شایع‌ترین نوع سردرد، سردرد تنشی است. این وضعیت می‌تواند باعث درد خفیف، متوسط یا شدید در پشت چشم و در سر و گردن شود. برخی افراد می‌گویند که علائم سردرد تنشی مانند یک نوار سفت در اطراف پیشانی آن‌ها احساس می‌شود.
اکثر افرادی که سردرد تنشی را تجربه می‌کنند، سردردهای اپیزودیک دارند. این‌ها به طور متوسط یک یا دو بار در ماه رخ می‌دهند. با این حال سردرد تنشی نیز می‌تواند مزمن باشد. با توجه به نظر متخصصان کلینیک کلیولند، سردردهای مزمن حدود ۳ درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهند و شامل دوره‌های سردردی است که بیش از ۱۵ روز در ماه طول میکشد. زنان دو برابر مردان به سردرد تنشی مبتلا می‌شوند. آیا با خطرات سردرد تنشی آشنا هستید؟
در این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر قصد داریم در مورد روش‌های درمان، تشخیص، جلوگیری، عوارض و علائم سردرد تنشی با شما صحبت کنیم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
سردرد تنشی چیست؟
عوامل زیادی می‌توانند باعث ایجاد سردرد تنشی در افراد شوند و طبیعتا نمی‌توان از همه علائم دور ماند و در حد امکان باید سعی کنیم که از بروز این نوع سردرد جلوگیری کنیم.
به نقل از clevelandclinic ،
سردرد تنشی سردردی است که شما در آن احساس می‌کنید که یک نوار بسیار محکم دور سر شما پیچیده شده است و فشار شدیدی به پیشانی و شقیقه‌هایتان وارد می‌شود.
خوشبختانه روش‌های درمانی زیادی برای سردرد تنشی وجود دارد که با انجام آن‌ها از این نوع سردرد خلاص خواهید شد. در صورتی که از روش‌های درمان خانگی و مسکن‌های بدون نسخه نتیجه نمی‌گیرید، بهتر است سریعا به یک متخصص مراجعه کنید. متخصص مربوط به این بیماری ، متخصص مغز و اعصاب است که برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این پزشک و تخصصش به مطلب تخصص مغز و اعصاب چیست در مجله سلامت دکتردکتر مراجعه نمایید.
علائم سردرد تنشی را بشناسید
علائم سردرد تنشی عبارتند از:
- سردرد مبهم و دردناک
- فشار در اطراف پیشانی و پشت سر
- حساسیت در اطراف پیشانی و پوست سر، گردن و عضله‌های شانه
سردردهای تنشی همه علائم میگرن مانند حالت تهوع و استفراغ را ندارند. در موارد نادر، سردرد تنشی که یکی از انواع سردرد است؛ می‌تواند منجر به حساسیت به نور و صدای بلند، مشابه میگرن شود.
علائم سردرد تنشی، خفیف یا متوسط است، اما می‌تواند شدید نیز باشد. در این مورد ممکن است سردرد تنشی خود را با میگرن اشتباه بگیرید. این یک نوع سردرد است که باعث درد ضربان‌دار در یک یا هر دو طرف سر شما می‌شود.
علائم سردرد تنشی چطور اتفاق می‌افتند؟
علائم سردرد تنشی به صورت درد شدید در گردن، شقیقه‌ها و فشار شدید روی پیشانی شروع می‌شود. معمولا علام سردرد تنشی آرام شروع می‌شوند و بازه زمانی آن بین 30 دقیقه تا چند روز است.
سردرد تنشی چقدر طول میکشد؟
علائم سردرد تنشی ممکن است سی دقیقه تا چند روز طول بکشد. مدت زمان تجربه علائم سردرد تنشی از فرد به فرد دیگر متفاوت است. در صورت طولانی شدن علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
دلایل بروز سردرد تنشی
سردردهای تنشی ناشی از انقباضات عضلانی در ناحیه سر و گردن است. این نوع انقباضات می‌تواند در اثر دلایل مختلفی ایجاد شود.
برخی از افراد نیز پس از خیره شدن طولانی مدت به صفحه کامپیوتر یا پس از رانندگی طولانی مدت دچار سردرد تنشی می‌شوند. هوای سرد نیز ممکن است باعث سردرد تنشی شود. در ادامه در مورد دلایل سردرد تنشی با شما صحبت می‌کنیم:
افسردگی
یکی از دلایل ابتلا به سردرد تنشی، افسردگی است. افرادی که افسردگی را تجربه می‌کنند با احتمال بیشتری به سردرد تنشی مبتلا می‌شوند.
مشکلات خواب
مشکلات مربوط به اختلالات خواب مانند آپنه خواب و بی‌خوابی از جمله دلایل سردرد تنشی است. همچنین کمبود خواب نیز می‌تواند دلیلی برای بروز سردرد باشد.
خستگی چشم
خستگی چشم از دیگر دلایل سردرد تنشی است. خستگی چشم زمانی اتفاق می‌افتد که به مدت طوانی به صفحه کامپیوتر خیره شوید و یا بیش از حد به اسناد و کاغذها چشم بدوزید.
اضطراب و فشار عصبی
از دیگر دلایل بروز سردرد تنشی ، اضطراب و فشار عصبی است. در صورتی که فشار عصبی زیادی را تحمل می‌کنید و مدام اضطراب دارید، احتمال بروز سردرد تنشی در شما بیشتر است.
مصرف بیش از حد کافئین
مصرف بیش از حد کافئین در طول روز یا شب، از دیگر دلایل بروز سردرد تنشی است. همچنین کاهش ناگهانی آن در افرادی که زیاد قهوه می‌خورند، نیز می‌تواند منجر به سردرد شود.
استعمال بیش از حد دخانیات و مصرف زیاد الکل
الکل بدن را بی‌آب می‌کند و بی‌آبی نیز باعث سردرد می‌شود. مصرف زیاد نیکوتین موجود در دخانیات نیز منجر به سردرد خواهد شد.
دندان درد و اختلالات فک
اختلال‌های مربوط به فک و دندان نیز از دیگر دلایل بروز سردرد تنشی است. شدید شدن درد دندان ممکن است به سردرد نیز منجر شود که علائم آن با تیر کشیدن سر مشخص می‌شود.
عفونت‌های سینوسی یا آنفولانزا
از دیگر دلایل بروز سردرد تنشی، عفونت سینوسی یا آنفولانزا است که با ایجاد فشار در سر، سردرد اتفاق می‌افتد. این شرایط با عکس های رادیولوژی از سینوس مشخص می شود.
سایر علت‌های ابتلا به سردرد تنشی
از سایر علت‌های ابتلا به سردرد تنشی می‌توان به فشار به گردن و آرتریت دژنراتیو در گردن اشاره کرد.
انواع سردرد تنشی
انواع سردرد تنشی بر اساس تعداد دفعاتِ ابتلا دسته‌بندی می‌شوند. انواع سردرد تنشی عبارتنداز:
- اپیزودیک غیرمکرر
- اپیزودیک مکرر
- مزمن (CTTH)
در ادامه هر یک را معرفی می‌کنیم.
سردرد تنشی اپیزودیک غیرمکرر
Infrequent episodic یا سردرد تنشی ایپزودیک غیرمکرر از انواع سردرد تنشی است که یک روز در ماه یا کمتر اتفاق می‌افتد. این نوع سردرد ممکن است 30 دقیقه تا یک هفته طول بکشد.
سردرد تنشی اپیزودیک مکرر
Frequent episodic یا سردرد تنشی ایپزودیک مکرر حداقل به مدت سه ماه ادامه دارد که در این نوع سردرد شما به صورت ماهانه بین یک تا چهارده روز سردرد دارید.
سردرد تنشی مزمن (CTTH)
سردرد تنشی مزمن به مدت حداقل سه ماه اتفاق می‌افتد و هر ماه حدود پانزده روز یا بیشتر سردرد خواهید داشت. این نوع سردرد مشکل زیادی برای فرد ایجاد می‌کند و بهتر است سریع تر تحت نظر پزشک، درمان شود.
نحوه تشخیص سردرد تنشی
چگونه تشخیص دهیم که به سردرد تنشی مبتلا هستیم؟ برای تشخیص سردرد خود بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید. سوالاتی که دکتر برای تشخیص سردرد تنشی از شما می‌پرسد عبارتنداز:
- سردرد چه زمانی رخ میدهد؟
- سردردتان کجاست؟
- سردرد شما چه حسی دارد؟
- چقدر طول میکشد؟
- آیا تغییراتی در رفتار یا شخصیت ایجاد شده است؟
- آیا تغییر وضعیت یا نشستن باعث سردرد می‌شود؟
- آیا مشکل خوابیدن دارید؟
- آیا سابقه استرس دارید؟
- آیا سر شما آسیب دیده است؟
در حالت کلی روش‌های تشخیص سردرد تنشی شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون
- ام آر آی
- سی تی اسکن
پزشک شما ممکن است آزمایش‌هایی را برای بررسی شرایط زمینه‌ای مشکلات مانند تومور مغزی انجام دهد. آزمایشاتی که برای بررسی سایر شرایط استفاده می‌شود ممکن است شامل سی تی اسکن باشد که از اشعه ایکس برای گرفتن عکس از اندام‌های داخلی شما استفاده می‌کند. پزشک شما ممکن است از MRI نیز استفاده کند که به آن‌ها اجازه میدهد بافت‌های نرم شما را بررسی کنند.
درمان سردرد تنشی
بعضی از مکمل‌ها نیز ممکن است به کاهش و درمان سردرد تنشی کمک کنند. با این حال از آن جایی که درمان‌های جایگزین می‌توانند با داروهای معمولی تداخل داشته باشند، همیشه باید ابتدا این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید. همچنین روش‌های درمان خانگی و سنتی هم برای درمان سردرد تنشی وجود دارد. حال می‌خواهیم روش‌های درمان سردرد تنشی را با هم بررسی کنیم.
روش‌های درمان خانگی سردرد تنشی
با نوشیدن آب بیشتر می‌توانید درمان سردرد تنشی را شروع کنید. ممکن است دچار کم آبی شوید و نیاز به افزایش مصرف آب داشته باشید. همچنین باید میزان خواب خود را در نظر بگیرید. کمبود خواب می‌تواند منجر به سردرد تنشی شود. مطمئن شوید که هیچ وعده غذایی را حذف نمی‌کنید زیرا همین موضوع می‌تواند باعث سردرد شود.
- یک پد حرارتی یا کیسه یخ را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه چندین بار در روز روی سر خود قرار دهید.
- یک حمام یا دوش آب گرم بگیرید تا ماهیچه‌های منقبض را آرام کنید.
- وضعیت بدن خود را بهبود بخشید.
- برای جلوگیری از خستگی چشم، مرتبا حین استفاده از رایانه و تلفن همراه به خود استراحت دهید.
با این حال این تکنیک‌ها ممکن است از بازگشت همه سردردهای تنشی جلوگیری نکنند.
ماساژ پیشانی و شقیقه‌ها
یکی از روش‌های ساده برای درمان سردرد تنشی، ماساژ پیشانی و شقیقه‌هاست. با حرکات دورانی و آرام در حالتی آرامش یا درازکش، پیشانی و شقیقه ها را به صورت دورانی ماساژ دهید.
درمان سردرد تنشی با طب سنتی
طب سنتی هم پیشنهادهایی برای درمان سردرد تنشی دارد. انواع چای‌های بابونه، دارچین، سبز، زنجبیل، ماسالا و انواع دمنوش‌ها برای درمان سردرد تاثیر زیادی دارد.
مصرف داروهای شیمیایی
اگر هیچ یک از این استراتژی‌ها جواب نداد می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید تا از شر سردرد تنشی خلاص شوید اما برای همیشه نمی‌توان از این داروها استفاده کرد.
طبق گفته کلینیک مایو استفاده بیش از حد از داروهای OTC ممکن است منجر به سردردهای ناشی «استفاده بیش از حد» یا «بازگشت» شود. این نوع سردردها زمانی اتفاق می‌افتند که شما آنقدر به یک دارو عادت کنید که با متوقف کردن مصرف داروها احساس درد شدید کنید.
بهترین مسکن برای سردرد تنشی
معمولا برای سردرد تنشی از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و یا ناپروکسن استفاده می‌شود اما باید بدانید مصرف زیاد این این داروها سردرد شما را بیشتر می‌کند.
داروهای OTC گاهی اوقات برای درمان سردردهای تنشی مکرر کافی نیستند. در چنین مواردی پزشک ممکن است به شما نسخه‌ای از داروهای زیر بدهد:
- ایندومتاسین
- کتورولاک
- ناپروکسن
- مواد افیونی
- استامینوفن تجویزی
اگر مسکن‌ها مؤثر نباشند، ممکن است شل‌کننده عضلانی تجویز کنند. این دارویی است که به توقف انقباضات عضلانی کمک می‌کند. پزشک شما ممکن است یک داروی ضد افسردگی مانند یک مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) نیز تجویز کند. SSRIها می‌توانند سطح سروتونین مغز را تثبیت کنند و به شما در مقابله با استرس کمک کنند.
طب سوزنی
طب سوزنی یک درمان جایگزین است که ممکن است استرس و تنش را با استفاده از سوزن‌های ظریف در مناطق خاصی از بدن شما کاهش دهد. این کار نیاز به یک فرد متخصص با مهارت بالا دارد، تا سوزن ها را به درستی وارد بدن کند.
آیا سردرد تنشی درمان قطعی دارد؟
امکان درمان قطعی سردرد تنشی وجود ندارد. در صورتی که سردرد شما به تعداد کم اتفاق می‌افتد می‌توانید از مسکن استفاده کنید و سبک زندگی خود را بهبود دهید تا از بروز سردرد تنشی جلوگیری کنید. در صورتی که تعداد دفعات سردرد شما چندین روز در هفته بود، بهتر است به پزشک مغز و اعصاب مراجعه کنید.
عوارض و خطرات سردرد تنشی
عوارض و خطرات سردرد تنشی چیست؟ سردردهای تنشی اغلب به درمان پاسخ می‌دهند و به ندرت باعث آسیب دائمی عصبی می‌شوند. با این حال سردردهای تنشی می‌توانند کیفیت زندگی و بهره‌وری شغلی را تحت تاثیر قرار دهند. در صورتی که سردرد تنشی از انواع سردرد مزمن باشد، این تاثیر بیشتر می‌شود. سردرد مکرر نیز انجام فعالیت‌های شغلی و اجتماعی را سخت‌تر می‌کند.
داروهای مصرفی برای درمان سردرد تنشی نیز ممکن است برای بدن ضرر داشته باشد. مثلا در صورتی که از داروهای مسکن بیش از حد استفاده شود، همان داروها منجر به سردرد خواهد شد.
مهم است که علائم شدید را نادیده نگیرید. اگر سردرد ناگهانی شروع شد یا سردردی همراه با موارد زیر داشتید فورا به پزشک مراجعه کنید:
- لکنت زبان
- از دست دادن تعادل
- تب شدید
این علائم می‌توانند نشان دهنده یک مشکل بسیار جدی‌تر باشند، مانند:
- سکته مغزی
- تومور
- آنوریسم
در انتها باید یادآوری کرد که به هیچ عنوان از سردردها ساده عبور نکنید. اگر هریک از علائم ذکر شده را داشتید به یک پزشک متخصص و یا دکتر آنلاین مراجعه کرده و با مشورت وی از خطرات سردرد تنشی جلوگیری کنید.
تفاوت سردردهای میگرنی و تنشی
تشخیص سردرد تنشی از میگرن سخت است. در صورتی که سردرد تنشی اپیزودیک مکرر دارید احتمالا میگرن نیز داشته باشید.
به نقل از mayoclinic ،
میگرن با اختلالات بینایی مثل جرقه‌های نور و دیدن نقاط روشن همراه است، در حالی که سردرد تنشی این نوع از علائم را ندارد.
از علائم دیگر سردرد میگرنی می‌توان به تهوع و استفراغ اشاره کرد؛ اما این علائم در سردرد تنشی مشاهده نمیشود. فعالیت بدنی، سردرد میگرنی را تشدید می‌کند اما تاثیری در سردرد تنشی ندارد. سردرد تنشی گاهی اوقات حساسیت به نور یا صدا ایجاد می‌کند اما این جزو علائم سردرد تنشی شایع نیست در حالی که در سردرد میگرنی، جزو علائم اصلی است.
آیا کودکان هم دچار سردرد تنشی می‌شوند؟
سردرد تنشی سراغ کودکان نیز میرود. سردرد تنشی جزو رایج‌ترین سردردهاست. در سردرد تنشی ، کودکان درد را در قسمت دو طرف سر، شقیقه‌ها و پیشانی احساس می‌کند. این نوع سردرد خواب کودکان را تحت تاثیر قرار میدهد. استرس فیزیکی یا عاطفی از دلایل ایجاد سردرد تنشی است.
پیشگیری از سردرد تنشی؛ بهترین راه برای رهایی از آن
از آن جایی که سردردهای تنشی اغلب توسط محرک‌های خاصی ایجاد می‌شوند، شناسایی عواملی که باعث سردرد شما می‌شوند یکی از راه‌های پیشگیری از حملات بعدی است. داشتن برنامه روزانه می‌تواند به شما در تعیین علت سردرد تنشی کمک کند.
برای این کار می‌توانید برنامه روزانه خود را بنویسید و ضبط کنید، همچون:
- وعده‌های غذایی روزانه
- نوشیدنی‌ها
- فعالیت‌های بدنی
- هر موقعیتی که باعث استرس شود
هر روزی که سردرد تنشی دارید، تاریخ آن را یادداشت کنید. بعد از چند هفته یا چند ماه ممکن است بتوانید ارتباط میان سبک زندگی خود و سردردهایتان را مشخص کنید.
به عنوان مثال اگر دفتر خاطرات شما نشان میدهد که سردرد در روزهایی که غذای خاصی می‌خوردید رخ میدهد، آن غذا ممکن است محرک شما باشد.
نکات مهم در جلوگیری از سردرد تنشی
روش‌ها پیشگیری از سردرد تنشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ورزش و تحرک بدنی منظم: برای جلوگیری از سردرد تنشی ورزش کنید.
- آموزش بیوفیدبک: این تکنیک کنترل بعضی از واکنش‌های بدن را می‌آموزد تا درد کاهش پیدا کند. این یک تکنیک آرام سازی است که به شما یاد میدهد درد و استرس را مدیریت کنید.
- درمان شناختی رفتاری: درمان شناختی رفتاری به شما کمک می‌کند موقعیت‌هایی را که باعث استرس، اضطراب و تنش شما می‌شوند را تشخیص دهید.
- شرکت در کلاس‌های مدیریت استرس : این کلاس‌ها می‌توانند راه‌های مقابله با استرس و کاهش تنش را به شما آموزش دهند.
- یوگا و مدیتیشن: برای کاهش استرس خود می‌توانید مدیتیشن یا یوگا انجام دهید.
- خواب کافی: خواب به اندازه کافی (نه کم و نه زیاد) نیز از روش‌های پیشگیری از سردرد تنشی است.
به گفته مرکز ملی بهداشت مکمل و یکپارچه (NCCIH)، مکمل‌های زیر ممکن است به جلوگیری از سردرد تنشی کمک کنند:
- باتربور
- کوآنزیم Q۱۰
- منیزیم
- ریبوفلاوین (ویتامین B2)
داشتن یک سبک زندگی سالم نیز می‌تواند به پیشگیری از سردرد کمک کند:
- اجتناب از سیگار
- وعده‌های غذایی منظم و متعادل
- نوشیدن مقدار زیاد آب
- محدود کردن الکل، کافئین و شکر
همه اقدامات ذکر شده برای پیشگیری از سردرد تنشی نقش مهمی دارند.
مراجعه به متخصص برای سردرد تنشی
در این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر در مورد سردرد تنشی با شما صحبت کردیم و با روش‌های درمان و علائم سردرد تنشی آشنا شدیم. همچین نگاهی به خطرات سردرد تنشی انداختیم. در صورتی که سردرد تنشی شما بیشتر از دو هفته اتفاق می‌افتد و مجبور به استفاده از مسکن هستید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام میدهد و سوال‌هایی از شما می‌پرسد، سپس بنابر تشخیص خود آزمایش‌هایی را تجویز می‌کند.
امکان دریافت نوبت فوری از بهترین دکتر مغز و اعصاب از سایت دکتر دکتر امکان‌پذیر است. اگر سوالی دارید می‌توانید در بخش کامنت یادداشت کنید، در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگو خواهیم بود.
سوالات متداول
در این نوع سردرد گویا یک نوار بسیار محکم دور سر شما پیچیده شده است و به پیشانی و سرتان فشار وارد می‌کند.
خیر اما با درمان دارویی و اصلاح سبک زندگی می‌توان سردرد تنشی را کاهش داد و کنترل کرد.
سردرد تنشی خطرناک نیست اما کیفیت زندگی را کاهش میدهد.
آسپرین و ایبوپروفن
سی دقیقه تا چند روز
