نوروپاتی محیطی چیست ، علل، علائم و درمان
سیستم عصبی محیطی در بدن اعصاب مغز و نخاع یا سیستم عصبی مرکزی را به بقیه بدن متصل می کند. وظیفه این اعصاب این است که سیگنال های مربوط به احساسات فیزیکی را به مغز شما برگردانند.این اعصاب همچنین مطمئن می شوند که عملکردهای داخلی بدن شما، مانند گردش خون و هضم غذا، همانطور که باید باشد، است.
نوروپاتی محیطی چیست؟
نوروپاتی محیطی زمانی رخ می دهد که این اعصاب به دلیل آسیب دیدگی یا تخریب به درستی کار نمی کنند. این کار عملکرد طبیعی اعصاب را مختل می کند. آنها ممکن است زمانی که هیچ چیزی باعث درد نمی شود سیگنال های درد ارسال کنند، یا حتی اگر چیزی به شما آسیب می رساند، سیگنال درد را ارسال نکنند. این بیماری می تواند به دلیل موارد زیر اتفاق بیفتد:
- صدمه
- بیماری سیستمیک
- عفونت
- عدم تعادل هورمونی
- داروهای خاص
- کمبود ویتامین
- یک اختلال ارثی
محققان پزشکی همچنین نوروپاتی های محیطی را بر اساس نوع آسیب عصبی درگیر طبقه بندی می کنند. مونونوروپاتی زمانی رخ می دهد که تنها یک عصب آسیب دیده باشد. پلی نوروپاتی‌ها که شایع‌تر هستند، زمانی اتفاق می‌افتند که عصب‌های متعدد آسیب ببینند.
این اختلال ناراحت کننده است، اما درمان هایی وجود دارند که می توانند بسیار مفید باشند. مهمترین چیزی که باید تعیین کرد این است که آیا نوروپاتی نتیجه یک بیماری زمینه ای جدی است یا خیر.
علائم نوروپاتی محیطی چیست؟
سه نوع اعصاب در بدن وجود دارد و از آنجایی که انواع بسیاری از نوروپاتی محیطی وجود دارد، پزشکان نوع نوروپاتی را بر اساس گروهی از اعصابی که بر آن تأثیر می گذارند، تشخیص می دهند. این سه گروه عبارتند از:
حرکتی
این اعصاب مسئول حرکت عضلات مانند راه رفتن، صحبت کردن یا استفاده از دست یا بازو هستند.
حسی
این اعصاب مسئول اطلاعات حسی مانند گرم یا سرد بودن، درد یا لمس هستند.
خودمختار
این اعصاب مسئول فرآیندهایی در بدن هستند که شما نمی بینید، مانند تنفس، ضربان قلب و هضم.
نوروپاتی محیطی می تواند یک گروه عصبی، دو گروه یا هر سه را تحت تاثیر قرار دهد. گاهی اوقات فقط یک عصب را تحت تاثیر قرار می دهد و به آن مونو نوروپاتی می گویند.
علائم نوروپاتی محیطی به نوع نوروپاتی بستگی دارد.
این علائم عبارتند از:
- گرفتگی عضلات
- تکان دادن
- ضعف عضلانی
- تحلیل رفتن عضلات
- فلج شدن
علائم نوروپاتی حسی عبارتند از:
- احساس گزگز یا سوزن سوزن شدن
- بی حسی
- کاهش احساس درد یا گرما و سرما
- افزایش درد ناشی از چیزهایی که نباید باعث درد شوند، مانند لمس سبک
- سوزش یا درد شدید
- از دست دادن تعادل یا هماهنگی
علائم نوروپاتی اتونومیک عبارتند از:
- یبوست یا اسهال
- نفخ، آروغ زدن یا احساس بیماری
- غش یا سرگیجه هنگام ایستادن به دلیل فشار خون پایین
- ضربان قلب سریع
- زیاد یا کم عرق کردن
- مشکلات عملکرد جنسی
- از دست دادن کنترل روده
- مشکل در تخلیه کامل مثانه
علائم می تواند باعث ایجاد چالش هایی در زندگی روزمره شود، مانند مشکل در راه رفتن یا خوابیدن به دلیل درد در پاها
علل نوروپاتی محیطی چیست؟
عوامل مختلف و شرایط زمینه‌ای می‌توانند باعث ایجاد این وضعیت شوند. در موارد نادر، نوروپاتی محیطی ژنتیکی است، اما بیشتر موارد اکتسابی است.
یک مورد اکتسابی نوروپاتی محیطی اغلب ایدیوپاتیک است، به این معنی که پزشکان نمی دانند چرا اتفاق می افتد. در بیشتر موارد، پزشکان می توانند این بیماری را به یک یا چند علت مرتبط کنند.
بیماری های عمومی
آسیب عصبی ناشی از دیابت یکی از رایج ترین اشکال نوروپاتی است. این مورد منجر به بی حسی، درد و از دست دادن حس در اندام ها می شود.
انجمن دیابت اقدامات زیر را برای به تاخیر انداختن یا جلوگیری از آسیب عصبی توصیه می کند:
- سطح قند خون خود را کنترل کنید تا آن را در محدوده هدف نگه دارید و ارزیابی کنید که آیا برنامه مراقبت از دیابت شما در مسیر درستی قرار دارد یا خیر.
- پاهای خود را برای علائم آسیب، عفونت یا نقاط داغ بررسی کنید.
- علائم نوروپاتی را به پزشک خود گزارش دهید و درمان اولیه را دریافت کنید.
- از پاهای خود با کفش های مخصوص محافظت کنید و هنگام شستشو و ورزش مراقب باشید.
دریافت نوبت از پزشک متخصص عمومی
سایر بیماری های مزمن که ممکن است باعث آسیب عصبی شوند عبارتند از:
- بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید
- اختلالات کلیوی یا کبدی
- اختلالات عروقی و خونی
جراحت
ترومای فیزیکی یکی از علل شایع آسیب به اعصاب است. این می تواند شامل تصادفات رانندگی، سقوط یا شکستگی باشد. عدم تحرک یا ثابت ماندن بیش از حد در یک موقعیت نیز می تواند باعث نوروپاتی شود.
افزایش فشار بر روی عصب مدیان، عصبی در مچ دست که حس و حرکت دست را تامین می کند، باعث سندرم تونل کارپال می شود. این یک نوع رایج منبع مطمئن نوروپاتی محیطی است.
الکل و سموم
الکل می تواند اثر سمی بر بافت عصبی داشته باشد و افراد مبتلا به اختلال شدید مصرف الکل را در معرض خطر بالاتر نوروپاتی محیطی قرار دهد.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی مانند چسب، حلال ها یا حشره کش ها، می تواند باعث آسیب عصبی شود. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین مانند سرب و جیوه نیز می تواند باعث این وضعیت شود.
عفونت ها و اختلالات خود ایمنی
برخی از ویروس ها و باکتری ها مستقیماً به بافت عصبی حمله می کنند.
ویروس‌هایی مانند هرپس سیمپلکس، ویروس واریسلا زوستر (که باعث آبله مرغان و زونا می‌شود) و ویروس اپشتین بار به اعصاب حسی آسیب می‌رسانند.
عفونت های باکتریایی مانند بیماری لایم نیز در صورت عدم درمان می توانند باعث آسیب عصبی و درد شوند. افراد مبتلا به HIV یا ایدز نیز ممکن است به نوروپاتی محیطی مبتلا شوند.
بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس به طرق مختلف بر سیستم عصبی محیطی تأثیر می‌گذارند. التهاب مزمن و آسیب به بافت‌های سراسر بدن و همچنین فشار ناشی از التهاب، همگی می‌توانند منجر به درد شدید عصبی در اندام‌ها شوند.
دریافت نوبت از پزشک متخصص بیماری عفونی
داروها
برخی از داروها نیز ممکن است باعث آسیب عصبی شوند:
- داروهای ضد تشنج، که افراد برای درمان تشنج مصرف می کنند
- داروهایی برای مبارزه با عفونت های باکتریایی
- برخی از داروهای فشار خون
- داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان
نوروپاتی محیطی چگونه تشخیص داده می شود؟
ابتدا پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد و در مورد سابقه پزشکی شما می پرسد. آنها ممکن است تست های دیگری را نیز انجام دهند که عبارتند از:
الکترومیوگرافی
الکترومیوگرافی می تواند مشکلاتی را در نحوه حرکت سیگنال های عصبی بدن به عضلات نشان دهد.
برای این آزمایش، پزشک یک سوزن کوچک را در عضله شما قرار می دهد. سپس پزشک از شما می خواهد که عضله خود را به آرامی حرکت دهید. کاوشگرهای درون سوزن میزان الکتریسیته ای را که در عضله شما حرکت می کند اندازه گیری می کند.
مطالعه هدایت عصبی
در مطالعه هدایت عصبی، پزشک الکترودهایی را روی پوست شما قرار می دهد. سپس بررسی می کنند که آیا اعصاب سیگنال ها را به درستی منتقل می کنند یا خیر.
گزینه های درمانی برای نوروپاتی محیطی چیست؟
درمان علائم نوروپاتی محیطی بر درمان اختلال زمینه ای متمرکز است. اگر علت دیابت باشد، تمرکز بر کنترل قند خون است. اگر کمبود ویتامین باعث ایجاد مشکل شده است، از طریق اصلاح کمبود ویتامین، درمان صورت می گیرد.
داروهای ضد درد
داروهای ضد درد خوراکی بدون نسخه (OTC) مانند استامینوفن و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مانند آسپرین و ایبوپروفن، می توانند در کنترل درد متوسط بسیار مفید باشند، اما از استفاده طولانی مدت این داروها خودداری کنید.
فهرستی از داروهای موضعی:
ترکیبی از منتول و سایر مواد گیاهی می تواند درد عضلانی را تسکین دهد. سایر کرم های مبتنی بر منتول نیز ممکن است کمک کننده باشند.
کرم کپسایسین: این کرم حاوی روغن فلفل چیلی است که اثر گرمایشی ایجاد می کند و به تسکین درد برای برخی افراد کمک می کند.
برخی کرم ها که از روغن های گیاهی ساخته شده است، به طور خاص برای دردهای عصبی دست و پا استفاده می شود.
داروی تجویزی
بسیاری از داروهای مسکن تجویزی نیز می توانند به کنترل درد این بیماری کمک کنند. اینها شامل داروهای مخدر، برخی از داروهای ضد صرع و برخی داروهای ضد افسردگی است. سایر داروهای تجویزی مفید عبارتند از:
- لیدوکائین روی ناحیه آسیب دیده
- پره گابالین (داروی ضد صرع)
- دولوکستین (یک داروی ضد افسردگی)
- استروئیدها
- تادالافیل
- آوانافیل
- داروهای بیهوشی
- داروهای تجویزی برای اختلال عملکرد جنسی در مردان به دلیل آسیب عصبی شامل
- سیلدنافیل
- واردنافیل
درمان های پزشکی
پزشک شما می تواند از چندین درمان پزشکی برای کنترل علائم این بیماری استفاده کند. پلاسمافرزیس یک انتقال خون است که آنتی بادی های تحریک کننده بالقوه را از جریان خون شما حذف می کند.
اگر دچار بلوک عصبی شوید، پزشک داروی بی حسی را مستقیماً به اعصاب شما تزریق می کند.
تحریک الکترونیکی عصب از طریق پوست (TENS)
تحریک عصب الکترونیکی از طریق پوست (TENS) برای همه کار نمی کند، اما بسیاری از مردم آن را دوست دارند، زیرا این یک درمان بدون دارو است.
قالب های ارگونومیک
اگر نوروپاتی عضلات شما را تحت تاثیر قرار دهد، گچ ها یا آتل های ارگونومیک می توانند به شما کمک کنند.
خودمراقبتی
علاوه بر مسکن‌های OTC، بسیاری از افراد از طریق مراقبت های شخصی نظیر موارد زیر تسکسن یافته اند:
- حمام پا با برگ بابونه یا گزنه به مدت حداقل 30 دقیقه
- استفاده از پد گرم کننده یا جوراب برقی
- قرار دادن کیسه یخ در نواحی آسیب دیده به مدت 10 دقیقه دو بار در روز صبح و عصر
- طب سوزنی
- انواع مختلفی از درمان های جامع مانند رفلکسولوژی، تای چی یا ریکی
- ماساژ مناطق آسیب دیده برای تقویت گردش خون
- اگر مشروبات الکلی می نوشید یا سیگار می کشید، مصرف آن را قطع کنید. الکل و تنباکو باعث تشدید درد عصبی می شوند و در صورت استفاده طولانی مدت می توانند باعث آسیب عصبی شوند.
چشم انداز بلند مدت نوروپاتی محیطی چیست؟
اگر نوروپاتی شما به دلیل یک بیماری زمینه ای و قابل درمان باشد، ممکن است بتوانید با درمان آن بیماری، نوروپاتی محیطی خود را متوقف کنید.
با این حال، اگر این مورد برای شما صادق نیست، می توانید با موفقیت علائم نوروپاتی محیطی خود را مدیریت کنید. با پزشک خود صحبت کنید تا بهترین درمان پزشکی را برای شما تعیین کند، و گزینه های مراقبت تکمیلی و خود مراقبتی را که می تواند مکمل مراقبت پزشکی شما باشد، بررسی کنید.
نتیجه گیری
نوروپاتی محیطی نتیجه آسیب یک یا چند گروه از اعصاب است. تأثیر آن روی بدن شما به این بستگی دارد که کدام گروه عصبی آنطور که باید کار نمی کنند.
آسیب، بیماری سیستمیک و داروها همگی علل بالقوه هستند. با درمان دلیل زمینه ای نوروپاتی، می توانید شروع آن را به تاخیر بیندازید یا از بدتر شدن آن جلوگیری کنید. راهبردهای خودمراقبتی مانند برنامه ریزی روزانه می تواند به شما در مدیریت این بیماری و بهبود زندگی روزمره کمک کند.
منبع:healthline.com
