبک زندگی برای درمان افسردگی

گفتنی است که سبک زندگی و افسردگی رابطه مستقیمی با هم دارند. یکی از عوامل موثر بر ابتلا به افسردگی، سبک زندگی شخصی است. با اصلاح و بازنگری در سبک زندگی فردی می‌توان علائم این بیماری را کاهش داد. مواردی از قیبل: خوردن غذاهای سالم، داشتن خواب کافی، اختصاص زمانی جهت تفریح و موارد دیگر در پیشگیری از ابتلا به بیماری افسردگی موثر است.

• اطلاعات خود را در مورد افسردگی بالا ببرید: افزایش اطلاعات در مورد افسردگی قدرت فرد را بالا برده و انگیزه‌ او برای ادامه‌ فرایند درمان را بیش‌تر خواهد کرد. اعضای خانواده را تشویق کنید تا در مورد افسردگی مطالعه کنند، شناخت بیشتر اعضای خانواده در مورد این بیماری به حمایت بیش‌تر آنها از بیمار منجر خواهد شد
• به علائم هشدار دهنده توجه کنید: در مورد عواملی که باعث تحریک بروز علائم افسردگی می‌شوند با پزشک خود مشورت کنید. یک برنامه منظم تنظیم کنید، در این صورت خواهید دانست که در مواقعی که علائم شدیدتر شدند، چه کاری باید انجام دهید. 
• از مصرف الکل یا داروهای مخدر خودداری کنید: شاید به نظر برسد که الکل یا مواد مخدر باعث کم شدن شدت علائم افسردگی خواهند شد، اما در دراز مدت این مواد باعث بدتر شدن علائم شده و درمان افسردگی را سخت‌تر خواهند کرد. در صورتی که برای ترک مصرف این مواد نیاز به کمک دارید، حتما با پزشک خود مشورت کنید
• از خود مراقبت کنید: غذاهای سالم بخورید، از نظر بدنی فعال باشید و به اندازه کافی بخوابید. پیاده‌روی، دویدن، شنا کردن، باغبانی یا دیگر فعالیت‌های لذت‌بخش را در برنامه روزانه خود قرار دهید. خوب خوابیدن نقش بسیار مهمی در سلامت جسمی و روانی شما دارد. اگر در خوابیدن مشکل دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

داروهای ضد افسردگی و افزایش خطر خودکشی 

بیشتر داروهای ضدافسردگی بدون خطر هستند ولی سازمان غذا و داروی امریکا تاکید دارد که روی تمام بسته‌های داروهای ضدافسردگی یک علامت هشدار سیاه رنگ نصب شود. در واقع این نشان یک نوع محدودیت برای تجویز ایجاد می‌کند.

در برخی از موارد، خطر بروز افکار خودکشی در چند هفته‌ اول آغاز مصرف داروهای ضدافسردگی یا تغییر مقدار مصرف این داروها در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان زیر 25 سال وجود دارد. 

هر کسی که داروهای ضدافسردگی را به تازگی مصرف می‌کند یا مقدار مصری خود را تغییر می‌دهد باید به دقت زیر نظر گرفته شود. در صورتی که این داروها را مصرف می‌کنید و مدام فکر خودکشی دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید و از او کمک بخواهید. 

توجه کنید که این دسته از داروها دراز مدت با بهتر کردن حال فرد، بروز افکار خودکشی و آسیب به خود را کاهش خواهند داد.

داروهای ضدافسردگی و بارداری

مصرف برخی از داروهای ضدافسردگی در طی دوران بارداری و شیردهی ممکن است روی جنین و نوزاد اثرات سو بگذارد. در صورتی که باردار هستید یا اینکه قصد بارداری دارید و دارو مصرف می‌کنید، حتماً با پزشک مشورت کنید. 

داروها و درمان‌های جایگزین برای مداوای افسردگی

در طب جایگزین یا آلترناتیو به جای درمان‌های سنتی از درمان‌های غیرمحافظه‌کارانه و غیرسنتی استفاده می‌شود‌. اگر قصد امتحان طب جایگزین و داروهای این نوع درمان را دارید، اطلاعات لازم را در مورد آن‌ها کسب کنید و خطرات احتمالی و مزایای آن را پیش از استفاده بشناسید. هرگز این نوع از درمان نباید جایگزین داروها و روان درمانی باشد. 

مکمل‌ها برای درمان افسردگی

برخی از مکمل‌هایی که برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند، عبارتند از:

• داروی گیاهی گل راعی (St. John’s wort)  

هر چند این دارو برای درمان افسردگی به تایید سازمان غذا و دارو آمریکا نرسیده است ولی در مواردی برای درمان افسردگی خفیف تا متوسط کمک کننده است. 

اما در صورت مصرف این داروی گیاهی باید به شدت احتیاط کنید، چرا که این دارو با گروهی از داروهای قلبی، داروهای رقیق‌کننده خون، داروهای ضدبارداری، شیمی درمانی، داروهای ایدز و داروهای ضدپس‌زدگی عضو پیوندی تداخل دارد. از طرفی دیگر از مصرف این دارو در هنگام مصرف دیگر داروهای ضد افسردگی باید خودداری کرد، چرا که منجر به بروز عوارض جانبی جدی خواهد شد.

• اس-ادنوزیل متیونین (S-adenosylmethionine) 

یک مکمل غذایی است که از مواد شیمیایی موجود در بدن ساخته می‌شود. این دارو برای درمان افسردگی در آمریکا به تایید سازمان غذا و دارو نرسیده است‌. این دارو ممکن است در درمان افسردگی موثر باشد، اما مصرف آن نیازمند تحقیقات بیشتر است. از طرفی دیگر امکان تحریک بروز شیدایی در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی که این دارو را مصرف می‌کنند، وجود دارد.

• اسید چرب امگا سه (Omega-3 fatty acids)

این چربی مفید در ماهی‌های آب‌های سرد، دانه‌های کتان، روغن کتان، گردو و گروهی دیگر از غذاها وجود دارد. محققان در حال تحقیق در مورد اثر این اسید چرب روی درمان افسردگی هستند‌. با وجود اینکه مصرف این دارو در حالت کلی مشکلی به دنبال ندارد، مقدار مصرف زیاد آن ممکن است با دیگر داروها تداخل ایجاد کند. برای اینکه مشخص شود آیا خوردن غذاهایی سرشار از اسید چرب امگا سه در بهبود افسردگی موثر است یا خیر، باید تحقیقات بیشتری انجام شود. ‌ 

توجه کنید که مکمل‌های تغذیه‌ای مانند سایر داروها توسط سازمان غذا و دارو کنترل نمی‌شوند. بنابراین همیشه نمی‌توان با اطمینان خاطر آن‌ها را مصرف کرد. از طرفی دیگر برخی از داروهای گیاهی و مکمل‌ها با داروهای تجویزی دیگر تداخل داشته و منجر به مشکلات جدی خواهند شد. پس پیش از مصرف این گروه از داروها باید با پزشک مشورت کرد.

ارتباطات ذهنی- بدنی 

طب جایگزین معتقد است که ایجاد یک هارمونی و توازن بین ذهن و بدن یکی از اصول سلامتی است. مثال‌هایی از این روش که به فرد در بهبود افسردگی کمک می‌کند عبارتند از:

• طب سوزنی
• روش‌های ریلکس شدن، مانند یوگا و تای چی
• مدیتیشن
• ماساژ درمانی
• موسیقی یا هنر درمانی 
• ورزش‌های هوازی
• شبیه سازی و تصویرسازی هدایت شده و غیره.

اتکای صرف به این روش‌های درمانی معمولا برای درمان افسردگی کافی نیست‌. این روش‌ها زمانی کمک کننده خواهند بود که به همراه داروها و روان درمانی مورد استفاده قرار گیرند.

مقابله با افسردگی و حمایت از فرد مبتلا به افسردگی

درمان افسردگی تاحدود زیادی به همراهی و همکاری فرد مبتلا بستگی دارد. اگر علائم دپرشن را در خود مشاهده می‌کنید بهتر است درمورد چگونگی بهبود مهارت‌های مقابله با افسردگی با تراپیست خود صحبت کنید و توصیه‌های زیر را به کار گیرید:

زندگی را سخت نگیرید: تا حتی که امکان دارد تعهدات و وظایف خود را محدود کرده و یک سری اهداف معقول برای خود تنظیم کنید. در مواقعی که از نظر روحی در موقعیت خوبی نیستید، از حجم کار خود کم کرده و در این مورد خود را سرزنش نکنید.

وقایع روزانه خود را بنویسید: این کار را به عنوان یک بخش از فرایند درمان انجام دهید. زمانی که خشم، درد، ترس یا دیگر احساسات خود را در قالب کلمات بیان می‌کنید، حلق‌وخوی کلی شما هم تا حدزیادی بهبود خواهد یافت.

کتاب‌ها و وب‌سایت‌های مناسب را مطالعه کنید: منابع زیادی در مورد خودشناسی وجود دارد که می‌تواند به فرد افسرده کمک کند. از پزشک خود بخواهید که تعدادی از این منابع را به شما معرفی کند.

در گروه‌های حمایتی عضو شوید: در این گروه‌ها امکان به اشتراک‌گذاری تجربیات بین افراد وجود دارد و از طرفی دیگر کارکنان آموزش دیده‌ این سازمان‌ها در مواقع لزوم کمک‌های موثر خود را در موارد مختلف ارائه خواهند داد.

تنها و دور از جمع نمانید: در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنید و هر چند وقت یکبار اعضای خانواده و دوستان خود را ملاقات کنید. از طرفی دیگر شرکت در گروه‌های حمایتی و هم صحبت شدن با افرادی با مشکلات مشابه تا حدود زیادی کمک کننده خواهد بود.

راه‌های ریلکس شدن و کنترل استرس را امتحان کنید: داروها، ورزش‌های شل کننده عضلات، یوگا و تای‌چی تا حدود زیادی برای درمان اختلال افسردگی کمک‌کننده هستند.

زمان خود را مدیریت کنید: برای روز خود برنامه داشته باشید. از برگه‌های یادداشت چسب‌دار برای یادآوری کارهای روزانه خود استفاده کنید. از دفتر برنامه‌ریزی استفاده کنید، این کار به نظم دادن به کارها کمک بسیار زیادی می‌کند.

از تصمیم‌گیری‌های مهم در مواقعی که از نظر روحی در وضعیت مناسبی نیستید، خودداری کنید: در مواقعی که احساس افسردگی شدید می‌کنید، ممکن است به درستی قادر به فکر کردن و سنجیدن همه‌ جوانب امر نباشید، بنابراین از گرفتن تصمیمات مهم در این زمان به شدت خودداری کنید.

آماده شدن برای ملاقات با پزشک برای درمان افسردگی

در ابتدا فرد با پزشک عمومی خود ملاقات می‌کند و این پزشک ممکن است فرد را به یک روانشناس یا یک پزشک متخصص اعصاب و روان ارجاع دهد. در ادامه اطلاعاتی که به شما در طول ملاقات با پزشک کمک خواهد کرد را مرور می‌کنیم:

بیمار چه کاری باید انجام دهد؟

پیش از ملاقات با پزشک یک لیست تهیه کنید:

• علائم و نشانه‌هایی که تجربه می‌کنید، حتی اگر به ظاهر به مشکل حال حاضر شما ارتباطی نداشته باشند
• اطلاعات شخصی مهم شامل موقعیت‌های استرس‌زا و تغییرات مهم اخیر زندگی را یادداشت کنید.
• تمام داروها، ویتامین‌ها، مکمل‌های غذایی و مقدار مصرف آن‌ها را یادداشت کنید
• سوالاتی که قصد پرسیدن آن‌ها را دارید، یادداشت کنید
• در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستان را به همراه خود ببرید، این کار به شما کمک می‌کند تا راحتتر موارد مطرح شده را به خاطر بسپارید.

برخی از سوالات مهم که می‌توان با پزشک در میان گذاشت عبارتند از:

• آیا افسردگی مهم‌ترین دلیل علائم بیماری من است؟
• دیگر دلایل احتمالی بروز علائم من چیست؟
• چه نوع آزمایش‌هایی باید انجام دهم؟
• چه نوع درمانی برای من مناسب است؟
• درمان‌های اولیه چه جایگزین‌های مناسب دیگری دارد؟
• من به بیماری‌های دیگری هم مبتلا هستم، چگونه می‌توان آن‌ها را در کنار هم مدیریت کرد؟
• آیا هیچ محدودیتی را باید رعایت کرد؟
• آیا لازم است که یک روان‌پزشک و متخصص بیماری‌های روانی را ملاقات کنم؟
• مهم‌ترین و اصلی‌ترین عوارض جانبی داروهای تجویزی چیست؟
• آیا داروهای جایگزینی برای داروهای تجویزی وجود دارد؟
• از کدام وب‌سایت‌ها می‌توانم اطلاعات بیشتری در مورد مشکلم به دست بیاورم؟

پزشک چه کاری انجام می‌دهد؟

پزشک ممکن است سوالاتی را مطرح کند. آماده کردن جواب این سوالات کمک می‌کند تا وقت کمتری تلف شده و پزشک زمان کافی برای ارائه راهکار در مورد مشکل فرد را داشته باشد:

سوالاتی که پزشک مطرح می‌کند، عبارتند از:

• چه زمانی شما یا فرد نزدیک به شما متوجه علائم شدید؟
• چه مدت احساس افسردگی می‌کنید، آیا به صورت مداوم از نظر روحی در پایین‌ترین سطح انرژی خود هستید؟
• آیا تاکنون خلق‌وخوی شما به یکباره از پایینترین سطح ممکن به بالاترین سطح شادی رسیده است؟
• آیا تاکنون زمانی که از نظر روحی در موقعیت مناسبی نبوده‌اید به خودکشی فکر کرده‌اید؟
• آیا علائم افسردگی خللی در روابط و امور روزمره زندگی شما ایجاد کرده است؟
• آیا هیچ کدام از اعضای نزدیک خانواده به افسردگی یا بیماری‌های روانی مبتلا هستند؟
• آیا الکل و مواد مخدر مصرف می‌کنید؟
• چه مدت در طول شب می‌خوابید و آیا این مقدار در روزهای مختلف ثابت است؟
• آیا عاملی وجود دارد که باعث بهبود و بدتر شدن علائم شما شود؟

درمان درست و مناسب افسردگی و دپرشن!

تشخیص درست همیشه آسان نیست. یک روانشناس یا پزشک اعصاب و روان گاهی فقط زمانی فرد را ملاقات می‌کند که او در دوره‌ فرود بیماری خود قرار دارد. خود شخص و دوستانی که به‌خوبی او را می‌شناسند می‌توانند در مورد دوره‌ شیدایی و علائم فرد به پزشک اطلاعات بدهند. 

اگر نشانه‌هایی از اختلال افسردگی را در خود یا اطرافیان خود مشاهده می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم که زودتر با یک پزشک متخصص یا متخصصان یک مرکز درمانی مانند بیمارستان دل آرام سینا مشورت کنید. امروزه با وجود دسترسی به اینترنت، امکان گرفتن وقت و تماس با پزشکان بسیار آسان شده است. شما می‌توانید جهت گرفتن نوبت دکتر از طریق سایت دکتردکتر اقدام کنید و با توجه به موقعیت جغرافیایی دکتر روانشناس مدنظر خود را بیابید.

اگر تجربه‌ای درخصوص بیماری افسردگی و راه‌های درمان افسردگی دارید، با ما و دیگر خوانندگان این مطلب به اشتراک بگذارید.